Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1904, Qupperneq 73

71
1903
skráðir í Reykjavíkurhéraði, og telur héraðslæknir þó, að þar muni margir óskráðir,
er ekki hafi leitað læknis. Næst flestir voru skráðir i Isafjarðarhéraði, þar næst úr
Seyðisfjarðarhéraði. Svo segir í aðalskýrslu úr ísnfjarðarhéraði: „Lekandi 7 tilfelli,
þar af 5 ísfirðingar. Slíkir sjúklingar koma eigi til læknis, nema ef þeir fá epididy-
mitis eða arthritis gonorrhoica, og eru þá oft illa útleiknir. Grunur er mér á, að
fleiri hafi þenna kvilla en þeir, er skráðir eru, þótt þeir leiti ekki læknis. Enginn
kvenmaður með þenna sjúkdóm hefur leitað læknisráða, og er erfitt að komast fyrir
uppruna hans.“
2. Berklaveiki (tuherculosis).
Skráðum berklasjúklingum fjölgaði enn, voru 208 með lungnaberkla (tub.
pulm.), en 164 árið áður, og 113 með berkla annars staðar (tub. aliis iocis), en 95
árið áður. Langflestir voru þeir í Reykjavíkurhéraði (62 -j- 20) og Akureyrarhéraði
(30 -j- 23), en margt af þeim munu hafa verið aðkomusjúklingar.
Læknar láta þessa getið:
Reykjavikurhérað: Ekki verður neitt sagt með vissu um það, hvort berklaveiki
fer hér í vöxt, stendur í stað eða þverr.
Miðfjarðarhérað: Hræddur er ég um, að berklaveiki sé og hafi verið hér nokkuð
víða og' sé að breiðast út. Hér eru víðast hvar vondar byggingar, og gerir það örðugra
að varna útbreiðslu hennar, enda almenningur ekki nógu varkár enn, t. d. með hráka,
sem vonandi lagast þó með tímanum.
Siglufjarðarhérað: Sjúkdómur þessi fer eflaust í vöxt, og er verri viðureignar
vegna þess, að alls engin sjúkraskýli eru til, þar sem hægt væri að einangra sjúk-
lingana; og þar sem híbýli manna yfirleitt og allur þrifnaður er eigi fullkomnari eða
á hærra stigi en hann er, þá er auðsætt, að veikin hlýtur að breiðast út, enda leggja
margir enn sem komið er lítinn trúnað á, að veikin sc næm og geti borizt á aðra,
og er þá ekki von að vel fari.
Akureyrarhérað: Almennings heilbrigði stendur af engu slíkur voði sem af
berklaveiki. Ég get ekki betur séð en veiki þessi fari hér í vöxt, og þetta ár hafa
margir úr henni dáið. Um þessar mundir hafa þannig 4 dáið hér í nágrenninu, allt
fólk á bezta aldri, svo að segja hver á eftir öðrum, en margir liggja rúmfastir í hér-
aðinu og bíða dauðans.
Eyrarbakkahérað: Berklaveiki er fátíð hér enn, en þó kemur hún fyrir við og við.
3. Holdsveiki (lepra).
I mánaðarskráin eru 8 skráðir með líkþrá (I. tuberosa) og 7 með limafallssýki (1.
anaesthetica). En eins og árin á undan er fæst af hinu holdsveika fólki skráð þar, og
skal um ástæðuna til þess vísað til kaflans um holdsveiki í Heilbrigðisskýrslum 1901.
Samkvæmt þar tilgreindum heimildum voru i árslök 1903 samtals 158 holdsveikir á
landinu, þar af 63 í holdsveikraspítalanum í Laugarnesi og 95 utan spítalans. 86 af
sjúklingunum h.öfðu líkþrá og 72 limafallssýki. Karlar voru 91, konur 67. A holds-
veiki er ekki teljandi minnzt í aðalskýrslum nema í
Vestmannaeyjahéraði: 1 kona, 44 ára gömul, leitaði til mín í september; á henni
diagnostiseraði ég lepra tuberosa í byrjun. Hún hefur síðan slöðugt brúkað solutio