Morgunblaðið - 18.01.2018, Blaðsíða 34

34 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 2018
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ásgeirsson
agas@mbl.is
Árið 2018 byrjar vel fyrir Emmanuel
Macron, forseta Frakklands. Fylgis-
mælingar annan mánuðinn í röð sýna
ört vaxandi traust til forsetans. Er
það fyrst og fremst rakið til ánægju
með aðgerðir hans í efnahagsmálum
og frumkvæði á alþjóðavettvangi.
Macron var kjörinn forseti með um
64% atkvæða í maí í fyrra og fljótlega
tók að fjara undan honum. Minnkaði
stuðningur við hann úr 57% í júní og
niður í 38% í nóvemberbyrjun. Var
hrapið álíka og hjá forvera hans,
Francois Hollande. En þá fann hann
hljómgrunn á ný og tókst að setja
undir lekann þann veg að fylgið jókst
í 42% í byrjun desember og síðan í
44% um áramótin.
Enn betur stendur hann meðal
stuðningsmanna flokks forsetans,
LREM, en 94% þeirra eru ánægð
með Macron. Munar þessi stuðningur
mestu um aukna hylli Macrons, en þó
má geta þess að hann hefur líka verið
að hækka í áliti meðal fylgismanna
Lýðveldisflokksins (LR), eða um 1%
milli mánaða í 54%, og meðal stuðn-
ingsmanna Sósíalistaflokksins, eða
um 10% í 45%, samkvæmt skoðana-
könnun stofnunarinnar Kantar Sof-
res OnePoint sem birt var fyrir helgi.
Aukin ánægja með störf hans
styrkir Macron í mörgum erfiðum
málum sem við stjórn hans blasa
heima fyrir. Þar ber fyrst að nefna
eldfim innflytjendamál, endurbætur
og uppstokkun á starfsnámi og iðn-
menntun. Í janúarlok kveðst hann
svo ætla að leiða til lykta áratuga
langa deilu um flugvallarmál á norð-
vesturlandinu, við borgina Nantes.
Allt eru þetta umdeild mál og getur
niðurstaða þeirra haft mikil áhrif á
traust til forsetans, til hins betra eða
til hins verra.
Glímir við May í London
Macron er nýkominn úr sigurför til
Kína og í dag er hann í sinni fyrstu
heimsókn sem forseti til Bretlands.
Þar mun hann takast á við Theresu
May forsætisráðherra um innflytj-
endamál. Hann hét því í heimsókn til
Calais í fyrradag að aldrei yrðu aftur
reistar aðrar eins búðir og innflytj-
endafrumskógurinn við Ermarsund-
sborgina var; kofaborg sem hýsti um
tíma um 10.000 flóttamenn sem
freistuðu þess að komast til Eng-
lands. Þótt búðirnar hafi verið jafn-
aðar við jörðu 2016 halda enn hundr-
uð ólöglegra innflytjenda til í Calais.
Reyna þeir dag eftir dag og kvöld eft-
ir kvöld, að lauma sér inn í flutn-
ingabíla á leið til Englands.
Innflytjendamálin eru viss áskorun
fyrir Macron og Calais hefur verið
ásteytingarsteinn í samskiptum
Frakka og Englendinga. Hvatti for-
setinn til aukins samstarfs um röð og
reglu á landamærunum. Í ræðunni í
Calais deildi Macron einnig hart á
stefnu Evrópusambandsins (ESB) ,
sem glímir við metfjölda flóttafólks,
og sagði hana „ófullnægjandi og sam-
hengislausa“. Ítrekaði hann kröfur
sínar um sérstaka skrifstofu er ann-
aðist mál innflytjenda og flóttafólks
fyrir sambandið. Bættist hann í
stækkandi hóp gagnrýnenda Dublin-
arreglunnar sem kveður á um að
leiða verði til lykta málefni flótta-
manna í þeim löndum sem þeir kæmu
til, en það hefur reynst landamæra-
ríkjum eins og Ítalíu, gríðarleg byrði.
Lagðist hann þó gegn því að flótta-
maður gæti sótt um hæli í ESB-ríki
að eigin vali, sagði slíkt myndu svipta
komuríkin ábyrgð á flóttamönnunum.
Frakkar veittu 262.000 manns
landvistarleyfi í fyrra eða 13,7% fleiri
en 2016. Um 35% þeirra voru flótta-
menn. Í fyrra voru 26.000 hælisleit-
endur sendir til baka til heimkynna
sinna, sem er 14% aukning frá 2016.
