Saga - 2006, Page 145

líta megi á fjöl skyld una sem fram lei›slu ein ingu og a› mik il væg ustu
hag rænu ákvar› an ir henn ar lúti a› flví hvern ig tíma er var i› til mis -
mun andi flarfa, frí tíma, vinnu utan heim il is ins og loks neyslu, fl.e.
fram lei›slu gæ›a (e. ut ility) inn an veggja heim il is ins. fietta mód el
Beckers ligg ur til grund vall ar kenn ingu hag sögu fræ› ings ins Jan de
Vries um „i›ju sem is bylt ingu“ sem for vera e›a for sendu i›n bylt ing -
ar inn ar. De Vries fær ir fyr ir flví rök a› auk in eft ir spurn eft ir vör um
sem a› eins feng ust keypt ar á mark a›i hafi gert a› verk um a› fólk
hafi tek i› a› vinna lengri vinnu dag og hafi flá fórn a› frí tíma og var -
i› minni tíma í alls kon ar heim il is fram lei›slu. fiá hafa ensku hag -
sögu fræ› ing arn ir Sue Bowden og Avner Of fer not a› kenn ing ar
Beckers um tíma notk un heim il anna til fless a› skilja kaup enskra
heim ila á var an leg um neyslu mun um.37 Kenn ing ar Beckers um
neyslu flekk ingu hafa hins veg ar ekki ver i› not a› ar af sagn fræ› ing -
um. Mögu leik arn ir eru fló til sta› ar, flví a› kenn ing in rúm ar ágæt -
lega eldri nálg an ir á neyslu sögu.
fia› er rétt a› hafa í huga a› neyslu flekk ing get ur ver i› af ólík -
um toga og mis jafn lega sér hæf›. Dæmi um mjög al menna neyslu -
flekk ingu er smekk ur fyr ir fjölda fram leidd um og stö›l u› um vör um
og smekk ur fyr ir sjón varps efni. fiótt erfitt sé fyr ir Vest ur landa búa
a› sjá slíkt sem lær›a „flekk ingu“ hafa bæ›i mann fræ› ing ar og
sagn fræ› ing ar, sem fjall a› hafa um inn lei› ingu vest rænna neyslu -
hátta í ö›r um heims hlut um, s‡nt a› vest ræna neyslu hætti flarf a›
læra og saga neyslu er a› miklu leyti saga fless hvern ig n‡ al menn
neyslu flekk ing ry› ur sér til rúms.38 fietta lær dóms ferli á sér vita -
skuld ekki sta› í póli tísku tóma rúmi flví fé lags legt, póli tískt og efna -
neyslusaga og neysluþekking 145
37 Sjá Jan de Vries, „Between Purchasing Power and the World of Goods: Un der -
stand ing the Hou sehold Economy in Ear ly Modern Europe“, Consum ption and
the World of Goods. Rit stj. John Brewer og Roy Port er (London og New York
1993), bls. 85–132. — Jan de Vries, „The Industri al Revolution and the Industri -
ous Revolution“, Jo urnal of Economic Hi story 54:2 (júní 1994), bls. 249–270. —
Sue Bowden og Avner Of fer, „Hou sehold app li ances and the use of time: the
United States and Brita in since the 1920s“, Economic Hi story Revi ew 47:4 (1994),
bls. 725–748, og einnig „The Technolog ical Revolution That Never Was:
Gend er, Class, and the Diffusion of Hou sehold App li ances in Interw ar Eng -
land“, The Sex of Things. Gend er and Consum ption in Hi stor ical Per spect i ve. Rit stj.
Vict or ia De Grazia og Ellen Fur lough (Berkel ey 1996), bls. 244–274.
38 Fram úr skar andi dæmi um fless ar rann sókn ir er bók sagn fræ› ings ins Tim -
othys Burke, Lifebu oy men, Lux women: Comm odification, Consum ption, and
Clean liness in Modern Zimbabwe (Dur ham og London 1996), sem fjall ar um
hvern ig vest ræn ar hug mynd ir um hrein læti ruddu sér til rúms í Zimbabwe.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 145