Morgunblaðið - 04.06.2020, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN 41
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JÚNÍ 2020
varleg óhöpp. Það er gjörólíkt því
sem við á um báta styttri en 12 metra
sem verið hafa mjög áberandi í frétt-
um fjölmiðla en rannsóknarnefnd sjó-
slysa hefur á tiltölulega fáum árum
fjallað um yfir 40 alvarleg atvik þar
sem í einhverjum tilvikum hafi litlu
mátt muna að mannskaði yrði. Það er
því með ólíkindum að löggjafinn skuli
standa að lagabreytingu sem felur í
sér að fella niður skyldu um að í áhöfn
skuli vera stýrimaður og vélstjóri í
þessum stærðarflokki skipa og út-
gerð sé með lagaboði nánast í sjálfs-
vald sett mönnun þessara skipa sem
að mati reyndustu manna í þessum
geira hafa til þessa verið undir-
mönnuð. Meðalróðrartími er yfir 14
tímar og strax eftir löndun byrjar, ef
veður leyfir, næsta veiðiferð. Að lög-
gjafinn stingi höfðinu í sandinn og
„leysi málið“ með því að afnema nán-
ast alfarið reglur um mönnun í skip-
um að 15 metrum er skandall. Að
mati samgöngunefndar er sem sé
nægjanlegt að sami maður sé bæði
skipstjóri og vélstjóri á bátum með
þeim mikla og tæknilega flókna bún-
aði sem þar er, sem er glórulaust.
Skipstjóri á meira en nóg með sitt
verkefni, að stjórna skipi og veiðum,
þó að hann sjái ekki um vél og tækni-
búnað.
Vélstjórar á þessum skipum eru
ekki upp á punt. Þeir eru um borð til
að sjá um rekstur á vélbúnaði, sinna
viðhaldi og sjá um vélarnar. Allt tal
um þjónustusamning í landi stenst
enga skoðun. Sem dæmi má nefna að
tveir bátar voru dregnir vélarvana í
land fyrir nokkrum dögum.
Allt ber þetta að sama brunni, sem
er að hugsunin að baki þessum breyt-
ingum er í raun og veru að komast
upp með að sleppa við greiðslu á
aukahlut vélstjóra og stýrimanns og
skerða um leið með vítaverðum og af-
gerandi hætti öryggi sjómanna á
þessum bátum.
Forkastanleg vinnubrögð
Í skýringum við 3. gr. laganna má
lesa texta sem leiðir í ljós ámælisvert
virðingarleysi fyrir menntun og
störfum skipstjórnarmanna og vél-
stjóra en þar stendur: „Til að þessi
breyting verði ekki óþarflega íþyngj-
andi fyrir réttindamenn sem hafa öðl-
ast reynslu á skipum verða þeim, sem
hafa skipstjórnar- eða vélstjórnar-
réttindi á skip sem eru styttri en 12
metrar að skráningarlengd, veitt
réttindi á skip sem eru 15 metrar að
skráningarlengd eða styttri að því til-
skildu að þeir hafi tilskilinn fjölda
siglingatíma.“ Það á m.ö.o. að skaffa
fyrirhafnarlausa réttindaaukningu til
fjölda manna allt til 1. janúar 2021.
Eftir þann tíma skal samkvæmt lag-
anna hljóðan liggja fyrir viðbót-
arnámsefni fyrir þá sem vilja afla sér
15 metra réttinda í framtíðinni. Hvað
með ökuréttindi eða flugnám? Allir
hljóta að sjá þá fáránlegu þversögn
sem í þessu felst. Þversögn sem
hvergi myndi viðgangast í öðrum at-
vinnugreinum þar sem prófskírteinis
til starfsréttinda er krafist. Mikil er
ábyrgð þeirra sem leggja fram og
samþykkja þessa aðför að starfsum-
hverfi sjómanna þessara báta, hvort
sem um er að ræða gríðarlegt vinnuá-
lag vegna undirmönnunar eða
öryggisþáttinn, sem þarna er óum-
deilanlega léttvægur fundinn.
Höfundur er formaður Félags
skipstjórnarmanna.
Á þriðja fundi 13.
Þjóðarþings Kína
(NPC) hinn 28. maí var
samþykkt ákvörðun
varðandi endurbætur
og bætt regluverk fyrir
sjálfstjórnarhéraðið
Hong Kong til að
tryggja þjóðaröryggi.
Þessi ákvörðun hefur
vakið mikla athygli
víða um heim, og því
langar mig til að kynna
forsögu málsins og áhrif ákvörðunar-
innar, en ég hef orðið var við að fjöl-
margir íslenskir vinir og fjölmiðlar
hafa áhuga á að kynna sér málefnið
betur.
