Saga - 2006, Side 104

Fljótt á lit i› vir› ast dansk ir kaup menn hafa haft tögl og hagld ir
í Ís lands versl un inni fram yfir alda mót. Helm ing ur inn af ut an rík is -
versl un inni voru vi› skipti vi› „mó› ur land i›“ Dan mörku, meira en
tveir flri›ju hlut ar inn fluttr ar vöru komu fla› an og rúm ur flri›j ung -
ur út fluttr ar vöru seld ist flang a›. En fletta hlut fall fór lækk andi og
versl un um í eigu Ís lend inga fjölg a›i ört. Mynd rit 1 s‡n ir hvern ig
versl un um út lend inga (sem voru a› al lega dansk ar) fækk a›i á tíma -
bil inu 1870–1930, reynd ar svo mjög a› um alda mót in voru um 80%
versl ana kom in í hend ur Ís lend inga. Hafa ber fló í huga a› hér er
mi› a› vi› fjölda versl ana en ekki um svif fleirra, en dönsku versl an -
irn ar voru jafn an miklu stærri en flær ís lensku og um alda mót
höf›u flær und ir tök in í heild versl un inni. Engu a› sí› ur s‡n ir
mynd rit i› grund vall ar breyt ingu sem var› á eign ar haldi í versl un -
inni: Ís lend ing ar sóttu inn í at vinnu veg sem út lend ing ar höf›u nán -
ast set i› ein ir a› öld um sam an.
Sta› reynd in er sú a› dönsku kaup menn irn ir mættu vax andi
sam keppni frá ís lensk um, ensk um og norsk um kaup mönn um á
sí› ustu ára tug um 19. ald ar. Hér má t.d. nefna sau›a söl una til Bret -
lands sem hófst á átt unda ára tugn um og kom skoski sau›a kaup -
guðmundur jónsson104
Heim ild: Hag skinna, bls. 397–398.
Sk‡r ing: Mi› a› er vi› kaup túna- og kaup sta›a versl an ir, fl.e. all ar versl an ir
nema sveita versl an ir. Út lend ing ar eru tald ir fleir sem ekki eru bú sett ir í
land inu.
Myndrit 1. Fjöldi verslana í eigu útlendinga
1870–1930
60
50
40
30
20
10
0
%
1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 104