Morgunblaðið - 18.08.2016, Blaðsíða 53

UMRÆÐAN 53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. ÁGÚST 2016
Samkvæmt upplýs-
ingum frá Eurostat,
hagstofu Evrópusam-
bandsins var 8,6% at-
vinnuleysi í ESB um
miðjan júní sl. Mjög
mismunandi í ríkjunum
28 innan þess, mest í S-
Evrópu, minna norðar.
M.ö.o. þá er nærri 21
milljón manna án at-
vinnu í löndum ESB. Þessar tölur
segja auðvitað ekkert um hvað hverj-
um atvinnuleysingja er gert að lifa á í
hverju landi fyrir sig, né heldur hve
mörg börn og aðrir eru á framfæri
þessa fjölda. Eitt er þó víst að flest allt
þetta fólk býr við sára fátækt. Og það
gera fleiri í ESB. Fólk á lágmarks-
launum, flestir ellilífeyrisþegar, ör-
yrkjar og sjúklingar, svo einhverjir
séu nefndir. Margar milljónir manna.
Við þetta bætist svo flóttafólkið, en
fæst af því hefur fengið vinnu. Í það
minnsta ekki sá hluti þess sem hírist í
misjafnlega ömurlegum búðum, vítt
um lönd Evrópu. Og það er víðar fá-
tækt og misrétti en í Evrópu. Sam-
kvæmt Fréttablaðinu 12. apríl sl. eiga
62 ofsaddir braskarar, ríkustu menn
heims, jafnmikið og fátækari helm-
ingur mannkyns. Það var sannarlega
ekki vanþörf á hjá Frans páfa að biðja
fyrir fátækum í páskamessunni sinni,
þótt til lítils kæmi. Hélt hann hefði
lesið þau orð sem Jóhannes hefur eftir
Kristi í guðspjalli sínu (12.8.): „Því að
fátæka hafið þér ávallt hjá yður, en
mig ekki ávallt.“ Fátæktinni í heim-
inum verður ekki útrýmt með bæna-
kvaki. Fátækt og atvinnuleysi eru
tvær af birtingarmyndum kapítalism-
ans en jafnframt veikleikar hans, því
þá verður auðstéttin sjálf að fóðra
fjöldann allan af þrælum sínum, í stað
þess að þeir ali önn fyrir henni.
Afleiðing hernaðarútrásar
Árið 2015 leitaði rúm milljón flótta-
manna skjóls í Evrópu, aðallega frá
stríðshrjáðum löndum. Ekki mikill
fjöldi miðað við þær 63,3 milljónir
manna sem Flóttamannastofnun SÞ
telur að séu á flótta í heiminum. Sett í
íslenskt samhengi,
komu mun fleiri ferða-
menn til Íslands árið
2015 en flóttamenn til
Evrópu. Flótta-
mannavandinn er bein
afleiðing hernaðar-
útrásar vestrænnar
heimsvaldastefnu. Sú
hernaðarútrás bætist
við efnahagskerfi heims-
valdastefnunnar, sem
heldur þjóðum í fátækt
og viðheldur misskipt-
ingu auðs og valds og líður einfaldlega
ekki sjálfstæðar þjóðir.
23.júní gerðust þau sögulegu tíðindi
að Bretar samþykktu í þjóðar-
atkvæðagreiðslu að ganga úr ESB,
fyrstir þjóða í nærri 60 ára sögu þess.
Þetta gekk ekki hljóðalaust fyrir sig.
Allar fínustu liljur vallarins sem
hvorki vinna né spinna svo á Bret-
landi sem á meginlandi Evrópu fóru
nánast á límingunum. Fortölur, gylli-
boð, aðvaranir og hótanir, ekkert af
þessu tagi var sparað. Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn, alþjóðastofnanir ýms-
ar, þúsund helstu iðnjöfrar landsins,
bankastjórar, innlendir og evrópskir,
ríkisstjórnin, flestir þingmenn, er-
lendir þjóðarleiðtogar, meira að segja
forseti Bandaríkjanna, auk ótal minni
spámanna töldu sig geta sannað að ef
til úrsagnar kæmi yrði Bretland eins
og hver annar hjarta- og höfuðlaus
skrokkur. En allt kom fyrir ekki. 52%
kjósenda samþykktu úrsögn, 48%
þeirra vildu óbreytt ástand. Kannski
eru lýðskrumarar orðnir úreltir. Þrátt
fyrir úrslit þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar er Bretland síður en svo laust
úr viðjum ESB. Það tekur Breta
a.m.k. 2 ár, enda: „Er konungsgarður
rúmur inngangs en þröngur brott-
farar.“ (Egils saga 69. k. Sv.á Hv.)
