Saga - 2006, Side 133

vi› ur kennt sagn fræ›i legt vi› fangs efni fyrr en sagn fræ› ing ar tóku
a› sjá menn ing ar- og hug mynda heim fólks sem sjálf stæ› fyr ir brig›i
en ekki sem af lei›u e›a birt ing ar mynd fé lags legr ar e›a efna hags -
legr ar und ir bygg ing ar.12
Í ann an sta› gætti áhrifa frá tveim ur syst ur grein um sagn fræ› -
inn ar, mann fræ›i og fé lags fræ›i. Í flví sam bandi má nefna tvö
áhrifa mik il verk: Bók Baudrill ards, The consu m er soci ety, frá 1970, og
Dist inct ion eft ir Bo ur di eu frá 1979. Einna mest áhrif haf›i fló The
World of Goods, e›a Vöru ver öld in, eft ir mann fræ› ing ana Mary Dou g -
las og Bar on Is herwood, sem út kom 1979 en flau beindu at hygli
mann fræ› inga a› neyslu sem vi› fangs efni. Vör ur, óhá› flví hvort
flær voru fengn ar á mark a›i (e. comm odities) e›a utan hans, hvort
held ur sem gjaf ir e›a fram leidd ar inn an heim il is ins, hef›u ekki a› -
eins sjálf stætt e›a ein stak lings bund i› nota gildi held ur not a›i fólk
flær til a› tjá og skapa menn ingu. Menn ing in tæki í raun á sig fasta
mynd í gegn um neyslu: „consum ption is the very arena in which
cult ure is fought over and licked into shape“. Vör ur ætti a› rann -
saka sem merk ing ar kerfi, en í flví fólst einnig sú s‡n a› fla› væri
mark laust a› gera grein ar mun á menn ingu og neyslu, flví menn ing -
in birt ist í neysl unni.13 A› vísu var fla› ekki fyrr en nokkru seinna
a› sagn fræ› ing ar tóku a› not ast vi› verk Dou glas og Is herwoods.
neyslusaga og neysluþekking 133
12 fia› yr›i of langt mál a› fjalla á full nægj andi hátt um áhrif or› ræ›u bylt ing ar -
inn ar á sagn fræ›i hér. Næg ir a› nefna a› fræ›i menn hafa not a› fletta hug tak
á tvo vegu: Ann ars veg ar sem vís un til gagn r‡ni fræ›i manna á bor› vi› Michel
de Cer teau á vinnu brög› sagn fræ› inga og hins veg ar sem þá sýn a› sag an sé
í ákve›n um skiln ingi sam in af sagn fræ› ing um og sé flví höf und ar verk en ekki
„sann leik ur“. Sjá Michel de Cer teau, The Writ ing of Hi story. fi‡›. Steven
Rendall (New York 1988). A› gengi lega um fjöll un um hug mynd ir de Cer teau,
út frá neyslu sög unni, er a› finna í Mark Post er, „The Question of Agency:
Michel de Cer teau and the Hi story of Consu m er ism“, Di ac rit ics 22:2 (sum ar
1992), bls. 94–107. Hins veg ar er vís a› til or› ræ›u bylt ing ar inn ar sem var› í fé -
lags- og menn ing ar sögu í upp hafi ní unda ára tug ar ins, en flá tóku fé lags sögu -
fræ› ing ar a› líta á or› ræ›u sem drif kraft stjórn mála og fé lags legra breyt inga.
Áhuga ver› asta og um lei› eitt áhrifa mesta sagn fræ›i verk i› flar sem fless ari
nálg un var beitt var François Furet, Inter pret ing the French Revolution. fi‡›. El -
borg For st er (Cambridge 1981). fiess ar tvær hli› ar or› ræ›u bylt ing ar inn ar eru
aug ljós lega ná skyld ar.
13 Jean Baudrill ard, The Consu m er Soci ety: Myths and Struct ures. fi‡›. Chris Turn -
er (London 1998). — Pi erre Bo ur di eu, Dist inct ion: A Soci al Crit ique of the
Judgement of Taste. fi‡›. Ric hard Nice (Cambridge, Mass. 1984). — Mary Doug -
las og Bar on Is herwood, The World of Goods (New York 1979), bls. 37, 57.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 133