Orð og tunga - 01.06.2010, Blaðsíða 11

Ari Páll Kristinsson
Um íslenska örnefnastýringu
1 Inngangur
Skipulag greinarinnar er þannig að byrjað verður á að gera grein fyrir
því hvað hér er átt við með nafnstýringu og þó einkum örnefnastýringu.
Síðan er stuttlega fjallað um þá örnefnastýringu sem lýtur að nöfn-
um erlendra staða, einkum ríkjaheitum. Eftir það víkur sögunni að
örnefnum á íslandi sjálfu. Minnt er á mismunandi uppruna þeirra og
staldrað sérstaklega við dæmi um að þau hafi sannanlega orðið til fyr-
ir tilstilli örnefnastýringar af einhverju tagi fremur en að vera „sjálf-
sprottin" ef svo má segja. Síðan er gerð grein fyrir því á hvern hátt
fáeinir opinberir aðilar koma þar við sögu. Þar er megináherslan lögð
á starfssvið örnefnanefndar samkvæmt gildandi bæjanafnalögum og
reglugerð um starfsemi nefndarinnar. Einkum er fjallað um afskipti
örnefnanefndar af nýjum býlanöfnum og óskir fólks um nafnbreyt-
ingar en miklar hömlur eru á breytingum á eldri bæjanöfnum.
2 Hugtakið örnefnastýríng
Hugtakið örnefnastýring er hluti hugtakakerfis málræktarfræðinnar en
hún fjallar um málstefnu í sínum margvíslegu myndum. Hinn sýni-
legi ásetningur til að hafa áhrif á stöðu eða form tungumáls er nefnd-
ur málstýring, sbr. e. language planning (sjá t.d. Ara Pál Kristinsson
2007:105). Hafa mætti hugtakið nafnstýringu (e. name planning) um
Orð og tunga 12 (2010), 1-23. © Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum,
Reykjavík.