Saga - 2006, Page 126

í hvern ig al fljó› leg ar til vís an ir, fljó› ern is leg stef, vís inda leg rök og
si› fer›i leg af sta›a birt ast á hverju fless ara skauta, i›u lega á mót -
sagna kennd an hátt.
Fyrsta skaut i› er af sta›a me› vatns afls virkj un um á há lend inu.
fiar birt ist glöggt sú sko› un a› Ís land geti lagt til hreina orku fyr ir
orku frek an i›n a› á bor› vi› ál bræ›slu flannig a› ekki flurfi a›
brenna jar› efna elds neyti ann ars sta› ar. En skipt ir vatns orka Ís lands
— jafn vel a› vi› bættri gufu orkunni — miklu máli á al fljó› lega vísu?
Í raun og veru er hún lít il mi› a› vi› flá orku sem er til ann ars sta› -
ar flannig a› fram lag i› er eink um tákn rænt; lít il fljó› fyllist stolti yfir
mik il vægi sínu, en slíkt er nefnt fljó› remba. Vís inda menn og verk -
fræ› inga grein ir flar a› auki á um hversu hrein vatns ork an úr
Hálslóni nor› an Vatna jök uls er ef lit i› er á sam spil út streym is og
bind ing ar á gró› ur húsa loft teg und um. fietta stafar af hættu á jar› -
vegs rofi, sem er lík legt a› ver›i fleg ar lágt stend ur í lón inu, og flar
me› út streymi gró› ur húsa loft teg unda. Ef laust yr›i í tím ans rás
unnt a› mæla hrein leika orkunn ar a› teknu til liti til út streym is
gró› ur húsa loft teg unda af völd um jar› vegs rofs og ann ars sem máli
kann a› skipta og fá flannig upp l‡s ing ar um hinn meinta hrein leika.
Hva› sem flví lí› ur er hér á fer› inni sam spil al fljó› legra til vís ana,
fljó› ern is sjón ar mi›a og notk un ar á vís inda leg um rök um fyr ir af -
skap lega si› fer›i legri af stö›u flar sem skyld ur Ís lands gagn vart um -
heim in um eru sett ar á odd inn.
Ann a› skaut i› er af sta›a me› vernd un há lend is ins og gegn stór -
um vatns afls virkj un um og ál bræ›sl um. fiessi af sta›a er ná tengd
svartri nátt úru vernd flar sem lands lags heild og ímynd há lend is ins
eru mik il væg ir flætt ir í rök semd um svartra nátt úru vernd ar sinna,
sem all ir eru senni lega and stæ› ing ar stórra vatns afls virkj ana og
álbræ›slna. Hér er vís a› í a› ís lenska há lend i› sé stærsta, óbygg›a
svæ›i í Vest ur-Evr ópu og a› Ís lend ing um sem fljó› beri skylda til
fless a› vernda fla›. fiessu teng ist and sta› an vi› er lend ar teg und ir
gró› urs. fiessi af sta›a er mjög si› fer›i leg flar sem al fljó› leg ábyrg›
ís lenskr ar fljó› ar er sett í önd vegi. Vís a› er til vís inda legra rann -
sókna um gildi jar› fræ›i legra fyr ir brig›a, fugla lífs og gró› urs og
alfljó› legra sátt mála um nátt úru vernd flar sem Ís lend ing ar hafa
und ir geng ist skyld ur gagn vart um hverf inu. fijó› ern is lega af sta› an
birt ist enn frem ur í flví a› ís lensk nátt úra er tal in fram lag til heims -
menn ing ar inn ar. Sí› ast nefnda flrástef i› mun senni lega birt ast æ oft -
ar á næstu árum í um ræ› um um hvort sækja skuli um a› til tekn ir
sta› ir kom ist á heimsminja skrá Sam ein u›u fljó› anna.
ingólfur ásgeir jóhannesson126
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 126