Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2018, Qupperneq 102

102 23. nóvember 2018JÓL
E
f þú vilt skipta um trúfélag
þá þarf að gera það fyrir 1.
desember næstkomandi,
annars renna sóknargjöld
til núverandi trúfélags allt næsta
ár. Þjóðskrá heldur utan um trú-
félagaskráningu allra Íslendinga,
það gildir um alla, einstaklingur
sem er ekki skráður í trúfélag er
þá skráður utan trúfélaga og renn-
ur sóknargjaldið þá beint í ríkis-
sjóð. Fjöldi einstaklinga þann 1.
desember á hverju ári er notað-
ur til að reikna út framlög ríkisins,
eða sóknargjöld, til félaganna.
Hver einstaklingur getur
lögum samkvæmt
einungis verið
skráður í eitt
skráð trú- eða
lífsskoðunar-
félag í Þjóð-
skrá á sama
tíma.
Um er að
ræða um-
talsverða
fjármuni,
tæplega 12
þúsund krón-
ur á hvern
einstakling 16
ára og eldri. Rík-
ið innheimtir ekki
sóknargjöld fyrir
einstaka trúfélög
heldur er framlagið
einfaldlega greitt úr
ríkissjóði.
Upphæðirnar skipta trúfélög
miklu máli og hafa mörg hver
auglýst eftir trúfélagaskráningum
á samfélagsmiðlum. Miðað við
athugasemdir á færslum félaga þá
virðist það hafa borið einhvern ár-
angur. Samkvæmt tölum Fjársýslu
ríkisins voru 2,5 milljarðar króna
í sóknargjaldapottinum fyrir árið
2017. Þjóðkirkjan fær langhæstu
upphæðina sem stærsta trúfé-
lagið, fengu söfnuðirnir rúma tvo
milljarða. Aðrir söfnuðir fengu
alls 435 milljónir. Þjóðkirkjan fær
ofan á þessa tvo milljarða rúm-
ar 400 milljónir úr jöfnunarsjóði
sókna og tæplega 300 milljónir úr
Kirkjumálasjóði. Þetta eru
ekki einu tekjur
Þjóðkirkjunnar
sem greiddar
eru úr ríkis-
sjóði, í fjár-
lagafrum-
varpi fyrir
árið 2019 er
gert ráð 75,9
milljónum
úr Kristni-
sjóði og 1,8
milljörðum
til Biskups-
stofu vegna
kirkjujarða-
samkomu-
lagsins, einnig
er gert ráð fyrir
nokkurri hækk-
un á tekjum úr
Kirkjumálasjóði
og Jöfnunarsjóði
sókna.
Samkvæmt vef Þjóðskrár eru
næstum tveir af hverjum þremur
landsmönnum sem búsettir eru
hér á landi, eða 65,6 prósent,
skráðir í Þjóðkirkjuna þann 1.
október síðastliðinn eða rösk-
lega 233 þúsund manns. Frá 1.
desember 2017 hefur þeim fækk-
að um 2.029 manns eða 0,9%. Á
sama tíma eru meira en 24 þús-
und einstaklingar skráðir utan
trú- og lífsskoðunarfélaga og fjölg-
aði þeim um 1.959 frá 1. desember
eða um um 8,7%.
Hafa ekkert á móti jólunum
Hvað er Bahá’í?
„Bahá’í-trúin er upprunnin í
Persíu hinni fornu árið 1844 þar
sem nú er Íran í dag. Bahá’í-trú-
in er heimstrúarbrögð en ekki
söfnuður. Opinberandi trúarinnar
heitir Bahá’u’lláh. Fjöldi bahá’ía í
heiminum telur á milli 7 til 8 milj-
ónir manna,“ segir Davíð Ólafs-
son, forsvarsmaður Bahá’ía-sam-
félagsins á Íslandi.
„Bahá’íar trúa því að öll
trúarbrögð komi frá einum og
sama Guði og hafi verið klæð-
skerasniðin að menningu, um-
hverfi, og aðstæðum hverju sinni.
Segja má að bahá’í-trúin sé sniðin
að veröld þar sem þjóðirnar eru
nátengdar hver annarri.
Bahá’íar hafa 11 helgidaga og
þar af eru 9 þar sem bahá’íar eru
hvattir til að taka sér frí frá vinnu
og koma saman. Að auki hitt-
ast bahá’íar oft þess á milli, með-
al annars á svokölluðum 19 daga
hátíðum, en það er samkoma þar
sem bahá’íar koma saman á 19
daga fresti. Oftast er komið saman
í bahá’í-miðstöðinni sem inni-
heldur einnig þjóðar-
skrifstofu okkar.
Enn sem komið er
ekkert guðshús til
staðar en bahá’í-
ar eiga musterisland á Kistufelli
við Esjurætur sem er fyrirhugað
undir framtíðarmusteri.“
Halda bahá’íar jólin?