Brestir í burðarvirkinu
En það eru fleiri brestir komnir í
burðarvirki ESB. Áhrifamiklir for-
ustumenn í þýska CSU-flokknum í
Bæjaralandi, systurflokki CDU-
flokksins, stjórnarflokki Angelu Mer-
kels, hafa nýlega lagst harðlega gegn
innflytjendastefnu kanslarans. Þeir
segja að gróf ofbeldisverk nokkurra
innflytjenda í Bæjaralandi und-
anfarnar vikur þýði að endurmeta
þurfi stefnuna og grípa þurfi til mjög
ákveðinna öryggisráðstafana. Ljótt er
í efni, Mamma Merkel.
Og svo er það þetta með hann Er-
dogan í Tyrklandi. Félagsbróður
ESB-þjóðanna í Nató og okkar Íslend-
inga auðvitað líka. Hættur, að minnsta
kosti í bili, að láta tyrkneska herinn
skjóta sýrlenska flóttamenn við landa-
mærin að Tyrklandi. Enda fullt starf
fyrir herinn að handtaka og misþyrma
samlöndum sínum. Nú setur karl und-
ir sig hausinn og sakar ESB um að
hafa svikið sig um allar evrurnar sem
það lofaði honum fyrir að stöðva flótta-
mannastrauminn til Evrópu.
Og nýnasistar spretta upp eins og
gorkúlur á haug víðs vegar í Evrópu. Í
ágústbyrjun buldi við brestur og við lá
að þekjan brotnaði í ESB. Mánuður-
inn byrjaði illa hjá evrópskum bönk-
um. Gengi hlutabréfa í mörgum
stærstu bönkunum kolféll. Evrópska
bankavísitalan STOXX 50 hefur lækk-
að um meira en 30 % það sem af er ári.
Svo aum er staðan hjá Deutsche Bank
og Credit Suisse að þeir hafa verið
teknir út úr vísitölunni. Enn ein auð-
valdskreppan í uppsiglingu.
Það er vægast sagt dapurlegt til
þess að hugsa að fjöldi fólks, hér í
þessu landi, skuli vera svo veru-
leikafirrtur, að vilja afhenda skrifræð-
inu í Brussel íslensk gögn og gæði. En
lengi er von á einum. Um miðjan apríl
kom til liðs við okkur andstæðinga
ESB-aðildar maður úr óvæntri átt. Sá
heitir Jón Baldvin Hannibalsson og
sagði í útvarpsviðtali um ESB: „Það
fer enginn inn í brennandi hús.“ Það
tók hann að vísu meira en hálfa öld að
komast að þessari niðurstöðu, en
betra seint en aldrei.
Því fátæka hafið
þér ávallt hjá yður...
Eftir Ólaf Þ.
Jónsson » Það er dapurlegt til
þess að hugsa að
fjöldi fólks skuli vera
svo veruleikafirrtur að
vilja afhenda skrifræð-
inu í Brussel íslensk
gögn og gæði.
Ólafur Þ. Jónsson
Höfundur er skipasmiður.
en sinna þeim sem koma þeim mun
betur. Umfangið þarf að vera í ein-
hverju hlutfalli við íbúafjölda og
mikilvægt er t.d. að tryggja að inn-
flytjendur aðlagist íslensku sam-
félagi og fylgi íslenskum lögum. Það
er einnig lykilatriði að þeir sem fá ís-
lenskan ríkisborgararétt tali og
skilji íslensku. Að öðrum kosti verða
þeir utanveltu í íslensku samfélagi,
sem m.a. getur leitt til aukinna for-
dóma í þeirra garð og óæskilegra
árekstra.
