Saga - 2006, Page 53

ar skránni 1874, en fram a› flví gátu fling menn hins veg ar sami› til -
mæli til kon ungs og voru flessi til mæli gjarn an í formi bæn ar skráa
flar sem kon ung ur var be› inn um a› beita sér fyr ir til tekn um mál -
um. Bæn ar skrár voru einnig tekn ar sam an á fund um í hér a›i e›a á
fiing völl um og send ar Al flingi, sem sí› an gat kom i› fleim álei› is í
eig in bæn ar skrá til kon ungs. Eft ir a› Al flingi fékk lög gjaf ar vald
voru bæn ar skrár fless og sam flykkt ir nefnd ar laga frum vörp.
Almenn ing ur hélt hins veg ar áfram a› tjá ósk ir sín ar til Al fling is í
formi ræki lega rök studdra bæn ar skráa.4
fieg ar Fri› rik VII af sal a›i sér ein veldi ári› 1848 sendu Ís lend ing -
ar frá sér bæn ar skrár og bei›ni frá fiing valla fundi í ágúst sama ár
flar sem ósk a› var eft ir a› lands menn fengju a› fjalla um stjórn -
skip un lands ins á sér stök um fundi fljó› ar inn ar. Í kosn ing unni til
fljó› fund ar ins voru hvorki kosn inga rétt ur né kjör gengi bein lín is
bund in eign um manna, eins og var í Al fling is kosn ing um, en rétt ur -
inn var fló mjög tak mark a› ur, flví ein ung is skatt grei› end ur gátu
bo› i› sig fram e›a kos i›. Í sum um kjör dæm um voru hald in próf -
kjör um val á fljó› fund ar full trú um og ví›a voru haldn ir al menn ir
fund ir flar sem kann a› ir voru kost ir vænt an legra fljó› fund ar -
manna. Fleiri tóku flátt í próf kjör un um og fram bo›s fundun um en
sjálfri kosn ing unni til fljó› fund ar ins. Sig ur› ur Lín dal tel ur a› fund -
ur inn hafi mark a› tíma mót í Ís lands sög unni flví a› flá hafi Ís lend -
ing ar haf i› bar áttu fyr ir eig in sjálf stæ›i.5
Í sjálf stæ› is bar átt unni var› fiing völl ur í senn sam komu sta› ur
fyr ir mik il væg ustu há tí› ir ís lensku fljó› ar inn ar og vett vang ur
fyr ir flátt töku fólks í stjórn mál um. Á ár un um 1848–1907 voru
fljó› mála fund ir haldn ir á fiing völl um og áttu fleir rík an flátt í a›
efla fljó› ern is vit und og sam taka mátt Ís lend inga á upp hafs skei›i
fljó› frels is bar átt unn ar. Fram yfir mi›ja nítj ándu öld voru á fiing -
valla fund um rædd „al menn fljó› mál, stjórn skip un ar mál, versl -
un ar-, sam göngu- og at vinnu mál e›a ein stök hér a›s mál. Enn -
frem ur fór flar oft fram und ir bún ing ur und ir störf Al fling is, og
‡ms ar til lög ur fiing valla fund ar komu flar fram, enda tóku margir
ísland á leið til lýðræðis 53
4 Sbr. Gunn ar Karls son, „Syrpa um fljó› ern isum ræ›u“, Skírn ir 178 (vor 2004),
bls. 153–201, hér bls. 186.
5 Sig ur› ur Lín dal, „fijó› fund ur inn 1851“, Af mæl is rit. Gu› mund ur Ingvi Sig ur›s -
son átt ræ› ur 16. júní 2002 (Sel tjarn ar nes 2002), bls. 172. — Grein ing mín á fijó› -
fund in um er bygg› á: A› al geir Krist jáns son, End ur reisn Al fling is og fljó› fund ur -
inn (Reykja vík 1993), eink um bls. 399–426.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 53