Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1980, Side 27

FLOKKUN GRÓÐURS 1 GRÓÐURFÉLÖG 25
blávingull, ilmreyr, stinnastör og stundum
móasef.
Pursaskegg með smárunnum E2. Par hefur
hlutur grasleitu tegundanna minnkað
mjög, en ýmsir smárunnar verða
áberandi, og ber þar mest á krækilynginu,
sem myndar gróðurhverfi eitt fyrir sig með
þursaskegginu. Þá má telja blóðberg,
grasvíði og raunar íleiri víðitegundir, sem
þó eru ætíð smávaxnar. Grastegundir eru
flestar sömu og í El. Loks er þriðja
deildin, þursaskegg-rjúpnalauf E4. Þar er
einungis um eitt gróðurhverfi að ræða,
skarpt markað frá hinum, þar sem
rjúpnalaufið er ríkjandi við hlið þursa-
skeggsins, og líkist því gróðurhverfið
verulega rjúpnalaufsmónum. Þær teg-
undir aðrar en getið hefur verið, sem al-
gengar eru í þursaskeggssveitinni, eru:
hvítmaðra, kornsúra, vallhæra, brjóstagras og
lambagras.
Þursaskeggsmórinn er ætíð mjög þurr-
lendur, og skiptir þar engu máli, hvort
hann er að finna í brekkum eða flatlendi.
Venjulega er hann á áveðra stöðum, t. d. á
holta- eða hæðakollum og í brekkurindum
milli grunnra lægða eða gilja, en þar eru
minnst skil hans og mosaþembunnar.
Yfirborðið er slétt að mestu. Enda þótt
þursaskeggsmórinn minni að ýmsu leyti á
graslendi, m. a. í vöntun áberandi runn-
gróðurs, greinir hann sig frá því tilsýndar
á litnum, því að hann er ætíð móleitur,
einkum er líður á sumar, og sker því vel af
við hinn græna lit graslendisins. Oft flétt-
ast hann í brekkum saman við graslendi
og jafnvel blómlendi, svo að ekki verður
aðgreint á korti, þar sem á skiptast
þursaskeggsrimar, graslendis- eða jafnvel
blómlendisdældir. Mætti þá sundum
segja, að hlíðin væri röndótt tilsýndar.
A flatlendi finnst þursaskeggmór mest
sunnan lands, en má heita lítt útbreiddur
norðan lands. Þar gætir smárunna meira í
honum, en mosans aftur syðra. Þursa-
skeggsmórinn er þyrrkingslegt land,
ófrjótt og nytjalítið.
Móasefssveit
Gróður þessarar sveitar er um margt líkur
því, sem er í þursaskeggsmónum, enda eru
þessar tvær gróðursveitir alloft fléttaðar
saman og vaxa við áþekk skilyrði. Móa-
sefsmórinn er þó meira láglendis-gróður-
sveit og vex sjaldan í brekkum, sem eru
meginheimkynni þursaskeggssveitarinn-
ar. Báðar þessar gróðursveitir fylgjast
nokkuð að upp í neðanvert hálendið, en
móasefssveitin er naumast á jafnvind-
blásnum stöðum og hin, og oft liggur dýpri
snjór á móasefmu en þursaskegginu. En
eitt skilur mjög á milli þessara skyldu
gróðurfélaga. Þursaskeggið vex í sam-
felldri breiðu, en móasefið í toppum, sem
gefa landinu svip, sem að vísu er móleitur
eins og þursaskeggsmórinn. Oft má ganga
um móasefsmóinn án þess að stíga á sef-
toppana, en enginn fer svo um þursa-
skeggsmó, að þursaskeggið verði ekki
undir fótum hans. Móasefsmórinn er sem
heild einleitari en þursaskeggsmórinn, og
hafa einungis þrjú gróðurhverfi verið skil-
greind í honum, en hér er honum skipt í
tvennt: móasef F1 án þess að tilgreina
fylgitegundir, en þær eru helztar stinnastör
og grastegundir hinar sömu og í þursa-
skeggsmónum (El), og móasef með smá-
runnum F2. Helztu smárunnarnir, sem
vaxa með móasefinu, eru: krœkilyng og
beililyng, en annars eru hér flestar sömu
fylgitegundir og í þursaskeggssveitinni og
tegundafjöldi líkur.