Þannig þurfum við bæði að setja
hælisleitendum og okkur sjálfum
auknar skyldur á herðar. Okkar
skyldur felast einnig í því að tryggja
þeim mannúðlega málsmeðferð við
komuna til landsins. Afgreiða þarf
umsóknir innan eðlilegs tíma, í stað
þess að setja þá í stofufangelsi og
banna heimsóknir. Þeim peningum
er betur varið í fleiri stöðugildi hjá
Útlendingastofnun. Göngum til
þessa samstarfs Evrópuþjóða með
jákvæðu hugarfari en gætum þess
jafnframt að verja og halda á lofti
sérstöðu Íslands sem lítillar þjóðar.
» Göngum til þessa
samstarfs Evrópu-
þjóða með jákvæðu hug-
arfari en gætum þess
jafnframt að verja og
halda á lofti sérstöðu Ís-
lands sem lítillar þjóð-
ar.
Höfundur er varaþingmaður og býður
sig fram í 4. sæti í prófkjöri Sjálfstæð-
isflokksins í Reykjavík.
Aðalfundur Klakka ehf.
26. ágúst 2016
Aðalfundur Klakka ehf. verður haldinn föstudaginn 26. ágúst 2016 á
Hilton Reykjavík Nordica að Suðurlandsbraut 2, 108 Reykjavík, og hefst
fundurinn kl. 9:00.
Dagskrá:
1. Skýrsla stjórnar um starfsemi félagsins árið 2015.
2. Ársreikningur félagsins fyrir árið 2015 ásamt skýrslu endurskoðenda
lagður fram til staðfestingar. Ákvörðun um greiðslu arðs og
ráðstöfun hagnaðar ársins.
3. Tillaga um breytingu á samþykktum félagsins:
a. Lagt er til að tilgangi félagsins í 3. gr. verði breytt til samræmis
við núverandi starfsemi þess þannig að það verði einskorðað
við eignarhald í félögum á sviði fjármála-, lána- og fjárfestin
gastarfsemi (þ.m.t. eignaleigu) og skyldur rekstur. Enn fremur
eignarhald og rekstur fasteigna og hafa með höndum
þjónustu við dótturfélög.
b. Lagt er til að 13. gr. verði breytt þannig að heimilt verði að
breyta hluta breytanlegu lánanna í hluti í félaginu fyrir
gjalddaga lánanna í samræmi við þær breytingar sem nýlega
hafa verið gerðar á breytanlegu lánunum
c. Lagt er til að 22. gr. verði breytt þannig að tekið verði út hugtakið
„mikilvægt dótturfélag“ þar semþaðhugtak er ekki lengur notað
í breytanlega láninu. Jafnframt hafa verið fjarlægðar tilvísanir til
fyrrumdótturfélaga Klakka þar semþað á ekki lengur við.
4. Kosning stjórnar.
5. Kosning endurskoðunarfélags.
6. Ákvörðun um þóknun til stjórnarmanna.
7. Tillaga stjórnar um að samþykkja starfskjarastefnu Klakka ehf.
8. Önnur mál.
Tillögur frá hluthöfum sem bera á upp á aðalfundi skulu vera komnar í
hendur stjórnar eigi síðar en sjö dögum fyrir aðalfund.
Framboð til stjórnar félagsins skal berast skriflega til stjórnar eigi síðar
en fimm dögum fyrir aðalfund.
Atkvæðaseðlar og önnur fundargögn verða afhent á aðalfundardegi
frá kl. 8:30 á fundarstað.
Fundurinn mun fara fram á ensku.
Reykjavík, 18. ágúst 2015.
Stjórn Klakka ehf.
Klakki ehf.
Ármúli 1
108 Reykjavík
Sími 550 8600
www.klakki.is
Undirfataverslun Glæsibæ
Full búð af
glæsilegum
vörum frá
Sendum um allt land
Verkefnisstjórn
Rammaáætlunar hef-
ur skilað hálfkláruðu
verki. Allir óvilhallir
sérfræðingar sem hafa
komið nálægt Ramma-
áætlun eru sammála
um það. Sérfræð-
ingum NASF, Vernd-
arsjóðs villtra laxa-
stofna, sem kannað
hafa málavexti í
tengslum við virkjanir í neðri hluta
Þjórsár, kemur saman um að þrátt
fyrir mótvægisaðgerðir sé meiri
vissa um skemmdir á vistkerfinu en
óvissa.