Alls lögðu 100.412 manns fram beiðni
um hæli í Frakklandi í fyrra, sem er
met. Aðsóknin er mest frá Albaníu
sem Frakkar líta á sem öruggt ríki og
hafa því aðeins 6,5% Albana hlotið
hæli. Í öðru sæti eru afganskir flótta-
menn, eða 5.987, og hlutu 83% þeirra
landvist í fyrra.
Harðnandi afstaða Macron í inn-
flytjendamálum hefur sætt harðri
gagnrýni frá samstarfs- og banda-
mönnum. Í flokki hans (LREM) ríkir
klofningur. Einn af fyrrverandi
helstu ráðgjöfum forsetans, Jean Pis-
ani-Ferry, skrifaði í fyrradag harð-
orða grein í blaðið Le Monde og skor-
aði á Macron að breyta í samræmi við
frönsk gildi hvað flóttamennina varð-
aði. Samhöfundar að greininni voru
nokkrir vinstrisinnaðir verkalýðs-
leiðtogar og álitsgjafar hugveitna.
Sögðu þeir ímynd Macrons sem húm-
anista í hættu. Honum væri nær að
„breyta í samræmi við hugsjónir okk-
ar“ og láta af aðgerðum sem ætlað er
fæla hælisleitendur frá því að leita til
Frakklands. Sjálfur svarar forsetinn
því til að hann vilji auka á brottvísun
innflytjenda sem eru í leit að betra lífi
og hraða umfjöllun hælisleitenda,
með „skilvirkum“ aðgerðum og
„mannhyggju“. Sem stendur tekur að
meðaltali 18 mánuði að fjalla um og
afgreiða umsóknir um hæli í Frakk-
landi en Macron hét því í fyrradag að
stytta þann tíma niður í mesta lagi
sex mánuði.
Maðurinn til að fylgjast með
Ljóst þykir að Macron hafi styrkt
stöðu sína sem þjóðarleiðtogi á al-
þjóðavettvangi að undanförnu. Virð-
ist hann hafa notið fjarveru Angelu
Merkel, kanslara Þýskalands, úr
sviðsljósinu vegna langvarandi erf-
iðleika hennar að koma saman nýrri
ríkisstjórn. Á meðan hefur Macron
ferðast um heiminn og verið kraft-
mikil rödd Evrópu og alþjóða-
samstarfs. Fréttaskýrendur segja
hann „manninn til að fylgjast með“
þegar þjóðarleiðtogar, stjórnmála-
frömuðir og viðskiptajöfrar ráða ráð-
um sínum á Davos-ráðstefnunni í
Sviss í næstu viku. Þar muni hinn nýi
og vinsæli franski leiðtogi verða for-
ingi Evrópu. Fréttaskýrendur búast
við að hann tali þar fyrir aukinni sam-
þættingu í álfunni og umbótum og
auknu viðskiptafrelsi. Antonio Bar-
roso, rannsóknarstjóri og greinandi
hjá hugveitunni Teneo Intelligence,
sagði við CNBC stöðina, að Macron
væri „algjörlega“ maðurinn til að
fylgjast með í Davos, þótt búast
mætti við að Donald Trump Banda-
ríkjaforseti yrði aðalnúmerið.
„Í fyrra var Xi Jinping Kínaforseti
stjarna ráðstefnunnar, en nú sjá
menn Macron sem lykilleiðtoga Vest-
urlanda, sem hið staðfasta andlit Evr-
ópu,“ sagði Barroso. Franski forset-
inn væri holdgervingur yfirskriftar
ráðstefnunnar í ár; „sköpun sameig-
inlegrar framtíð í brotnum heimi“.
Hann væri talsmaður alþjóðavæð-
ingar og meiri opnunar markaða en
um leið varðmaður gagnkvæmni í al-
þjóðaviðskiptum. Á þær nótur hafi
hann hamrað í Kínaheimsókn sinni 8.
til 10. janúar sl. „Hann talar fyrir
opnun samfélaga og hnattvæðingu en
um leið vill hann vernda almenning
við þessu og takmarka neikvæðar af-
leiðingar,“ sagði Barroso.
