Saga - 2006, Page 236

um sem per sónu og stjórn mála manni. fietta ger ir hann í rík um mæli á
grund velli mjög ná kvæmr ar heim ilda vinnu og á fla› án efa rík an flátt í flví
um hversu lif andi lesn ingu hér er a› ræ›a. fiessi efn is tök ganga a› mínu
mati mjög vel upp í fyrri hluta bók ar inn ar flar sem hann fjall ar um mót un -
ar- og flroska sögu Hann es ar sem ungs manns og um fjöl skyldu tengsl, enda
er flar um frum rann sókn ir a› ræ›a. Sí› ari hluti bók ar inn ar er hins veg ar,
eins og á›ur seg ir, fyrst og fremst póli tísk saga Ís lend inga í byrj un 20. ald -
ar, sög› a› miklu leyti út frá sjón ar horni Hann es ar, rá› herra fer ils hans og
Heima stjórn ar flokks ins. Ekki er ætl un höf und ar a› gefa ein hvers kon ar
heild ar yf ir lit yfir flau mál. Um sögu ís lenskra stjórn mála í byrj un 20. ald ar
hef ur hins veg ar margt ver i› rit a›, út frá ‡ms um sjón ar horn um, og flví
hef›i höf und ur a› mínu mati mátt taka meira mi› af fleim rann sókn um.
fiar vil ég m.a. nefna rann sókn ir á sögu póli tískra and stæ› inga Hann es ar
eins og Skúla Thorodd sens og Val t‡s Gu› munds son ar. Saga fless ara
manna er svo ná tengd og sam flétt u› sögu stjórn mála manns ins Hann es ar
Haf stein a› flar er a› vissu leyti um sömu sögu a› ræ›a. Í fless ari sögu birt -
ast fleir fyrst og fremst sem and stæ› ing ar og er fla› a› hluta til e›li máls -
ins sam kvæmt, en fla› hef›i gef i› verk inu meiri breidd a› byggja fla› í
aukn um mæli á fleim stjórn mála sögu rann sókn um sem fyr ir liggja.
Eins og á›ur seg ir var fla› sér stakt mark mi› Gu› jóns í fless ari n‡ju ævi -
sögu a› l‡sa per sónu legri mót un ar sögu Hann es ar og fjöl skyldu tengsl um. Í
tengsl um vi› út komu bók ar inn ar benti hann einnig á a› Hann es Haf stein
var frá fyrstu tí› um vaf inn kon um og kon ur voru mikl ir áhrifa vald ar í lífi
hans í ‡ms um skiln ingi. Ég vil halda flví fram a› Gu› jón Fri› riks son hafi
unn i› afar flarft verk me› flví a› gera flessi tengsl a› mik il vægu at ri›i til
skiln ings á mann in um. Má segja a› hér sé lag› ur grunn ur a› flví a› sko›a
ævi Hann es ar út frá kynja sögu legri nálg un, nálg un sem kynja sögu fræ› ing -
ar segja a› sé nau› syn leg til skiln ings m.a. á al mennri stjórn mála sögu og
mót un borg ara stétt ar á 19. og 20. öld.
Áhrif kvenna á líf og störf Hann es ar vir› ast hafa ver i› marg flætt. Í
fyrsta lagi dreg ur höf und ur vel fram fla› grund vall ar at ri›i a› Hann es var
mest alla ævi bók staf lega um kringd ur stúlk um og kon um. Til dæm is má
nefna a› systk ini Hann es ar sem komust til full or› ins ára voru sex tals ins en
flar af voru fjór ar stúlk ur. Einni fleirra tengd ist hann a.m.k. mjög nái›. Í
ö›ru lagi voru átta af tíu börn um Hann es ar og Ragn hei› ar Haf stein konu
hans stúlk ur. Tengsl in vi› fless ar stúlk ur og kon ur voru um margt merki -
leg og flar fjall ar Gu› jón um at ri›i sem ekki hafa á›ur ver i› dreg in fram í
dags ljós i› og eru ger› a› meg in efni í sögu hans. Í fyrsta lagi vir› ast ein hver
allra nán ustu tengsl Hann es ar hafa ver i› vi› mó› ur hans, Soff íu syst ur
hans sem var næst hon um í aldri og svo Ragn hei›i konu hans. L‡s ing ar á
sam bandi fleirra systk ina, Hann es ar og Soff íu, eru afar at hygl is ver› ar en
hún bjó á heim ili Tryggva Gunn ars son ar mó› ur bró› ur fleirra í Kaup -
manna höfn á sama tíma og Hann es var í námi og var flar heima gang ur.
ritdómar236
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 236