Saga - 2006, Page 161

Comment ari us.32 Um fletta er fla› a› segja a› í Brev is Comment ari -
us er prent villa á fless um sta›. Breidd Hóla sta› ar er flar sög› vera
45° 44’, fl.e. á svip a›ri breidd argrá›u og Su› ur-Frakk land! Arn grími
lær›a sárn a›i fletta mjög og ey› ir tals ver›u máli í Crymog æu (1609)
til a› lei› rétta fletta. M.a. vís ar hann til eig in hand ar rits síns, sem
s‡nt var hálær› um pró fess or um Hafn ar há skóla og kansl ar an um
Niels Kaas. Einnig vís ar hann í nokk ur ein tök af bók inni sem hann
sendi kon ungi og ‡ms um ö›r um, flar sem hann lei› rétti vill una eig -
in hendi. Ekki er víst a› höf und ur QdI hafi feng i› lei› rétt ein tak af
Brev is Comment ari us, en prent vill an dró veru lega úr trú ver› ug -
leika rits ins. Og fló a› lei› rétt ing hafi leg i› fyr ir er óvíst a› höf und -
ur inn hafi ver i› jafn sann fær› ur og vi› um a› Gu› brand ur fior láks -
son hafi haft rétt fyr ir sér um breidd Hóla og a› vitn is bur› ur hans
gæti hrund i› út reikn ing um lær› ustu manna er lend is. Höf und ur
QdI er einnig a› ræ›a um hnatt stö›u lands ins í heild en ekki eins
sta› ar.
Eins og fyrr er fram kom i› var Crymog æa (Ís lands saga Arn gríms
lær›a) sam in á ára bil inu 1597–1602 fló a› hún kæmi ekki út fyrr en
1609. Crymog æa er a› mörgu leyti hli› stætt rit og QdI fló a› áhersl -
ur séu a›r ar (Crymog æa fjall ar meira um sögu fljó› ar inn ar, en sá
hluti QdI sem var› veitt ur er l‡s ir frek ar nátt úru lands ins og fljó› -
lífi). Sta›a QdI í mennta flró un fless ara tíma ver› ur e›li legri ef gert
er rá› fyr ir a› hún sé a› mestu sam in á ára bil inu 1596–1603. Hún er
flá hluti af fleirri land l‡s ing ar- og rann sókn ar hreyf ingu sem flá gekk
yfir. Má flar auk Crymog æu nefna Grön landiu Arn gríms lær›a, flrjá
danska Græn lands lei› angra 1605–1607 og Kol beins eyj ar för á veg -
um Gu› brands fior láks son ar um 1616. Hin ni› ur sta› an, a› QdI hafi
ver i› sam in í Kaup manna höfn vet ur inn 1588–1589, ger ir verk i›
nán ast of ur mann legt, auk fless sem höf und ur inn hef›i flar ver i›
fjarri flest um fleim heim ild um, rit u› um og munn leg um, sem gert
hafa rit i› jafn at hygl is vert og fla› er.
Hver var flá höf und ur inn?
Eins og fyrr er sagt taldi Fritz Burg sig geta álykta› me› gó›ri vissu
a› höf und ur Ís lands l‡s ing ar inn ar (QdI) sé Sig ur› ur Stef áns son
skóla meist ari í Skál holti. Jak ob Bene dikts son tók fla› sí› ar til end ur -
enn um íslandslýsingu odds biskups 161
32 Sig ur› ur fiór ar ins son, „Nokk ur or› um Ís lands l‡s ingu Odds Ein ars son ar“,
Íslands l‡s ing (Reykja vík 1971), bls. 21.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 161