Saga - 2006, Side 159

1601. Í of an greindri til vitn un um Græn land seg ir höf und ur QdI a›
hann hafi á›ur drep i› á sama efni. fiar á hann vi› eft ir far andi
klausu: „Enda flótt sigl ing ar væru stund a› ar fyrr á tím um á hverju
ári, bæ›i milli Græn lands og Ís lands og Ís lands og Ír lands, flá er nú
li› in hálf önn ur öld sí› an land ar vor ir höf›u ör ugg ar spurn ir af
Græn landi.“ (32)28 ‘Hálf önn ur öld’ er a› vísu óná kvæm ari tíma -
setn ing en 140 ár, en samt gæti hún vís a› til ára bils ins 1601–1611. Í
sömu átt benda til vitn an ir í trú ar leg an kve› skap und ir lok Ís lands -
l‡s ing ar inn ar. fiar er get i› um nokk ur kvæ›i, sem fyrst voru prent -
u› í Vísna bók inni ári› 1612. Jak ob Bene dikts son ger›i sér grein fyrir
a› fletta sam ræmd ist illa fleirri tíma setn ingu QdI sem hann setti
fram, en hann reyndi a› sk‡ra fletta me› flví a› kvæ› in (sem flest
eru eft ir Ein ar Sig ur›s son, fö› ur Odds bisk ups) kynnu a› hafa veri›
ort all löngu fyrr. fia› ver› ur hins veg ar ekki vit a› me› vissu.
Eft ir er a› fjalla um sterk ustu rök in gegn flví a› QdI sé svo seint
sam in: Menn hafa tali› ör uggt a› QdI sé eldri en frá 1597, flví a› í
höf und ur inn minn ist ekki á Heklu gos sem hófst 3. jan ú ar 1597 og
stó› í nokkra mán u›i. Í bók inni seg ir:
fiá kem ur í ljós af fyrr greindri tíma setn ingu, a› hvorki eru eld -
gos in úr fless um fjöll um óslit in né eldsum brot in ævar andi,
eins og ‡ms ir hafa hald i› fram. Og víst er um fla›, a› af núlif -
andi mönn um mun sá varla finn ast á Ís landi, er sé› hafi reyk
úr Heklu, flví sí› ur heyrt sjálf ar ham far irn ar, … (bls. 43)29
Sk‡r ing in á flessu gæti ver i› sú a› kafl inn um eld gos hafi a› mestu
ver i› frá geng inn fyr ir 1597, og a› höf und in um hafi lá›st a› breyta
hon um eft ir Heklu gos i› e›a ekki tali› ástæ›u til fless, m.a. af flví a›
fla› hef›i dreg i› úr flunga rök semda hans gegn flví a› í Heklu logi
ævar andi eld ur og a› eld gos flar séu fylgi fisk ar illra tí› inda hér á
landi e›a í ö›r um lönd um. Höf und ur inn gat skák a› í flví skjóli a›
flessi sta› hæf ing var rétt fleg ar hún var fest á bla›. fiess má geta hér
a› ein heim ild in um Heklu gos i› 1597 er bréf Odds bisk ups Ein ars -
enn um íslandslýsingu odds biskups 159
28 Lat neski text inn hljó› ar svo: Etsi enim prisc is tempori bus tam int er Grønlandi -
am et Is landi am quam int er Is landi am et Hybern i am quotann is nauigationes
ex ercer ent ur, elapsi tamen sunt sesquicent um anni, postqu am aliquid certi de
Grønlandia nostrati bus constiterit. (bls. 4)
29 Lat neski text inn hljó› ar svo: App ar et autem ex præd icta tempor um ann ota -
tione, quod neque sit ex his monti bus flammar um eruct a tio cont inua neque
incendia sempiterna, ut nonnulli docuerunt. Nam hac æta te uix inu eni et ur in
Is landia, qui Heclæ fum um, ned um fur or es ipsos, uiderit uel audi erit, … (bls.
11)
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 159