Síðan Hong Kong sameinaðist
móðurlandinu aftur árið 1997 hefur
Kína staðið þétt við stefnuna „eitt
land, tvö kerfi“, ásamt því að íbúar
Hong Kong stjórni í Hong Kong, og
hafa íbúar notið töluverðs sjálfræðis.
Þessi aðferð hefur gefist mjög vel, en
samt hefur reynt mikið á stefnuna í
gegnum tíðina, ekki síst eftir að mik-
ill óróleiki upphófst í júní 2019 í kjö-
farið á umdeildri lagatillögu. Sjálf-
stæðisöfgamenn í Hong Kong,
innlendir róttæklingar og erlend öfl
hafa síðan reynt að grafa undan lög-
um og reglum í sjálfstjórnarhéraðinu
Hong Kong, sem hefur haft mikil
áhrif á daglegt og efnahagslegt líf, og
hefur ógnað fullveldi, sameiningu og
landhelgi Kína, ásamt því að vega al-
varlega að stefnunni „eitt land, tvö
kerfi“ og þjóðaröryggi.
Engin yfirvöld í fullvalda ríki geta
samþykkt aðgerðir sem grafa undan
öryggi þess innan eigin landamæra.
Sem sjálfstjórnarhéraði í Kína ber
Hong Kong stjórnarskrárbundin
skylda til að tryggja fullveldi, öryggi
og þróun í Kína. Það eru komin 23 ár
síðan Hong Kong sameinaðist
móðurlandinu á ný og hefur heima-
stjórnin unnið ötullega að því að bæta
lagasetningar varðandi þjóðaröryggi
samkvæmt ákvæði 23 í stjórnarskrá
héraðsins, en vegna mótmæla frá
andstæðingum hefur ekki tekist að
lögfesta þessi ákvæði og er Hong
Kong í þeirri sérstöku stöðu að vera
„varnarlaust“ varðandi þjóðaröryggi.
Það er mikilvægt að það takist að
koma á lagaumhverfi sem og reglu-
verki sem nauðsynleg eru til að yfir-
völd geti tekið á lögfræðilegum gluf-
um til að tryggja öryggi landsins.
Þessar aðgerðir eru bæði áríðandi og
aðkallandi til að standa vörð um
stefnuna „eitt land, tvö kerfi“ og eru í
fullu samræmi við viðeigandi ákvæði
í stjórnarskrá Alþýðulýðveldisins
Kína og lagagrunn Hong Kong, og
eru einnig í samræmi við alþjóðlegar
venjur. Þessar aðgerðir njóta yfir-
gnæfandi stuðnings almennings í
Kína, og meðal íbúa í Hong Kong.
Það að standa vörð um þjóðar-
öryggi er kjarninn í stefnunni „eitt
land, tvö kerfi“, þar sem „eitt land“
er frumforsenda fyrir „tveimur kerf-
um“ og „tvö kerfi“ byggjast algerlega
á „einu landi“. Ef grafið er undan
undirstöðunum eru „tvö kerfi“
óframkvæmanleg. Nýja löggjöfin
sem samþykkt var á
þjóðarþinginu beinist
eingöngu að mjög
þröngu sviði sem tengist
þjóðaröryggi, svo sem
aðskilnaði, tilraunum til
valdaráns og hryðju-
verkastarfsemi, ásamt
tilraunum erlendra afla
til að hafa áhrif í sjálf-
stjórnarhéraðinu Hong
Kong. Löggjöfin hefur
engin áhrif á sjálfstjórn
héraðsins, né áhrif á
réttindi íbúa, málfrelsi,
frelsi fjölmiðla og útgáfu, rétt al-
mennings til að koma saman, né held-
ur á hagsmuni erlendra fjárfesta.
Í kjölfar samþykktar þjóðarþings-
ins kemur samþykktin til með að
verða innleidd. Þessi samþykkt mun
verða til mikilla bóta fyrir laga-
umhverfið í Hong Kong og mun
skapa betra umhverfi fyrir viðskipti.
Lagasetningin kemur til með að
styrkja „eitt land, tvö kerfi“-
stefnuna, stöðu Hong Kong sem al-
þjóðlegrar fjármála-, viðskipta- og
flutningamiðstöðvar og auka frelsi og
réttindi íbúa Hong Kong.
Málefni Hong Kong eru innan-
ríkismál í Kína, og sem slík eru engin
afskipti erlendra ríkja leyfileg. Í
stofnskrá Sameinuðu þjóðanna segir
að ekkert ríki hafi vald til að skipta
sér af innanríkismálum annarra
ríkja. Ég vonast til að mönnum auðn-
ist að skoða ákvörðun þjóðarþingsins
með yfirveguðum og fordómalausum
hætti, og viðurkennd verði, með virð-
ingu og stuðningi, viðleitni Kína til að
vernda þjóðaröryggi í Hong Kong.