„Bahá’íar halda ekki upp á jólin
því við höfum okkar eigin helgi-
daga. Að því sögðu hafa bahá’íar
ekkert á móti jólunum sem slíkum
og vandasamt er að finna ekki þá
eftirvæntingu og anda sem fylgir
þeim tíma. Að öðru leyti er það
ákaflega mikilvægt í lífi bahá’ía að
viðhalda einingu og þá ekki síð-
ur einingu fjölskyldna, og segjum
til dæmis að einhver einstakling-
ur sem gerst hafi bahá’íi og hafi
tilheyrt fjölskyldu sem alltaf hafi
haldið jólin hátíðleg. Ef hann er sá
eini í fjölskyldunni sem er bahá’í-
-trúar, þá leitast hann við að rjúfa
ekki einingu fjölskyldu sinnar og
sýnir viðleitni að halda gleðileg jól
með henni.“
Lítil kirkja en svipuð öðrum
Dan Sommer er safnaðarprestur
hjá Postulakirkjunni en hún tel-
ur einungis um 25 manns hér á
landi. Hann segir:
„Postulakirkjan er opið kristið
trúfélag sem byggir á orði Jesú og
trú frumkirkjunnar. Við leyfum
ekki „guðfræði“ að koma upp á
milli okkar. Ef einhver ágreiningur
er þá er það orð Jesú sem við fylgj-
um.“
Að öðru leyti er Postulakirkj-
an hefðbundin kristin kirkja með
svipaðar athafnir og aðrar.
„Við hlutumst ekki til um pólitík
eða lífsskoðanir félaga. Við stund-
um ekki trúboð óboðin og höfum
enga löngun til að segja öðrum fyrir
verkum. Við teljum að ríki og kirkja
eiga að vera aðskilin. Sem forstöðu-
maður trúfélags mæli ég ekki með
fóstureyðingu og er persónulega
andvígur þeim nema í mjög sérs-
tökum tilfellum, en ég mundi aldrei
reyna að hafa áhrif á lagasetn-
ingu. Ég hef enga trúarlega
skoðun á samkynhneigð,
enda vék Jesú ekki að því
eina orði, né heldur post-
ularnir 12. Við myndum
sjálfsagt framkvæma hjóna-
vígslu fyrir samkynhneigt par
ef þess yrði óskað.“
Dan segir jólin hjá
Postula kirkjunni svipuð og
hjá Íslendingum almennt.
„Jólin sem við þekkj-
um frá íslenskum siðum er
blanda af „Yule“-hátíð ljóssins
og guðspjallasögur um fæðingu
Jesú.“
Fundir og umræður um
þjóðfélagsmál
Vésteinn Valgarðsson er forsvars-
maður trúfélagsins Díamat sem
telur á bilinu 70 til 80 félaga. Hann
segir þetta ekki vera trúarbrögð
sem slík heldur trúlausa lífs-
skoðun sem nefnist díalektísk efn-
ishyggja.
„Þetta er samstæð hugmynd
um eðli efnisheimsins og samfé-
lagsins, sérstaklega um eðli þró-
unar og breytinga. Þetta eru ekki
framandi hugmyndir. Við trúum
ekki á yfirnáttúru. Heilastarfsemi
og félagsleg tengsl eru forsenda
hugmynda, vilja, siðferðis og alls
sem er kallað sálarlíf. Vísindaleg
aðferð er haldbesta leið okkar til
að öðlast vitneskju. Mönnunum
vegnar best þegar þeir hjálpast
að við sameiginleg viðfangsefni,
frekar en að keppa hver við annan
eða nota hver annan.“
Vésteinn og félagar halda
mánaðarlega fundi með framsögu
og umræðum. Þar eru lítil form-
legheit og ýmis þjóðfélagsmál
rædd svo sem réttlætismál, geð-
heilsa, uppeldi og fleira. Jólahald
er ekki mjög frumlegt að mati Vé-
steins.
„Á mínu heimili reynum við
að leggja sem mest upp úr því að
hafa það notalegt saman. Og gera
hreint fyrst. Fyrir utan að ég er í
Díamat er konan mín í Ásatrúar-
félaginu, þannig að það er engin
eftirspurn eftir jesúbörnum heima
hjá mér. Hins vegar eru jóla-
sveinarnir vinsælir. Þeir eru ekki
bara skemmtilegir, heldur líka
gagnleg kennsla fyrir börn í því að
sjá í gegnum ævintýri.“ n
HANDKLÆÐI, ÞVOTTASTYKKI,
TEPPI OG RÚMFÖT
TÖKUM AÐ OKKUR
AÐ MERKJA
Fráb
ært í jólagjöfina
Malarhöfða 2 • 110 Reykjavík • lost.is • lost@lost.is • Sími 581 3330
Sálarkapphlaup fyrir jól
Hver skráning skiptir minnstu trúfélögin miklu máli „Við teljum að
ríki og kirkja
eiga að vera aðskilin
Ari Brynjólfsson
ari@dv.is
Dan Sommer Myndi aldrei reyna að breyta
löggjöf um fóstureyðingar.
Davíð Ólafsson
Bahá’íar eiga land
við Esjurætur.