Morgunblaðið - 18.01.2018, Blaðsíða 47

47
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 2018
Dalvegi 16c | 201 Kópavogur | Sími 568 6411 | rafvorur@rafvorur.is
Amerísk
gæða heimilistæki
rafvorur.isRAFVÖRUR ehf
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Frá því var greint í Morgunblaðinu í
síðustu viku að Borgarsögusafn
Reykjavíkur hefði eignast Haka,
hinn gamla hafnsögubát Reykjavík-
urhafnar. Hyggst safnið gera bátinn
upp þegar fram líða stundir.
Margir Reykvíkingar kannast vel
við Haka enda hefur hann staðið um
margra ára skeið í Vesturbugt við
Gömlu höfnina, þar sem hann hefur
grotnað niður. Báturinn hefur nú
verið fluttur til bráðabirgða á báta-
geymslusvæði við Eyjaslóð í Örfir-
isey.
Haki var smíðaður í skipa-
smíðastöð Daníels í Reykjavík árið
1947 og varð því sjötugur í fyrra.
Daníelsslippur heyrir nú sögunni til
en hann stóð í Vesturbugtinni, ein-
mitt þar sem báturinn hefur verið
geymdur síðustu árin. Haki er eik-
arbátur, 21 rúmlest.
Saga Haka hefur hvergi verið
skráð en ýmsar upplýsingar um bát-
inn má finna hér og þar á vefnum.
Ekki er vitað hver átti bátinn árin
1947-1950. En í október 1950 kaupir
Reykjavíkurhöfn Haka og notar
hann sem hafnsögubát, tollbát og
dráttarbát. Reyndist Haki drjúgur í
verkefnum fyrir höfnina. Nýr Haki I
hafði verið smíðaður í Þýskalandi ár-
ið 1982 og fékk gamli báturinn þá
nafnið Haki II. Árið 1989 er bát-
urinn seldur til Grindavíkur og fékk
hann þá nafnið Villi. Haki var tekinn
af skipaskrá árið 2000 og honum var
endanlega lagt 2008.
Ýmsar breytingar voru gerðar á
Haka í gegnum tíðina. Upphaflega
var sett í hann Kahlenberg-dísilvél
(væntanlega ný), 120 hestöfl. Árið
1955 var sett í hann 150 ha Deutz
díselvél og árið 1976 er sett í hann
1000 hestafla Cummins-dísilvél og
jókst geta bátsins verulega við það.
Sama ár, 1976, var sett á Hakann
nýtt stýrishús samkvæmt hönnun
Jóns Þorvaldssonar. Eftir smá
skakkaföll, sem Haki fékk við aðstoð
stærri skipa, var ákveðið að endur-
skoða lunningar bátsins því ef hann
lenti innundir skipssúð gerðist það
oft að bitarnir brotnuðu eða klofn-
uðu langt niður í skrokk. Nýjar
lunningar voru svo settar á Haka ár-
ið 1979 samkvæmt hönnun Vignis
Albertssonar sem sá um viðhald
hafnsögubáta á þessum tíma.
Nú eru sem sagt bjartari tímar
framundan hjá Haka. Guðbrandur
Benediktsson, forstöðumaður Borg-
arsögusafnsins, segir að báturinn sé
talinn hafa verðveislugildi. Næstu
skref séu þau að fá sérfróða menn til
að skoða bátinn og meta ástand
hans. Síðan stendur til að gera hann
upp en óljóst sé hvenær af því getur
orðið.
Gamli Haki mun fá nýtt líf
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Haki í Vesturbugt Til eru nokkrar myndir af bátnum Haka í myndasafni Morgunblaðsins. Síðustu myndirnar eru hálfnöturlegar enda sýna þær bátinn
grotna niður við Gömlu höfnina. Haki var smíðaður í Daníelsslip árið 1947 en slippurinn stóð einmitt í Vesturbugt. Hann var aflagður fyrir nokkrum árum.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Örtröð í Reykjavíkurhöfn Kaupskip sigla út hafnarmynnið í júní 1975. Haki
aðstoðar eitt þeirra að snúa. Gamla höfnin var ennþá aðalflutningshöfnin.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Frost og ísing Mynd frá í Reykjavíkurhöfn. Hafnsögubáturinn Haki og
gamli Herjólfur. Það er sjaldgæf sjón í dag að sjá menn berja ís af bátum.
Tollverðir á landamærastöðvum í
Norður-Noregi lögðu í fyrra hald á
4,4 tonn af fiskflökum, sem verið var
að reyna að smygla úr landi. Það er
veruleg aukning frá árinu á undan
þegar hald var lagt á 2,6 tonn.
Þá var í fyrra gerð tilraun til að
smygla úr landi 159 kílóum af kónga-
krabba á móti 45 kilóum árið á und-
an.
Í Fiskeribladet í Noregi er haft
eftir yfirmanni í norsku tollgæslunni
að erfitt sé að fullyrða hvort meira
sé um smygltilraunir eða hvort toll-
verðir séu betur á verði en áður.
Í heildina sé staðreyndin þó sú að í
Noregi hafi tollverðir tekið meira af
fiskflökum heldur en árin á undan.
Á tollsvæðinu Mið-Noregur voru
tekin 3,2 tonn af flökum og sama
magn á Oslóarsvæðinu. Þar munu
fiskflök meðal annars hafa verið
gerð upptæk í ferjunni sem gengur
milli Oslóar og Kiel í Þýskalandi.
Í blaðinu kemur fram að almenna
reglan sé sú í Noregi að heimilt sé að
taka 10 kíló af flökum með úr landi.
Finnist of mikið af fiski í farangurs-
rými bifreiða þurfi aðeins að greiða
10 krónur norskar eða um 130 krón-
ur íslenskar fyrir hvert kíló umfram.
Sektarupphæðin hafi verið óbreytt í
nokkur ár.
Stærsti einstaki fengurinn sem
tollverðir í Norður-Noregi náðu var
við Neiden í byrjun september þeg-
ar hald var lagt á 323 kíló. Sektar-
upphæðin fyrir það magn hefur
væntanlega numið um 42 þúsund
krónum. aij@mbl.is
Aukið smygl á fiski í Noregi
Í nyrstu fylkjum Noregs hefur talsvert af fiski verið
gert upptækt við tilraunir til að smygla flökum úr
landi. Magnið hefur vaxið frá ári til árs.
Morgunblaðið/Alfons
Fiskflök Á færibandi í frystihúsi.