Saga - 2006, Qupperneq 149

SIG UR JÓN PÁLL ÍS AKS SON
Enn um Ís lands l‡s ingu
Odds bisk ups Ein ars son ar
Ís lands l‡s ing in Qu aliscunque descriptio Is landi ae hef ur nokk u› ver i›
til um fjöll un ar í Sögu. Hafa eink um ver i› skipt ar sko› an ir um fla›
hvenær hún var rit u› og hver höf und ur henn ar var. Hér ver› ur
reynt a› leggja nokk u› af mörk um til fleirr ar um ræ›u me› n‡j um
sjón ar mi› um, sem breyta nokk u› fleirri mynd sem helst hef ur átt
fylgi a› fagna sí› ustu árin. Færa má rök fyr ir flví a› tíma setn ing og
höf und ar grein ing flessa merki lega rits skipti veru legu máli var› -
andi mat okk ar á fræ›a starf semi 16. og 17. ald ar.*
Vit a› var um til vist Ís lands l‡s ing ar inn ar (QdI) af hand rita skrám
frá 17. öld og til vitn un um 17. og 18. ald ar höf unda til henn ar.1 Hún
var fló al mennt tal in glöt u›, flar til Fritz Burg fann hand rit QdI í
Ham borg og gaf fla› út 1928.2 Rit a›i hann ít ar lega inn gangs rit ger›
me› út gáf unni, rakti flar upp runa hand rits ins og heim ild ir og reyndi
a› s‡na fram á höf und og rit un ar tíma. Sí› an hafa nokkr ir fræ›i -
menn fjall a› um fletta efni, eink um Jak ob Bene dikts son (1934, 1956,
1971, 1977, 1991), Jón Sam son ar son (1967), L‡› ur Björns son (1975)
og Ein ar Sig mars son (2003). Segja má a› texti Ís lands l‡s ing ar inn ar
Saga XLIV:2 (2006), bls. 149–174.
* Fyrsta kveikj an a› fless ari grein er frá ár inu 1982. Hún er a› mestu sam in haust -
i› 2005 og end ur sko› u› haust i› 2006. Ég flakka at huga semd ir og ábend ing ar
sem ég fékk, m.a. frá rit r‡n um Sögu og Sölva Sveins syni skóla stjóra. Einnig las
fior leif ur Jóns son grein ina yfir, fór yfir lat ínu klaus urn ar og benti á nokk ur önn -
ur at ri›i sem bet ur máttu fara. Loks flakka ég L‡›i Björns syni fyr ir yf ir lest ur og
ábend ing ar, sem flest ar voru reynd ar utan vi› flann ramma sem grein inni var
mark a› ur. L‡› ur seg ist gefa lít i› fyr ir fless ar til raun ir til a› finna höf unda rita,
fló a› flær séu reynd ar skemmti leg heila leik fimi.
1 fior leif ur Jóns son seg ir a› or› i› „qu aliscunque“ megi fl‡›a: „hvern ig sem hún
kann a› vera“ e›a „hvers vir›i sem hún nú er“. Hann tel ur lík legt a› fletta or›
hef›i ver i› fellt úr titl in um ef bók in hef›i rata› á prent á sín um tíma. Ein ar Sig -
mars son („Glímt vi› gamla gátu“, Saga XLI:1 (2003), bls. 97) fl‡› ir tit il inn:
„Drög a› Ís lands l‡s ingu“.
2 Fritz Burg (útg.), Qu aliscunque descriptio Is landi ae. Ver öf fent lichungen aus der
Hamburger Staats- und Uni versitäts-Bibliot hek, Band I (Hamburg 1928), (6) +
xxvi + (2) + 88 bls. + 2 rit s‡ni.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 149