Kínverska ríkisstjórnin er staðföst
í þeirri ákvörðun sinni að framfylgja
stefnunni „eitt land, tvö kerfi“. Það er
sameiginlegur hagur alþjóða-
samfélagsins að vel gangi að viðhalda
þessu kerfi, og að Hong Kong nái að
blómstra áfram. Það er trú mín að
Hong Kong takist að komast yfir
þessa tímabundnu erfiðleika, nái
stöðugleika og eigi sér bjarta fram-
tíð.
Eftir Jin Zhijian
Jin Zhijian
» Það er trú mín að
Hong Kong takist að
komast yfir þessa tíma-
bundnu erfiðleika, nái
stöðugleika og eigi sér
bjarta framtíð.
Höfundur er sendiherra Kína
á Íslandi.
Mikilvæg ákvörðun til
varnar stöðugleika og
velmegun Hong Kong
hefur fælt viðskiptavini frá, meðal
annars erfitt aðgengi, fækkun bíla-
stæða og hækkun bílastæðagjalda
og sekta. Breyting á akstursstefnu
hluta Laugavegar hefur sömuleiðis
valdið viðskiptavinum vandræðum
og reiði. Sú ákvörðun er raunar svo
óskiljanleg að sá grunur vaknar að
tilgangurinn hafi beinlínis verið að
ergja fólk og letja það til að versla í
miðbænum.
Þrátt fyrir að staðreyndirnar blasi
við öllum tala borgarfulltrúar gegn
betri vitund og viðhafa öfugmæli á
borð við þau að götulokanir örvi
verslun. Þá vísa þeir til erlendra
rannsókna en gleyma hvar við erum
stödd á jarðarkringlunni og þeirri
augljósu staðreynd að borgarbúar
kjósa að fara um á sínum bíl. Engin
okkar kannast heldur við að nokkurt
samráð hafi verið við okkur haft.
Ætli borgarstjórnin líti ekki svo á að
rétt sé að forðast samneyti við okkur
enda með „sveittar krumlur for-
tíðar“.
Við erum stoltar konur og stoltar
af verslunum okkar. Draumur okkar
er að þessum verslunum með ára-
tugalanga sögu verði skapaðar að-
stæður til að geta haldið áfram að
veita landsmönnum góða þjónustu,
boðið upp á vandaða vöru og hlýlegt
viðmót. Án okkar og margra ann-
arra sem berjast við borgaryfirvöld
verður mannlífið í miðbænum fátæk-
ara. Við borgaryfirvöld höfum við
þetta eitt að segja: Látið Laugaveg
og Skólavörðustíg í friði og hlustið á
vilja afgerandi meirihluta rekstrar-
aðila.
Sólveig Grétarsdóttir
Herrafataverslun Guðsteins
Laugavegi 34
Anne Helen Lindsay
Litla Jólabúðin og Litla
Gjafavörubúðin, Laugavegi 8
Helga Jónsdóttir
Gullkúnst Helgu,Laugavegi 13
Kristjana J. Ólafsdóttir
Gull og silfur, Laugavegi 52
Inga S. Jónsdóttir
Gleraugnasalan, Laugavegi 65
Anna Bára Ólafsdóttir
Dún og fiður
Laugavegi 86-94
Hrafnhildur Egilsdóttir
Vitinn, Laugavegi 62
Kristín Ellý Egilsdóttir
Kós Leður, Laugavegi 94
Hildur Bolladóttir
Ófeigur Gullsmiðja
Skólavörðustíg 5
Anna María Sveinbjörnsdóttir
Anna María Design
Skólavörðustíg 3
María Jóh. Sigurðardóttir
Rossopomodoro
Laugavegi 40 a
Guðrún Hallgrímsdóttir
Íslandsapótek, Laugavegi 46
» Við hefðum seint
trúað því að skæð-
asti andstæðingur
okkar yrði meirihluti
borgarstjórnar.
Morgunblaðið/Eggert
Miðbæjarverslun „Borgarfulltrúar tala gegn betri vitund og viðhafa
öfugmæli á borð þau að götulokanir örvi verslun,“ segir í greininni.
Meiri áhrif með
hreinsun á augnlokum
Með því að sameina Thealoz Duo augndropa og
Blephaclean blautþurrkur næst betri árangur
Fæst í flestum apótekum
Dagleg hreinsun á augnlokum eykur áhrif
augndropa í baráttunni gegn þurrum augum
Allt um
sjávarútveg