Orð og tunga - 01.06.2010, Blaðsíða 101

Margrét Jónsdóttir: Beyging orða með viðskeytunum -ing og -ung 91
(6) a. ÞOLFALL
-0 -u -u + greinir
de Buchwald 20 dæmi (8 orð) 12 dæmi (4 orð) 20 dæmi
(þar af 8 um (þar af 8 um (öll um
fæðing) fæðing) fæðing)
Jón Oddsson Hjaltalín 22 dæmi 15 dæmi 10 dæmi
Þolfallsdæmi -0 -u -u + greinir
samtals í allt 99 dæmi 42dæmi 27 dæmi 30 dæmi
ÞÁGUFALL
-0 -u -u + greinir
de Buchwald 1 dæmi 7 dæmi (4 orð) 13 dæmi
(um fæðing) (öll um fæðing)
Jón Oddsson 4 dæmi 24 dæmi 8 dæmi
Hjaltalín Þágufallsdæmi -0 -u -u + greinir
samtals í allt 57 dæmi 5 dæmi 31 dæmi 21 dæmi
í þágufalli eru niðurstöðurnar afdráttarlausari en í þolfalli. Hjá de
Buchwald eru þágufallsdæmin 21 og aðeins eitt endingarlaust. Af 21
dæmi eru 16 um orðiðfæðing. Hjá Jóni eru dæmin samtals 36. Fjögur
dæmanna eru endingarlaus en 32 dæmi eru með endingu.15
í heild má segja að niðurstöðurnar úr ritunum í (6) séu sambæri-
legar við þær sem fram komu í (5) en þar sagði að þolfallsdæmum um
lí-endingu orða með viðskeytinu -ing fjölgaði eftir því sem á aldirn-
ar liði. Þó ber að hafa í huga að dæmunum úr ROH ber að taka með
ákveðnum fyrirvara; það felst í eðli safnsins.
2.3 Beyging orða með viðskeytunum -ing og -ung frá lokum
19. aldar
Finnur Jónsson (1905:15) getur þess að ing- og img-orðin fá stundum
þolfallsendingu í máli síns samtíma. Hann minnist ekki á þágufallið
en af orðum hans má ráða að það sé með endingu. Valtýr Guðmunds-
son (1922:63) greinir viðskeytin að og segir mg-orðin hafa endinguna
ein þýdd og ein endursköpuð. Þær eru Sagan af Marroni sterka, Sagan af Zadig, Fimm-
bræðra saga og Ágrip af Heiðarvíga sögu.
15Aðeins eitt dæmi er um orð með endingunni -ung. Það er í þágufalli og er end-
ingarlaust, hörmung. Það er hjá Jóni Oddssyni Hjaltalín (2006:81): hormung.