Saga - 2006, Page 46

heim inn all an. Í upp hafi var ríkj andi trú á til mæli og stefnu mörk un
stjórn valda, laga setn ingu og mennt un. Ári› 1985 var áhersl an kom -
in yfir á a› ger› ir, flar me› tald ar sér tæk ar a› ger› ir í flágu kvenna,
sbr. ís lensku jafn rétt islög in frá 1985. N‡ mál efni komust smátt og
smátt á dag skrá og bætt ust vi› flau sem fyr ir voru. Hug taka notk un
hef ur breyst í sam ræmi vi› breytt ar áhersl ur í kynjaum ræ› unni og
rann sókn ir á svi›i kynja fræ›a. Út tekt ir ríkja Sam ein u›u fljó› anna
og frjálsra fé laga sam taka s‡na a› ár ang ur hef ur ná›st á heims vísu
á ‡ms um svi› um, ekki síst hva› var› ar mennt un, en á ö›r um hefur
lítt flok ast e›a or› i› aft ur för, eink um vegna strí›s á taka í mörg um
ríkj um heims. Sett var fram sú til gáta í upp hafi a› greina mætti sex
sto› ir í jafn rétt isum ræ› unni á Ís landi: kvenna sam tök, kynja rann -
sókn ir, stjórn völd, vinnu mark a› inn, fjöl mi›la og al menn ing. Rann -
sókn mín lei› ir í ljós a› áhrif kvenna rá› stefna og kvenna ára tug ar
Sam ein u›u fljó› anna á fless ar sex sto› ir eru mis mik il. fieg ar hlut ur
hverr ar sto› ar er sko› a› ur kem ur eft ir far andi í ljós:
Kvenna rá› stefn ur Sam ein u›u fljó› anna, kvenna ár i› og
kvenna ára tug ur inn ur›u til fless a› auka um ræ›u og efla starf semi
ís lenskra kvenna hreyf inga, sam vinnu fleirra og sam stö›u. Grip i›
var til a› ger›a hér á landi sem vöktu heims at hygli. fia› voru
kvenna frí i›, fram bo› og kjör Vig dís ar Finn boga dótt ur og kvenna -
list ar. N‡ mál sem höf›u ver i› tabú, óflekkt e›a lít i› rædd komust
á dag skrá vegna strauma utan frá, svo sem of beldi gegn kon um,
kyn fer› is leg mis notk un á börn um og valda leysi kvenna. Erfitt er
fló a› meta hver al fljó› leg áhrif voru á flá flró un. Áhersl an í
kvenna bar átt unni fær› ist yfir á full trúa hlut verk kvenna frá ár inu
1980 sem me› al ann ars leiddu af sér kvenna fram bo› og veru lega
fjölg un kvenna á flingi og í sveit ar stjórn um. Brei› sam sta›a
kvenna sam taka á tíma bil inu s‡n ir a› flau voru vak andi og sér me› -
vit andi um nau› syn fless a› n‡ta tæki fær i› til a› ‡ta á stjórn völd,
kn‡ja á um breytt hug ar far og auk inn skiln ing á kröf um kvenna
gagn vart flví sem nú kall ast kynja rétt læti. fiær a› ger› ir sem grip i›
var til voru ‡m ist mjög hef› bundn ar (fund ir og rá› stefn ur) e›a rót -
tæk ar og jafn vel ógn andi, svo sem kvenna frí i› og kvenna list arn ir.
Kvenna ára tug ur Sam ein u›u fljó› anna kall a›i á aukn ar rann -
sókn ir og upp l‡s inga öfl un. Fyrsta kvenna-/kynja fræ›i rá› stefn an
var hald in vi› Há skóla Ís lands ári› 1985, er kvenna ára tugn um var
a› ljúka. Líta má á hana sem fram lag fræ›i kvenna til um ræ› unn ar
og í fram hald inu var lög› auk in áhersla á kynja rann sókn ir og
kennslu í kynja fræ›i.
kristín ástgeirsdóttir46
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 46