Hugur og hönd - 01.06.1996, Blaðsíða 20

Hreindýraleður
síðustu árum hefur æ
meira borið á vörum úr
hreindýraleðri á íslandi,
einkurn þó á Fljótsdalshéraði.
Húðirnar sem notaðar eru, eru af
villtum dýrum sem veidd eru á
heiðurn austanlands og síðan full-
unnar í Skinnaverksmiðjunni á
Akureyri.
Hreindýraleðrið er mjög
skemmtilegt hráefni. Leðrið er
mjög mjúkt og þjált, líkist mest
lambsskinni en er mun sterkara.
Aferðin er grófari, til að mynda er
skemmtileg gróf áferð á efri hluta
húðanna, á hálsi og efri hluta
hryggjar. Þá njótum við þess hér á
landi að dýrin eru ekki bitin af
flugu eins og í Skandinavíu og
Grænlandi. Hugnabitin eyðileggja
skinnin þannig að þau bera ör þétt
yfir hrygginn.
Eins og flestir vita lifa hreindýr-
in eingöngu austan- og norðaust-
anlands og á því svæði fer veiðin
fram. Veiðitímabilið er frá 1. ágúst
til 15. september ár hvert. Síðasta
ár var eingöngu leyfilegt að veiða
tvö hundruð dýr og því er upplag
skinna takmarkað. Þá hefur tilhög-
un veiðanna verið að taka stakka-
skiptum undanfarin ár. I stað þess
að bændur fái úthlutað leyfum og
nýti þau sjálfir, geta þeir lagt leyfin
inn. Sér þá Hreindýraráð um að
selja leyfin til þeirra sem sækjast
eftir að komast á veiðar og hafa
sýrstakir eftirlitsmenn eftirlit með
veiðunum.
Aðalsteinn Aðalsteinsson frá
Vaðbrekku er sá maður sem á allan
heiður af því að leður þetta er orð-
ið að markaðsvöru. Fyrir um það
bil tíu árum beitti Aðalsteinn sér
fyrir því að húðir af hreindýrum
voru hirtar, en áður var þeim
fleygt. Reyndi hann að selja þær í
skinnaverksmiðjur hér á landi en
ekki reyndist áhugi fyrir því af
hálfu verksmiðjanna. Afleiðingin
varð sú að Aðalsteinn lét sjálfur
vinna skinnin og stóð undir öllum
kostnaði af því. I framhaldi af
þessu keypti Aðalsteinn sauma-
Herravesti og
samkvæmiskj óll
úr hreindýraleðri
frá Signýju
Ormarsdóttur.
vélar og fékk konur til að prófa sig
áfram með leðursaum. I fyrstu
gekk framleiðslan frekar hægt.
Mikilvægt var að læra réttu hand-
tökin og í því skyni voru haldin
námskeið fyrir það fólk sem áhuga
hafði á að prófa sig áfram í fram-
leiðslu þessari. Kennarar voru
fengnir víða að, meðal annars frá
Danmörku og var undirrituð ein af
þeim sem að kennslunni kom. Nú
er svo komið að framleidd er fjöl-
breytt vara á nokkrum stöðurn og
færri fá skinnin en vilja.
Hópur sem kallar sig „áhuga-
hóp um vinnslu hreindýraleðurs"
er skipaður fólki sem bæði sér um
að afla skinna, þ.e. kaupa húðirn-
ar af veiðimönnum, koma þeim í
vinnslu og að framleiða söluvöru.
Það eru þó eingöngu konurnar
sem framleiða vöruna og vinnur
hver kona sjálfstætt. Hver og ein er
með sína vinnustofu og sína fram-
leiðsluvöru.
Þessar konur eru:
Olavía Sigmarsdóttir, Klaustur-
seli, Jökuldal. Hún rekur vinnu-
stofu og gallerí að heimili sínu og
sérhæfir sig í töskum og höttum af
öllum stærðum og gerðum. Auk
þess er nú í Klausturseli hægt að
skoða villt dýr, svo sem hreindýr,
hreindýrskálfa, refi og fleira.
Eva Ásgeirsdóttir, Vaðbrekku,
Jökuldal, framleiðir ýmiss konar
vesti bæði fyrir börn og fullorðna.
Antonía Sigurðardóttir, Mið-
garði 6, Egilsstöðum, framleiðir
ýmsa smávöru svo sem eyrna-
lokka, hálsfestar, nælur og fleira.
Þær Olavía, Eva og Antonía
selja vörur sínar að Ullartanga 3,
Fellabæ, hjá Aðalsteini Aðalsteins-
syni. Þar er einnig seld framleiðsla
nokkurra fleiri kvenna sem einnig
hafa unnið muni úr hreindýra-
skinni síðustu ár. Það eru þær Sig-
ríður Sigurðardóttir, kona Aðal-
steins, og einnig þær Sigrún Jóns-
20 Hugnr og hönd 1996