Morgunblaðið - 14.12.2017, Page 60

60 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 2017
Kæru nýju þing-
menn og ráðherrar.
Til hamingju með
embættin og megi
ykkur farnast sem
best því að þá farnast
okkur öllum vel.
Ég þykist vita að
daglega herji á ykkur
her hagsmunaaðila
þar sem hver kallar
eftir framlagi úr
sameiginlegum sjóðum til síns
hugðarefnis sem hver og einn telur
svo göfugt að sjálfsagt sé að skatt-
borgarar standi straum af því. Ef-
laust er það stundum satt.
Sjálfur hef ég engan áhuga á því
að íþyngja ríkissjóði. Þó að þorri
vinnutekna minna sé af umbroti
bóka, þýðingum, yfirlestri, texta-
gerð og þess háttar finnst mér eðli-
legt að virðisaukaskattur sé inn-
heimtur af bókum, ekki aðeins
11%, heldur full 24% eins og af
öðrum afþreyingar- og munaðar-
vörum á markaði. Bækur eru varla
mikilvægari en lífsnauðsynleg lyf
sem eru enn í efra skattþrepinu.
Þetta er skoðun mín þó að ég
hagnist persónulega á afnámi bóka-
skattsins.
Nýlega dvaldi ég á Heilsustofnun
NLFÍ í Hveragerði. Ég hafði of-
keyrt mig svo á vinnu og yfirvinnu
að ég var orðinn með öllu óvinnu-
fær, að því er virtist til lífstíðar. Í
Hveragerði endurheimti ég samt
sem áður heilsuna og er snúinn til
vinnu í stað þess að
mæta á Trygg-
ingastofnun með
sterka umsókn um ör-
orkubætur.
Undanfarin ár hafa
um 1.500 manns notið
þjónustu Heilsustofn-
unar á ári hverju en
um áramót verður
fækkað um 400. Her-
bergjum verður lokað
og hæfu fólki hefur
þegar verið sagt upp
þar sem stofnuninni
hefur lengi verið úthlutað 250 millj-
ónum minna á ári en hún þarf til
þess að endar nái saman.
Horfur á því að ég verði í hópi
skattgreiðenda til starfslokaaldurs
eru nú góðar. Lauslegir útreikn-
ingar mínir benda til þess að
summa þess sem ég á eftir að
borga í skatta út starfsævina, ör-
orkubóta, sem ég hefði ella þegið,
og kostnaður við nýafstýrðar inn-
lagnir og lyfjaniðurgreiðslur fari
nærri þessum 250 milljónum sem
NLFÍ vantar svo sárlega. Þá er
eftir að reikna hina dvalargestina
1.499 með.
Þó kann svo að fara að ég reyn-
ist vafasöm fjárfesting, hunsi
læknisráðin og verði eftir allt sam-
an baggi á ríkinu. En það eru 400
manns undir niðurskurðarhnífnum.
Einhver þeirra hlýtur að end-
urheimta heilsuna. Jafnvel tíu.
Sennilegast þó minnst hundrað. Ég
var með yngri mönnum á Heilsu-
stofnun svo að líklega er ekki 250
milljóna slægur í öllum og milljarð-
arnir í húfi ekki alveg 25 en þó
versnar afkoma ríkisins um all-
marga milljarða á ári hverju í þágu
þess göfuga markmiðs að spara
okkur skattgreiðendum einn kvart-
milljarð árlega. Fé þessu hefði ver-
ið hægt að verja í eitthvað göfugt
eins og ríkisrekna afþreying-
armiðla, sauðfjárræktarstyrki, her-
æfingar eða niðurgreiddar bækur
svo að ég nefni eitthvað sem ykkur
er kært (en mér ekki).
Með því að reikna aðeins með
100 arðsömum dvalargestum geri
ég því skóna að ekkert sé á því að
græða að þjónusta öll hin, þessi 300
sem niðurskurðurinn bitnar líka á.
Ég vil síður ýkja tölur. En þó að
ríkið afli ekki beinharðra peninga á
dvöl þeirra þá græðir samfélagið
mikla gleði og hamingju því að allt
er þetta fólk ákaflega verðmætt,
vinir okkar ættingjar, ómetanlegir
fjársjóðir.
