Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Síða 76

S t e i n u n n I n g a Ó t t a r s d ó t t i r
76 TMM 2015 · 2
verunni saman og fer á heilsuhæli. Heilsuhælið er dularfullur staður þar sem
læknarnir eru aðeins klikkaðri en sjúklingarnir og önnur lögmál gilda en í
hversdagsheiminum. Þar er t.d. hægt að lifa lífinu án þess að verða særður
eða særa aðra (92). Watanabe kemst smátt og smátt að raun um að það sem er
horfið kemur ekki til baka og hann tekst á við sársaukann og samviskubitið
sem skýtur rótum þegar sorgin rénar (224). Tómarúmið sem hann er staddur
í má túlka bæði sem endalok alls eða upphaf nýs lífs – allt eftir innræti og
bjartsýni lesandans.
Í sögunni er mikið um kynlífslýsingar og sjálfsagt hefur hún þótt býsna
berorð þegar hún kom fyrst út árið 1987. Vitaskuld leika kynhvöt og kynlíf
stórt hlutverk í þroskasögu ungs fólks og tæplega hægt að sleppa því efni eða
tala undir rós. Kannski er það ein skýringin á fáránlega háum sölutölum
bókarinnar í Japan, formúla sem samanstendur af kynlífi, ást og geðveiki
virkar yfirleitt vel. Á tvítugsafmæli Naoko hafa þau Watanabe samfarir
í fyrsta og síðasta sinn og upp frá því er hann að velta því fyrir sér hvort
það hafi ýtt henni út í hyldýpið. Eftir þetta skipti gengur stopult kynlíf
þeirra út á að hún veitir honum fullnægingu en þiggur ekkert sjálf. Kyn-
lífslýsingar Murakami eru stundum pirrandi karlhverfar3 en vegna ljóð-
rænnar erótíkurinnar sem einkennir þær er honum margt fyrirgefið. Stíll
bókarinnar er mjúkur, ljóðrænn og nostalgískur, hann er kannski eins og ein
sögupersóna lýsir því hvernig Watanabe talar: líkt og verið sé að dreifa gifs-
blöndu, jafnt og mjúklega (56). Þýðingin er gullfalleg hjá Ugga og væntanlega
hefur hann notað enska þýðingu Jay Rubin sem Murakami sjálfur blessaði
á sínum tíma.4 Norwegian Wood er kannski ekki besta bók Murakami en í
henni má finna allt það sem aðdáendur Murakami leita að: einsemd, trega,
ást og dulúð í djúpum, heimspekilegum og myndrænum texta sem sífellt
snýr upp á sig og endurnýjast við hvern lestur.
Hinn litlausi karl
Ingunn Snædal þýddi nýjustu skáldsögu Murakami um Hinn litlausa
Tsukuru Tazaki og pílagrímsár hans (2014) sem veltist einn um í heiminum
með svíðandi hjartasár. Þýðing Ingunnar er ekki hárnákvæm en rennur
afskaplega vel og eðlilega. Á menntaskólaárunum var Tsukuru í góðum og
samhentum vinahóp (tvær stelpur og þrír piltar og öll hétu eftir litum nema
hann) en dag einn er honum skyndilega úthýst úr hópnum, án skýringa.
Næstu mánuði liggur hann í eymd og volæði og hugsar um það eitt að deyja.
Sextán árum síðar er hann ennþá helsærður, einmana með sjálfsmyndina í
rúst og haldinn höfnunarótta en þegar hann hittir Söru verður breyting í lífi
hans. Hún telur hann á að stíga út úr þægindahringnum, gera upp fortíðina,
elta fyrrverandi vini sína uppi og krefjast skýringa. Fyrr geti hún ekki hugsað
sér að hafa nokkuð saman við hann að sælda. Þá hefst pílagrímsför Tsukuru
til sannleika, þroska og bata.