Saga - 2006, Page 231

á menn ing ar leg um hef› um. Allt er fletta fló sagt í eins kon ar fram hjá hlaupi
frek ar en a› Birg ir taki af stö›u til frægra deilna fleirra Ernests Gellners og
Ant honys Smiths um hvort fljó› ir séu óhjá kvæmi lega bygg› ar á sögu leg -
um for send um e›a flær geti or› i› til me› næsta til vilj ana kennd um hætti.
Í um fjöll un hans um ís lenska sögu kem ur end ur sko› un in á end ur sko› -
un inni helst fram í flví a› hann sér fljó› ern is stefn una fyr ir sér fyrst og
fremst sem rót tækt breyt inga afl í ís lensku sam fé lagi. fiar tek ur hann und ir
sko› an ir frum kvö›l anna í sjálf stæ› is bar átt unni um a› beint sam band væri
á milli sjálf stæ› is Ís lend inga og n‡ væ› ing ar, en sú sko› un rata›i sí› ar inn
í kanónu ís lenskr ar sagn fræ›i og var flagg a› me› ein dregn um hætti á af -
mæli heima stjórn ar inn ar fyr ir hart nær flrem ur árum. fiví ger ir hann lít i› úr
sko› un um fleirra sem vildu byggja ís lenska fram tí› á sam fé lags ger› for tí› -
ar — fl.e. fleirra sem bo› u›u íhalds sama fljó› ern is stefnu; sam kvæmt Birgi
dagaði flær ein fald lega uppi fleg ar sam fé lag i› tók a› breyt ast und ir áhrif -
um fram farapóli tík ur í anda Jóns Sig ur›s son ar og lang tíma á hrif fleirra
voru flví eng in.
Segja má a› helstu kost ir og jafn framt helstu gall ar fless ar ar bók ar komi
fram í um fjöll un inni um módern is mann. fiannig gef ur fla› bók inni ótví rætt
gildi a› höf und ur inn er alls end is óhrædd ur vi› a› takast á vi› flók in
vanda mál, sem helstu spek ing arn ir í fræ› un um hafa glímt vi› og deilt um
á und an förn um árum. En um lei› sakn ar les and inn fless á stund um a›
Birg ir kve›i ákve›n ar a› or›i og setji fram sk‡r ari ni› ur stö› ur. Sem dæmi
má nefna a› eng ar heild ar ni› ur stö› ur eru dregn ar af mjög flók inni fræ›i -
legri um fjöll un í lok fyrri hluta bók ar inn ar og Birg ir seg ir flar alls ekki
hreint út hva›a grein ing ar tæki hann ætl ar a› nota í sí› ari hlut an um og
hvern ig hann hugs ar sér a› beita fleim. Af fless um sök um ver›a tengsl in á
milli kenn inga hlut ans og grein ing ar inn ar á ís lenskri fljó› ern is stefnu í sí› -
ari hlut an um óljós ari en æski legt hef›i ver i› — og af fleim sök um má líkja
rann sókn inni vi› tvo hesta eins og á›ur sag›i. Birg ir ‡tir frek ar und ir flessa
til finn ingu me› flví a› kynna til sög unn ar n‡ hug tök og fræ›i menn í sí› ari
hluta bók ar inn ar, sem varla eru nefnd ir á nafn í fyrri hlut an um, um lei› og
helstu hetj ur fyrri hlut ans eru lítt áber andi í hin um sí› ari. Dæmi um fletta
eru hug tök in „sjón ar rönd vænt inga“ og „r‡mi reynsl unn ar“, sem gegna
lyk il hlut verki í grein ing unni á ís lenskri fljó› ern is stefnu eins og á›ur var
sagt. Höf und ur fleirra er rétt nefnd ur á nafn í fyrri hluta bók ar inn ar (bls.
54) en hug tök in eru fyrst kynnt til sög unn ar í mi›j um sí› ari hlut an um (bls.
248) og eru flví aldrei bein tengd vi› um ræ› una um kenn ing arn ar.
A› hluta til stafa slík ir hnökrar sjálf sagt af flví a› höf und ur hef ur ekki
haft nægj an leg an tíma til a› rit st‡ra verk inu í lok in og huga a› flæ›i rök -
semda færsl unn ar. fietta kem ur fram í flví a› sum ir kafl arn ir hanga dá lít i›
í lausu lofti og les and inn er alls ekki viss um hva›a til gangi fleir fljóna fyr -
ir fram vindu grein ing ar inn ar. Dæmi um fla› er 10. kafl inn sem fjall ar um
bænd ur og fljó› ern is stefnu, og flá eink um go› sögn ina um ís lenska og
ritdómar 231
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 231