Mín elskulegu, væruð þið til í að
hafa þetta í huga við fjárlagagerð-
ina?
Heilsuhagfræði
fyrir nýja ráðamenn
Eftir Bjarka
Karlsson
Bjarki Karlsson
» Þó versnar afkoma
ríkisins um allmarga
milljarða á ári hverju í
þágu þess göfuga mark-
miðs að spara okkur
skattgreiðendum einn
kvartmilljarð árlega.
Höfundur vinnur með orð.
bjarki@bjarkamal.is
Ég tilheyri þeim
stóra hópi barna að
vera skilnaðarbarn.
Það er samt ágætt, þá
hefur maður tvo for-
eldra á sitthvorum
staðnum, foreldra sem
maður býr hjá og for-
eldra sem maður getur
farið til þegar maður er
kominn með nóg af
dvölinni hjá hinu for-
eldrinu. Það er samt einn ókostur við
þetta lífsfyrirkomulag, ég er að sjálf-
sögðu að tala um íslensku barnalögin
sem kveða á um forræði.
Í þeim lögum stendur að ef foreldri
sem er með forræði yfir viðkomandi
giftist öðrum heldur en blóðföður
barnsins þá fær sá hinn sami öll þau
réttindi sem felast í því að vera for-
ráðamaður barns. Þetta eru mjög
furðuleg lög af því að að sjálfsögðu á
líffræðilega foreldrið alltaf að vera sá
sem fær þau réttindi sem felast í því
að vera foreldri viðkomandi barns.
Við pabbi lentum nýverið í leiðinlegri
uppákomu. Ég fór í bankann fyrir
stuttu með pabba, sem ætlaði að vera
svo elskulegur að sækja um debet-
kort með mér og klára þetta í eitt
skipti fyrir öll, en þá gátum við það
ekki. Þessi blessuðu lög stóðu í vegi
fyrir okkur. Pabbi minn, sem gat sýnt
fram á að vera líffræðilegur faðir
minn, var ekki með forræði yfir mér
sökum þessara óréttlátu laga og gat
hann því ekki sótt um að fá debetkort
fyrir mig. Þjónustufulltrúinn sem af-
greiddi okkur reyndi sitt
besta og reyndi að
hjálpa okkur en niður-
staðan var alltaf sú
sama, „computer says
no“.
Það sem ég vil segja
með þessari grein er að
þessum lögum þarf svo
sannarlega að breyta.
Sá eðlilegi hlutur, að fá
að fara með barnið sitt í
bankann og græja það
sem þarf að græja, á
ekki að snúast um forréttindi, heldur
mannréttindi foreldra og barns.
Dæmin um óréttlæti af þessu tagi,
sem birtast í réttleysi foreldris án for-
ræðis, komi fram víðar og á fleiri svið-
um, bæði í lögum og framkvæmd
opinberra aðila.
Forræði – bót eða
algjör vitleysa?
Eftir Eið Atla
Axelsson
Eiður Atli Axelsson
» Þessum lögum þarf
svo sannarlega að
breyta.
Höfundur er ungur sjálfstæðismaður.
eiduratli@saemundarskoli.is
Fasteignir
Guðmundur Arason kom frá Vestmannaeyjum
ásamt foreldrum sínum og eldri bróður til
Reykjavíkur á kreppuárunum. Fjölskyldan
var gjaldþrota, þjóðfélagið stóð á brauðfótum
og framtíðin allt annað en björt.
Í höfuðborginni vann hann við sendisveinastörf
en 12 ára varð hann að hætta í skóla til að
leggja sitt af mörkum við kaup á lítilli íbúð
fyrir fjölskylduna.
Í bókinni skrifar Guðmundur um lífshlaup sitt,
bernskuárin í Eyjum og lífið í Reykjavík.
Hann lærði járnsmíði sem markaði upphafið að
langri og farsælli starfsævi framkvæmdamanns,
sem með framsýni og dugnaði byggði upp
fyrirtækið GA smíðajárn, sem í dag er eitt
stærsta járninnflutningsfyrirtæki á Íslandi.
Ævisaga framkvæmdamannsins
Guðmundar Arasonar
NÝ
BÓ
K
Fæst í Hagkaupi í Garðabæ og Skeifunni og Eymundsson /Pennanum.