Í umsögn NASF til verkefnis-
stjórnar er bent á ófullnægjandi for-
sendur og gagnrýnt að stjórnin skuli
hafa að engu lögbundin skilyrði um
takmörkun umhverfisáhrifa. Þá er
bent á veigamikla galla og rang-
færslur, misnotaðar niðurstöður og
blekkingar sem oftar en ekki eru
byggðar á greinilegu vanhæfi þeirra
sem um málin fjalla. Af hverju var
ekki haft samráð við landeigendur
og heimafólk sem eiga hlunnindin
sem munu skerðast verulega? Af
hverju voru ekki gerðar efna- og
eðlisfræðilegar greiningar á vatna-
kerfi Þjórsár og af hverju var Holta-
og Urriðafossvirkjun troðið í nýting-
arflokk þótt fyrir því væru engar
forsendur miðað við það hvernig
málið var lagt upp? Af hverju var
hagfræðingum, viðskiptafræðingum
og sérfræðingum í land- og hlunn-
indamati haldið frá sérfræðinefnd-
unum?
Hvers vegna var enginn þjóðhags-
legur samanburður gerður á vaxandi
verðmætum ferðaþjónustunnar,
ósnortinnar náttúru og ört stækk-
andi laxastofna og þessir þættir
bornir saman við hratt lækkandi
orkuverð á alþjóðamarkaði? Sams
konar hugmyndum um
virkjanakosti og eru á
borði verkefnisstjórnar
var í Bandaríkjunum
nýlega vísað frá með
dómi vegna þess að
ekki hefði verið sýnt
fram á hvernig hægt
yrði að koma í veg fyrir
að lífríkið hlyti umtals-
verðan skaða af virkj-
unarframkvæmdum.
Einnig má benda á rök-
studda niðurstöðu
ESA, sem send var til íslenskra
stjórnvalda hinn 4. maí sl., um að hér
á landi hefði löggjöfin ekki verið að-
löguð tilskipunum ESB sem veita al-
menningi og hagsmunaaðilum vernd
fyrir umhverfisárásum öflugra fyrir-
tækja sem starfa í skjóli stjórnvalda.
Öll málefnaleg rök skortir fyrir
tillögum verkefnisstjórnar að færa
virkjanir í neðri hluta Þjórsár í nýt-
ingarflokk. Tillögurnar ganga gegn
náttúrunni, ferðaþjónustunni, fisk-
stofnum í ánni og uppeldissvæðum
þorsksins í sjónum úti fyrir Suður-
landi.
Eftir stendur þrákelknin ein að
halda til streitu áætlunum sem
komnar voru á teikniborð Lands-
virkjunar – án þess að önnur sjón-
armið hefðu komist að við undirbún-
inginn. Er ekki óþarfi að láta
þrjóskuna teyma sig svona langt?
Meiri vissa
en óvissa
Eftir Orra
Vigfússon
Orri Vigfússon
» Öll málefnaleg rök
skortir fyrir til-
lögum verkefnisstjórnar
að færa virkjanir í neðri
hluta Þjórsár í nýtingar-
flokk.
Formaður NASF, Verndarsjóðs
villtra laxastofna.
Ég las bráðskemmtilega grein eftir Agnesi Bragadóttur
um Dorrit og fyrirsögnin var Fjörkálfur og l’enfant ter-
rible, sem mætti þýða á íslensku sem villingur. Þess
vegna er Dorrit okkar bæði fjörkálfur og villingur sem
okkur þykir öllu vænt um. Ég skrifaði á sínum tíma
minningargrein um Örlyg Sigurðsson, listmálara, og í
henni stóð m.a.: í aðra röndina var Örlygur hálfgerður
villingur, og eiga þau Dorrit það sameiginlegt að vera
fjörkálfar og villingar. Lengi lifi Dorrit okkar fyrrverandi forsetafrú.
Halldór Þorsteinsson fv. skólastjóri Málaskóla Halldórs.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Dorrit lengi lifi
Vinsæl Dorrit var
vinsæl forsetafrú.