Macron vill með í silkileiðina
Macron er fyrsti evrópski leiðtog-
inn til að heimsækja Kína eftir flokks-
þing kínverska kommúnistaflokksins
í október. Þar var Xi útnefndur for-
seti til annars kjörtímabils og völd
hans aukin. Í ferðinni lýsti Macron
stuðningi við gríðarleg áform Kín-
verja um að opna silkileiðina svo-
nefndu að nýju til umfangmikilla
vöruflutninga. Varaði hann þó við
drottnun Kínverja og sagði að ávinn-
ingi af samgöngubótinni yrði að deila
með öllum. „Framtíðin þarf Frakk-
lands, Evrópu og Kína,“ sagði Mac-
ron. Helstu ríki heims hafa haft efa-
semdir um áformin en Macron hefur
tekið forystu fyrir þeirra hönd og
hvetur ESB-ríkin til samstöðu um
þátttöku í samgönguverkefninu.
Áforma Kínverjar að leggja nýja
vegi og járnbrautir í vesturátt gegn-
um 65 lönd og reisa hafnarmannvirki
meðfram nýjum siglingaleiðum gegn-
um Indlandshaf og Rauða hafið.
Mannvirkjagerðin mun eiga sér stað
á svæði þar sem 60% íbúa heimsins
búa og þriðjungur allrar vörufram-
leiðslu veraldar verður til. Um er að
ræða fjárfestingu upp á þrjár millj-
ónir milljóna dollara.
Macron hvatti Kínverja til að opna
markaði og stuðla þar með að aukn-
um jöfnuði í milliríkjaviðskiptum. Í
stað aukins og greiðari aðgangs
franskra fyrirtækja inn á markaði í
Kína bauðst hann til að opna fyrir
fjárfestingar Kínverja í Frakklandi.
Macron fór ekki tómhentur heim
frá Kína, heldur með samninga um
kaup Kínverja á 184 Airbus A320-
farþegaþotum. Er hann hið minnsta
talinn að verðmæti 18 milljarðar doll-
ara. Önnur stórviðskipti í ferðinni var
samningur franska orkurisans Areva
um byggingu hreinsistöðvar fyrir
kjarnorkueldsneyti í Kína. Þá er
Macron hælt fyrir að hafa fengið Kín-
verja til að aflétta innflutningsbanni á
franskt nautakjöt innan hálfs árs.
Uppgangur og björt framtíð
Franskt efnahagslíf virðist spjara
sig mun betur en fyrir ári jafnvel þótt
atvinnuleysi sé mjög mikið. Tímaritið
Le Point lofar í síðustu viku að hag-
vöxtur sé að festa sig í sessi við 2% og
forsvarsmenn framleiðslufyrirtækja
sjá framtíðina bjartari nú en nokkru
sinni frá 2007. Til vansa sé þó að at-
vinnuleysið sé nálægt 10% og halli á
fjárlögum sé 97% af vergri lands-
framleiðslu, sem séu hrikalegar
skuldbindingar. Hinir ríku hlæi alla
leið í bankann því 40 stærstu fyrir-
tæki landsins séu 9% verðmætari í
árslok 2017 en 2016. Þrír fjórðu
bandarískra fjárfesta sjái Frakkland
sem álitlegan stað til að geyma fé sitt
miðað við 25% árið 2013.
„Við erum öll bjartsýnni og göng-
um í fylkingu á eftir hinum djarfa,
greinda og unga forseta til betri
tíma,“ segir Le Point. En minnir í
leiðinni á að fagna ekki um of því
skuldirnar hverfi ekki eins og dögg
fyrir sólu og stjórnendur fyrirtækja
segjast eiga erfitt með að finna rétt-
indafólk til að geta stækkað við sig.
Þýski heimsspekingurinn Peter Slo-
terdijk segir í ritinu, að vissulega hafi
bjartsýnisbylgja borist inn yfir
Frakkland með kjöri Macrons; þjóð-
arstoltið og orkan hefði aukist. En
hann minnir svo á að hin pólitíska
fallöxi sé aldrei langt í burtu í Frakk-
landi og hún geti ógnað Macron skili
hann ekki góðum árangri.
Rauði þráðurinn í stefnu fjárfest-
ingarbankamannsins fyrrnefnda hef-
ur verið „endurreisn Frakklands“.
