Bændablaðið - 24.09.2020, Qupperneq 39

Bændablaðið | Fimmtudagur 24. september 2020 39
LÍF&STARF
LANDSSAMTÖK SKÓGAREIGENDA
Það kann að vera að bera í
bakkafullan lækinn að fjalla um
möguleika aukinnar skóg ræktar
sem lið í að takast á við loftslags-
breytingar, en það er reyndar
talsverð þróun í þeim efnum um
heim allan sem og hér á landi, sem
vert er að segja frá. Svo veitir e.t.v.
ekki af að rifja eitt og annað upp
af og til.
Meðal þess sem nokkuð hefur
borið á eru skoðanaskipti um ágæti
mismunandi aðferða við að binda
kolefni. Þar höldum við skógrækt­
armenn skógrækt að sjálfsögðu fram
sem góðum kosti. Aðrir halda fram
land græðsluaðgerðum án trjáa eða
endur heimt votlendis, enn aðrir
niðurdælingu CO2 í djúpar borhol­
ur eða jafnvel að dreifa áburði yfir
hafið. Fólk er þó almennt sammála
um að binding á CO2 úr andrúms­
loftinu sé nauðsynlegur liður í bæði
viðbrögðum við og aðlögun að lofts­
lagsbreytingum ekki síður en að
draga úr losun, breyta neysluvenjum
og aðlaga landbúnað að nýjum skil­
yrðum. Án bindingar mun kolefn­
ishlutleysi ekki nást fyrir árið 2050,
hvað þá 2040.
Stundum eru menn kappsamir
í að verja sinn málstað. Það er af
hinu góða því það sýnir að mönnum
er alvara, enda skiptir mjög miklu
máli að ná árangri í að stemma stigu
við hraðfara loftslagsbreytingum.
Margir halda því fram að
loftslagsbreytingar séu brýnustu
úrlausnaratriði sem mannkynið
hefur nokkru sinni staðið frammi
fyrir.
Mismunandi aðferðir við að
binda CO2 úr andrúmsloftinu eða
draga úr losun eru byggðar á mis­
munandi forsendum og erfitt getur
verið að bera þær saman. Engu að
síður ber okkur að meta árangur og
skilvirkni hverrar þeirra svo hægt
sé að taka skynsamar ákvarðanir
og móta áherslur. Til þess þarf
að stunda rannsóknir, safna
mýgrút af mæligögnum og
vinna úr þeim. Þar eru mis­
munandi aðgerðaflokkar
komnir mislangt. Því
byggist samanburður
oft á ónógum upp­
lýsingum og jafnvel
misskilningi.
Ef t.d. er verið
að bera sam­
an skógrækt
og endurheimt
vot lendis er
annars vegar um
bindingu CO2
úr andrúmsloft­
inu að ræða og
hins vegar um að
ræða samdrátt í
losun. Það eitt og
sér er illa saman­
burðarhæft þó mæla
megi hvort tveggja í
tonnum CO2 á hektara.
Í því felst líka ákveðinn
misskilningur að miða helst
við þann samanburð, því í raun
er oftast allt annað en mögulegur
loftslagsávinningur sem ræður því
hvort skynsamlegra sé að velja skóg­
rækt eða endurheimt votlendis sem
loftslagsaðgerð á tilteknum stað.
Skógrækt krefst þess að einhver sé
á staðnum til að gróðursetja, girða og
halda girðingum við. Hún hentar því
ágætlega í og nálægt byggð en verr á
svæðum þar sem aðgengi er erfitt eða
ómögulegt er að friða land fyrir beit.
Endurheimt votlendis hentar að sama
skapi illa á svæðum þar sem ræktun,
beitarnytjar eða annað á nærliggj­
andi landi gæti skaðast við hækk­
aða vatnsstöðu eða þar sem framræst
land er orðið skógi eða kjarri vaxið
og því líklegt til að binda nú þegar
meira en það losar. Hún hentar hins
vegar ágætlega á eyðijörðum eða þar
s e m
önnur land­
notkun skaðast
ekki þótt land blotni.
Í metingnum um hver sé besta
loftslagsaðgerðin er margt sagt sem
ekki stenst nánari skoðun eða er
byggt á hæpnum forsendum. Er sú
samfélagsumræða dæmi um hvernig
loftslagsmálin hafa verið leidd út um
holt og móa, stundum af ásettu ráði
af aðil um sem hugsa helst um
s k a m m ­
tímahags­
m u n i ,
s k i l j a
ekki ógn­
ina eða vilja bara
engar breyt ingar. Á
meðan fólk er að rífast
um hlutina verður engin
samstaða um lausnir. En hvaða
hagsmunir geta verið mikilvægari
en framtíð barna okkar og barna­
barna? Við verðum að koma okkur
að verki og hætta að afvegaleiða
umræðuna með bölvuðu kjaftæði.
Í næstu tölublöðum Bænda blaðs­
ins verður röð greina um skógrækt
og loftslagsmálin. Við vonum að
þær verði bæði fræðandi og gagn­
legar.
Þröstur Eysteinsson
Skógræktarstjóri
Skógrækt og loftslagsmálin – Inngangur
Tungnaréttir í Biskupstungum í
Bláskógabyggð fóru fram laugar-
daginn 12. sept emb er í blíðskap-
arveðri. Réttar stemningin var
óvenjuleg í ár því aðeins máttu
200 manns vera í réttunum í einu
vegna COVID-19.
Það voru því aðeins bændur og
búalið sem sáu um að draga það
fimm þúsund fjár sem var í réttun­
um í dilka sína. Allt gekk eins og
smurð vél enda tóku réttarstörfin
ekki nema tæplega tvær klukku­
stundir. Á eftir tóku bændur og
þeirra fólk við að syngja nokkra
réttaslagara áður en féð var rekið
eða keyrt heim á bæina. Magnús
Hlynur Hreiðarsson fékk leyfi til
að mynda í réttunum.
Hjón frá Úthlíð og Heiði áttu góða stund saman í réttunum en þetta eru þau, talið frá vinstri, Inga
Margrét Skúladóttir og Ólafur Björnsson frá Úthlíð og Guðmundur Bjarnar Sigurðsson og Guðríður
Egilsdóttir frá Heiði. Öll eru þau þó búsett á Selfossi.
Þessi Landrover vakti athygli í
réttunum en hann var notaður sem
kaffi- og nestisbíll fyrir fólkið á
Vatnsleysu en bíllinn á lögheimili
þar, ættaður úr Víðidalstungu í
Vestur-Húnavatnssýslu.
Þrír af bræðrunum frá Kjóastöðum að syngja í réttunum en systkinin eru sextán. Mörg þeirra
mættu í réttirnar.
Líf og fjör í Tungnaréttum
Brynjar Sigurðsson á Heiði stjórnaði söngnum af röggsemi og gaf tóninn áður en byrjað var
á lögunum.