Saga - 2006, Page 219

Stein unn Krist jáns dótt ir, THE AWA KEN ING OF CHRIST I ANITY IN
ICELAND. DISCOVERY OF A TIM BER CHURCH AND GRA VE -
YARD AT fiÓR AR INS STA‹ IR IN SEY‹ IS FJÖR‹ UR. GOT ARC, Got h-
en burg Archaeolog ical Thes is. Series B No 31. Gauta borg 2004. 216
bls. Teikn ing ar, mynd ir og töfl ur. Til vís an ir ne› an máls, heim ilda skrá,
skrá yfir töfl ur og teikn ing ar.
Dokt ors rit ger› Stein unn ar Krist jáns dótt ur, sem var in var vi› há skól ann í
Gauta borg, er forn leifa fræ›i leg rann sókn, eins og fram kem ur í und ir titli
bók ar inn ar. Hér ver› ur fló af skilj an leg um ástæ› um eink um fjall a› um
verk i› út frá (kirkju)sögu legu sjón ar horni. Sá sem flessi or› rit ar hef ur ein -
hvern tím ann lát i› svo um mælt a› helst sé n‡j unga a› vænta um kristni -
tök una og raun ar a›ra lyk il at bur›i í elstu sögu okk ar Ís lend inga frá forn -
leifa fræ› inni. Hér er ugg laust um ‡kj ur a› ræ›a. Rit heim ild ir ver›a seint ef
nokkru sinni flurrausn ar og stö›ugt má koma a› á›ur n‡tt um text um me›
n‡j ar spurn ing ar e›a túlk an ir og draga af fleim n‡j ar álykt an ir. Eft ir stend -
ur fló a› fless er a› vænta a› jör› in frem ur en forn ir text ar geymi fla› efni
sem á veru lega eft ir a› breyta s‡n okk ar á ís lenska sögu og sam fé lag á tíma -
bil inu fram um mi›ja 12. öld e›a svo.
Rann sókn sú sem hér er kynnt bo› ar nokkra n‡lundu í kristni töku rann -
sókn um flar e› hún bein ist a› sta› flar sem greina má tvö bygg ing ar stig
kirkju og kirkju gar› sem sam an spanna fla› tíma bil sem kenna má vi› trú -
ar brag›a skipt in. Er hér átt vi› upp gröft sem fram fór a› fiór ar ins stö› um
vi› Sey› is fjör› sumr in 1998 og 1999. Eldri kirkju grunn ur inn sem í ljós kom
er tal inn vera frá fyrri hluta 11. ald ar og hinn yngri frá sí› ari hluta ald ar -
inn ar. Kirkju gar› ur inn er tal inn hafa ver i› í notk un frá flví fyr ir kristni töku
og gar› ur inn og kirkju leif arn ar spanna tíma bil i› frá 10. öld til upp hafs
fleirr ar 13. Eink um varp ar rann sókn in fló ljósi á tíma bil i› frá um 950 til um
1050. Til hli› sjón ar var haft efni frá rann sókn um sama fræ›i manns a›
Geirs stö› um í landi Litla-Bakka í Hró ars tungu frá 1997 og eldri rann sókn -
um ann arra fræ›i manna frá Stöng í fijórs ár dal, Krossi á Skar›s strönd,
Kirkju bóli í Skut uls fir›i, Kúa bót í Álfta veri, Varmá í Mos fells bæ og Ne›ra-
Ási í Hjalta dal. Einnig bygg ir Stein unn á rann sókn um á kirkju gör› um a›
Stein kirkju, Jar› brú, Narfa stö› um, Hall fre› ar stö› um, Gils ár teigi, Skelja -
stö› um, Sy›ra-Krossa nesi, Ne›ra nesi og Hofi. Eru flar me› tald ar helstu
rann sókn ir sem ger› ar hafa ver i› á forn um kirkju grunn um hér á landi.
Áhuga vert væri ef mögu legt reynd ist a› hleypa af stokk un um um fangs -
miklu rann sókn ar verk efni sem spanna mundi sem flesta forna kirkju sta›i
og gef i› gæti svip a›a yf ir lits mynd af fyrstu kirkj um og kirkju gör› um vítt
R I T D Ó M A R
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 219