Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1980, Síða 38

36 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
eru þar áberandi, þar á meðal ýmsar smá-
vaxnari blómjurtir. Mosi er oft mikill og
jafnvel grámosi, þar sem þurrast er. Pessa
gróðurhverfis er ekki getið í oftnefndum
lykli, en skylt því er hrossanál-stinnustarar-
grashverfi T2, sem einkum mun vera að
finna í hálendi, þar sem stinnastörin hefur
tekið sæti mýrastararinnar.
Hrossanál-túnvingull T9. I nokkrum
gróðurhverfum jaðarsins verður túnvingull
ríkjandi tegund; er þau gróðurhverfi helzt
að finna á þurrum, sendnum árbökkum.
Meðal tegunda, sem oft verða þar
ríkjandi, eru bjúgstör og vallelfting, þá er
blávingull oft áberandi.
Hrossanál-grávíðir TIO. Þetta jaðarform
er nær eingöngu að finna í hálendinu; þó
finnst það á stöku stað á árbökkum á lág-
lendi. Pað er greinilegt milliform milli
mýrlendis og grávíðiheiðar. Algengar
fylgitegundir eru klóelfting, hálmgresi, beiti-
eski, mýrelfting, stinnastör og kornsúra.
Práðsefsjaðar T7. Einsöku sinnum er
þráðsef drottnandi tegund í jaðri. Er það
nær eingöngu þar, sem mýrlendi liggur að
grasbrekkum, og er þar oft snjóþungt. Tvö
gróðurhverfi eru þar, þráðsefmýrastör og
þráðsefklófífa. Pessi jaðar er oft votlendur.
A Vestfjörðum, þar sem hann er einna
útbreiddastur, ber oft mikið á finnung.
Annars er þetta lítt útbreitt gróðurlendi.
Hálmgresisjaðar T3. Gróðurlendi þetta
er nær eingöngu í hálendinu og getur jöfn-
um höndum legið milli mýrlendis og grá-
víðiheiðar, og er þá mikið með af grávíði
eða það er milli mýrlendis og sanda og er
þá raunar nýgræða á rökum sandi. Pað er
lítið útbreitt. Mjög skylt því er broddastar-
ar-víði-stinnustararhverfi T6.
Hér hefur verið lýst tveimur megin-
deildum jaðarsins, elftingar- og hrossa-
nálarjaðri, og nokkrum smágróðursveit-
um, sem til hvorugra geta talizt. Ótalin er
þó þriðja megindeild jaðars, sem réttnefnd
er runnajaðar. Par eru bláberjalyng, krtekilyng
og fjalldraþi ríkjandi í gróðursvip og oft
einnig í þekju, ýmist allir saman eða að-
eins ein tegundin. Petta eru allt móa-
plöntur, eins og oft hefur verið getið. Pá er
stinnastör mjög algeng. Getur hún verið
komin bæði frá mólendi og mýrlendi, en
sem jaðartegund er hún oftar komin frá
mýrlendinu. Hreinar votlendisplöntur eru
hins vegar mýrastör og klófifa, sem báðar
eru algengar í runnajaðrinum. Auk þess
að vera á mótum votlendis og þurrlendis
er þessi jaðargerð mjög algeng á þúfna-
hrófum í votlendi. Hún er algengari í
sambandi við flóa en mýri og miklu al-
gengari í hærra liggjandi gróðurlendum
en á láglendi. Sennilega er útbreiðsla
runnajaðarsins mest milli 150 - 250 m
hæðar. Pessi jaðargerð er ekki tekin með í
lykilinn, nema ef telja ætti gulvíði-stinna-
stör-grös T4 til hennar. Mun það þó vera
einna sjaldséðust gerð þessa jaðars.
Grös-s tarir
Alloft er jaðargróðurinn sambland afþeim
gras- og starartegundum T5, sem helzt er
að finna í aðliggjandi gróðurlendum og
flestra hefur verið getið í öðrum lýsingum
jaðarsins. Er hér um tegundamargt
gróðurlendi að ræða. Naumast er unnt að
segja að nokkur ein tegund verði svo
áberandi, að hægt sé að greina það nánar í
gróðurhverfi.