Saga - 2006, Page 173

aft ur sum ar i› 1522 fleg ar hann kom úr vígslu för sinni. fiá hrakt ist
hann í of vi›ri su› vest ur í haf, sigldu fleir svo tvo sól ar hringa til
nor› urs og komu flá inn í Græn lands ísa. Loks ná›u fleir landi í Arn -
ar fir›i.55 Í hvor ugt skipt i› er get i› um Vín land. fia› kem ur fram í
heim ild um a› Ög mund ur (f. 1470–1475) hafi í æsku gerst sjó ma› ur
og oft ver i› í för um til Nor egs. Hann flótti vel fall inn til skip stjórn -
ar og var um skei› skip herra á skútu Skál holts sta› ar, a.m.k. á tíma -
bil inu 1498–1508. Páll Egg ert Óla son tel ur lík legt a› hann hafi sinnt
prests störf um á vetr um en ver i› í för um á sumr um.56
Í of an greind um texta er ekki get i› um hrakn inga, held ur hafi
Ög mund ur árætt a› leita Vín lands. Ligg ur beint vi› a› tengja fless -
ar upp l‡s ing ar vi› far mennsku ár hans, 1498–1508. Í flví sam bandi
má rifja upp a› Krist ó fer Kól umbus kom úr fyrstu Am er íku för sinni
1493 og fjór um árum sí› ar, 1497, sigldi John Cabot frá Bristol a›
strönd um Nor› ur-Am er íku. Gætu fregn ir af landa fund um í vestri
hafa ‡tt vi› sæ vík ingn um Ög mundi Páls syni a› feta í fót spor forn -
manna og leita Vín lands. Ef slík könn un ar fer› hef ur ver i› far in á
skútu Skál holts sta› ar um 1500, flá ligg ur bein ast vi› a› sagn ir um
hana hafi lif a› í Skál holti um 1600, fleg ar QdI er sam in.57 Loks bend -
ir flessi heim ild til fless a› sagn irn ar um Vín land hafi ver i› á margra
vit or›i hér á landi um 1500. fiví er ekk ert sem mæl ir flví gegn a› er -
lend ir sæ far ar hafi get a› haft pata af fleim, fleg ar fleir áttu vi› skipti
vi› lands menn.
Ni› ur stö› ur
Í fless ari grein hafa ver i› fær› rök fyr ir flví a› Ís lands l‡s ing in Qu a -
liscunque descriptio Is landiæ (QdI) sé sam in á nokkru ára bili,
minnst 6–7 árum. Rit un verks ins hófst ekki sí› ar en 1596 og fla› var
enn í smí› um á ár un um 1601–1603. Hugs an legt er a› ein hverj ar vi› -
bæt ur hafi kom i› til sí› ar. Mi› a› vi› flessa tíma setn ingu er óhugs -
andi a› Sig ur› ur Stef áns son skóla meist ari í Skál holti (d. 1595) sé
höf und ur QdI, og um lei› styrkj ast rök in fyr ir flví a› Odd ur bisk up
Ein ars son hafi sett rit i› sam an. Ger› er grein fyr ir heim ild um um
enn um íslandslýsingu odds biskups 173
55 Páll Egg ert Óla son, Menn og mennt ir si› skipta ald ar inn ar á Ís landi II (Reykja vík
1922), bls. 136 og 146. — Sjá einnig Ólaf ur Hall dórs son, Græn land í mi› alda rit -
um, bls. 51 og 272–273.
56 Páll Egg ert Óla son, Menn og mennt ir si› skipta ald ar inn ar á Ís landi II, bls. 121–123.
57 Um landa fundi og Kól umbus, sjá Sögu Ís lands V (Reykja vík 1990), bls. 186–209.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 173