Saga - 2006, Page 224

til barokktexta. fia› er eng inn ljó› ur á rá›i Hall gríms Pét urs son ar fló a›
ekki sé hægt a› líta á hann sem barokk skáld í öll um grein um, ekk ert frek -
ar en Jónasi Hall gríms syni er minnk un a› flví a› geta ekki a› öllu leyti tal-
ist róm an tískt skáld. Jónas var a› nokkru leyti fram fara sinn a› ur upp l‡s -
ing ar ma› ur og á ‡ms an hátt var Hall grím ur ma› ur end ur reisn ar og
húman isma frek ar en barokks, eins og áhugi hans á forn ís lensk um kve› -
skap og skálda máli gef ur til kynna. Mar grét hef ur flenn an áhuga reynd ar
til marks um áhrif barokk list ar og evr ópskr ar um rit un ar tísku sam tím ans á
Hall grím (sbr. bls. 235 og ví› ar), en mér finnst nær tækara a› tengja áhug -
ann forn mennta stefn unni, enda flótti Hall grím ur svo vel a› sér í forn um
fræ› um a› einn helsti full trúi húman ism ans hér á landi, Brynjólf ur bisk up
Sveins son, fól hon um fla› vanda sama verk efni a› sk‡ra vís urn ar í Ólafs
sögu Tryggva son ar í Flat eyj ar bók eft ir a› forn fræ› ing ur inn fior mó› ur
Torfa son haf›i gef ist upp á flví.
fia› er fló mik ils vert a› Mar grét hafi lát i› reyna á fla› af al vöru hvort
barokk hug tak i› sé n‡ti legt í tengsl um vi› ís lensk an kve› skap 17. ald ar.
Henni tekst a› s‡na fram á a› hug tak i› sk‡ri ‡m is legt og eigi ágæt lega vi›
um margt í skáld skap ald ar inn ar, en hún hef›i mátt flrengja fla› meira og
hugs an lega binda fla› frek ar vi› ákve›na or› ræ›u (discour se). Kannski er
kjarni máls ins sá sem Mar grét or› ar svo ágæt lega í 3. kafla: „Barokk skáld in
sótt ust í kve› skap sín um eft ir flví sem var flók i›, skraut legt, ‡kt og torskil -
i› en einnig og um lei› eft ir flví sem var form fast, vand lega ni› ur ra› a› og
mynd a›i sam hverfu og heild“ (bls. 47). fiessi heill andi mót sögn vir› ist vera
eitt helsta ein kenn i› á skáld skap 17. ald ar. Aft ur á móti s‡n ir Mar grét fram
á kosti fless a› mi›a barokk hug tak i› a› nokkru leyti vi› sam fé lags leg skil -
yr›i (sem hef›i einnig mátt gera ef far in hef›i ver i› sú lei› a› skil greina
barokk i› sem or› ræ›u, t.d. a› hætti Foucaults og ann arra fræ›i manna sem
hafa lagt áherslu á tengsl skáld skap ar vi› hug mynda fræ›i, vald, stofn an ir
og sögu leg skil yr›i). fieg ar lit i› er á a› stæ› ur Hall gríms ver› ur flví ekki
neit a› a› hann var „barokk skáld“ í fleim skiln ingi a› hann var nokk u› lært
skáld í nán um tengsl um vi› helstu valda stofn an ir sam fé lags ins. fietta s‡n ir
Mar grét mæta vel fram á í 8. kafla sem fjall ar um skáld og sam fé lag.
Mar grét hef ur til a› bera yf ir bur›a flekk ingu á verk um Hall gríms Pét -
urs son ar og fjall ar um flau af mikl um skiln ingi og yf ir s‡n. Hún hef ur sett
sig vel inn í trú ar hug mynd ir og skáld skap ar vi› horf barokk tím ans og nær
a› varpa ljósi á jafn ólík ar kvæ›a grein ar og hverf ull leika kvæ›i, hugg un ar -
kvæ›i og sálma kve› skap. Henni tekst oft a› lei›a í ljós hvern ig ein stök
verk hans kall ast á vi› eldri rit og byggj ast á ákve› inni hef›. Pass íu sálm -
ana, metn a› ar fyllsta verk Hall gríms, grein ir Mar grét af mik illi kunn áttu og
bend ir á mik il væg ar hli› stæ› ur í er lend um bók mennt um. Hún tekst líka á
vi› túlk un sálmanna og s‡n ir hvern ig lesa má text ann á ólík um svi› um
eins og gert var rá› fyr ir í krist inni túlk un ar hef› (15. kafli). Hall grím ur birt -
ist les and an um ekki a› eins sem lista ma› ur held ur lær dóms ma› ur, enda
ritdómar224
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 224