Saga - 2006, Page 235

lega flekk ingu á skyld um flátt um, geta lagt á fla› mat, en fla› eru au› vit a›
fæst ir af les end um bók ar inn ar. Flest ir hafa til fless tak mark a› ar for send ur.
Sem dæmi má nefna a› höf und ur dreg ur upp afar lif andi mynd af heim il -
is á stand inu á Mö›ru völl um á æsku ár um Hann es ar, eins og ég hef á›ur
nefnt, en seg ir sí› an í einni setn ingu a› nærri megi geta a› fletta hafi mót -
a› hann sem barn. Fró› legt hef›i ver i› a› fá nán ari út list un á hug mynd um
höf und ar um fletta og hvort, og flá mögu lega hvern ig, fletta hafi mót a›
mann inn til fram bú› ar úr flví a› hann tel ur a› fless ar a› stæ› ur hafi mót a›
Hann es ung an. Enn frem ur vil ég hér gera eina at huga semd en hún sn‡st
um meinta ge› veiki Pét urs Hav steins amt manns. Er yf ir höf u› eitt hva› í
heim ild un um sem sty› ur flá kenn ingu a› amt ma› ur inn hafi í raun og veru
ver i› ge› veill e›a ge› veik ur; var hann ekki fyrst og fremst venju leg ur alki?
En hva› sem lí› ur ge› heilsu amt manns ins flá má segja a› höf und ur
veki ví›a at hygli á ‡ms um efn is flátt um, e›a varpi fram ákve›n um at hug -
un ar efn um og spurn ing um en svari fleim ekki beint me› sér tækri um fjöll -
un. Einn fless ara flátta, sem mér flyk ir sér lega at hygl is ver› ur og hl‡t ur a›
hafa fl‡› ingu fyr ir stjórn mála sögu lands ins á fless um tíma, er flrá› ur sem
mætti kalla tengsl Hann es ar vi› fljó› sína. fietta er ákve› inn grund vall ar -
flátt ur í sögu Hann es ar sem ví›a er kom i› inn á og væri vissu lega efni í
sjálf stæ› an, flemat ísk an efn is flátt. Saga Hann es ar Haf stein sem saga ís -
lensks valda manns og stjórn mála manns um alda mót in 1900 er um margt
al ger lega ein stök en hún er sag an af manni sem lík lega komst nær kjöt kötl -
um ver ald legs valds og and legra menn ing ar strauma en nokk ur ann ar Ís -
lend ing ur á fleirri tí›. fietta ger›i hann í krafti mennt un ar sinnar, ætt ar -
tengsla og fé lags legr ar stö›u, gáfna, skáld skap ar gáfu, per sónu töfra, já og
jafn vel út lits og ytra at gerv is, en allt fletta veitti hon um a› gang a› æ›stu
stö› um. Á náms ár un um í Kaup manna höfn var› hann heima gang ur hjá
sjálf um Ge org Brand es og stuttu eft ir a› heim var kom i› hægri hönd
Magn ús ar Steph en sens lands höf› ingja. Ví›a kem ur fram a› Hann es kunni
í raun best vi› sig í Dan mörku og sam sam a›i sig mjög vel ‡msu fyr ir fólki
og jafn vel kon ung bornu fólki flar í landi, enda tel ur Gu› jón a› hann hafi
not i› sín miklu bet ur í Kaup manna höfn en á Ís landi. Í ö›ru lagi nefn ir hann
á ein um sta› a› Hann es hafi á stund um ver i› held ur glám skyggn á a› stæ› -
ur á Ís landi, e›a me› ö›r um or› um ekki skynj a› flá strauma sem í gangi
voru. Afar fró› legt hef›i ver i› a› fá nán ari um fjöll un um flessa hli› á sögu
Hann es ar Haf stein. Um mann inn sem var eins og fædd ur til a› stjórna fljó›
sinni og haf›i til a› bera fjöl marga eig in leika sem n‡tt ust í flví augna mi›i á
fless um tíma, en var um lei› óra langt frá fless ari sömu fljó›. Hva›a áhrif
haf›i fla› a› einn helsti valda ma› ur fljó› ar inn ar í stjórn mál um lif›i sum -
part í allt ö›r um heimi en fljó› in og skorti á stund um næm leika fyr ir
henni?
Efn is tök Gu› jóns í bók inni byggj ast eins og á›ur seg ir á flví a› hann
fylg ir Hann esi mjög ná kvæm lega og er sjón ar horn i› fyrst og fremst á hon -
ritdómar 235
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 235