Brúkaði hann sérstakt tilskip-
unarvald sitt í september sl. til að
stokka upp atvinnulöggjöfina, lög um
kjarasamninga, og tókst að brjóta á
bak aftur andstöðu vinstri öfgamanna
og nokkurra verkalýðssamtaka. Með
lögunum var frelsi á vinnumarkaði
aukið og sveigjanleiki, og vald verka-
lýðshreyfingarinnar skert. Hvort
sem það hefur verið ætlun hans eða
ekki hefur Macron tekist að kljúfa
raðir verkalýðshreyfingarinnar og
riðlað samstöðu hennar. Það hefur
meðal annars sýnt sig í mun fámenn-
ari og máttlausari mótmælum á göt-
um úti en í tíð fyrri forseta Frakk-
lands. Macron hefur ætíð bent á að
hann hafi verið kosinn forseti til að
breyta landinu og ekkert aðhafst ann-
að en að hrinda kosningaloforðum
sínum í framkvæmd. Væri það ekki í
verkahring „götunnar“ að stjórna
landinu, en Frakkar hafa einmitt átt
því að venjast að valdhafarnir hafi
bognað og slakað á þegar hart hefur
verið mótmælt á götum og torgum
borga og bæja.
Hvatning til stækkunar
Samkvæmt nýju lögunum geta fyr-
irtæki fækkað starfsmönnum auð-
veldar og með minni tilkostnaði en
fyrir breytinguna. Vitandi það var
þess vænst að fyrirtæki sæju sér
hvatningu í nýju lögunum til að fjölga
starfsfólki. Allt er þetta gert til að
gera efnahagslífið áhugaverðara í
augum fjárfesta. Andstæðingar Mac-
rons segja þetta aftur á móti draga úr
starfsöryggi og lagalegri vernd. Tak-
mark forsetans er að ná niður at-
vinnuleysinu. Hefur það verið að
minnka en stendur engu að síður í
9,2%, eða hálfu prósenti hærra en að
meðaltali í löndunum á evrusvæðinu,
og langt yfir 3,6% atvinnuleysi í
Þýskalandi.
Franski bílsmiðurinn PSA, sem
framleiðir Peugeot, Citroën, Opel og
Vauxhall-bíla, er fyrsta stórfyr-
irtækið til að nýta sér lögin. Vegna
endurskipulagningar hefur fyrir-
tækið boðið 1.300 starfsmönnum
starfslokasamning. Stéttarfélög rúm-
lega helmings starfsmanna PSA hafa
þegar samþykkt þessa áætlun bíl-
risans. Eru stærstu samtökin klofin í
málinu og ósammála um hvort um
uppsagnir sé að ræða eða boð til
starfsmanna um að hætta störfum
sjálfviljugir. Harðlínusamtökin CGT
segja um blákaldar uppsagnir vera að
ræða en önnur stór samtök, CFTC,
eru á öðru máli. Segja þau PSA vera
aðlaga sig breyttum aðstæðum á
markaði og því standi 1.300 sjálfvilj-
ugum starfsmönnum til boða starfs-
lokasamningur í stað uppsagna.
Gjörbreytt viðhorf
Samkeppnisfærni, frumkvöðla- og
sprotastarfsemi, nýjungasemi og
margt fleira hefur aukið á aðdrátta-
rafl Frakklands í augum alþjóðlegra
fyrirtækjastjóra.
„Í fyrsta sinn nýtur Frakkland já-
kvæðrar og mjög möguleikamikillar
ímyndar í augum alþjóðlegra fjár-
festa,“ segir forstjóri greiningafyrir-
tækisins IPSOS, Brice Teinturier.
Eftir áralangan andróður þykir ljóst
að á fyrstu sjö valdamánuðum Mac-
ron sé tónninn að breytast og bjart-
sýni sem erlendir forstjórar og kaup-
sýslumenn láti í ljós eigi sér tæpast
fordæmi. Í nýrri könnun segja 60%
fjárfesta Frakkland áhugavert til við-
skipta samanborið við aðeins 36%
fyrir ári.
Allt er á uppleið hjá Macron
 Ímynd Frakklands í augum alþjóðlegra fjárfesta hefur gjörbreyst frá því Emmanuel Macron var
kosinn forseti  Ánægja ríkir með aðgerðir hans í efnahagsmálum og frumkvæði á alþjóðavettvangi
AFP
AFP
Leiðtogar Emmanuel Macron, Angela Merkel og Donald Trump í Hamborg
á síðasta ár. Búist er við að þeir Macton og Trump berjist um athyglina á
ráðstefnu Alþjóðaviðskiptaráðsins í Davos í Sviss í næstu viku.
Forseti Emmanuel Macron, forseti
Frakklands, í Calais í síðustu viku.