Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1904, Qupperneq 79

77
1903
■— Loks geta læknar um 2 sjálfsmorö (Siglufjarðar: barkaskurður og drekking,
Hornafjarðar: drekking) og 1 sjálfsmorðstilraun (Eyrarbakka: tilraun til að opna
»>lífæðina“), er mistókst.
VI. Ýmislegt.
1. Skottulæknar.
Þeirra er enn getið í 14 héruðum. Eru 13 nefndir með nafni, en sums staðar visað
til fyrri skýrslna. í 1 héraði (Borgarfjarðar) er sagt, að 2 hafi verið, en séu nú
hættir. Hvergi er sagt frá lækningum þeirra, nema ]>að, sem getið er um í kaflanum
urn taugaveiki í Reykjavíkurhéraði (sjá hér á undan), og í þessum kafla úr aðal-
skýrslunni úr Sauðárkrókshéraði: „Nýlega var ég sóttur lil sullaveiks sjúklings, sem
skottulæknir hafði í margar vikur farið með sem magaveikisjúkling og haldið á
strönguin „diet“ (mjólk og vatni). Sjúklingurinn horaðist auðvitað niður og dó
skönnnu síðar. Þvílík mistök eru auðvitað skiljanleg hjá mönnum, sem enga hug-
mynd hat'a um að skoða sjúkling.“
2. Sjúkrahús.
Engin ný sjúkrahús bættust við á árinu. Um sjúkrahúsið á ísafirði er þess getið,
að vatn var leitt í kjallara, eldhús og baðherbergi. Að öðru leyti vísast lil skýrslunnar
um sjúkrahús.
3. Húsakynni og þrifnaður.
Læknar láta þessa getið:
Reykjavíkurhérað: Fólkinu fjölgar ár frá ári, húsakynni fátæks fólks fara
fremur versnandi en batnandi, vatnsskorturinn er að verða æ tilfinnanlegri og jarð-
vegurinn fyllist æ meir og meir af óhreinindum, því að mikill hluti bæjarins er öld-
nngis ræsalaus, og þar sem ræsi eru að nafninu til, má heita, að þau séu víðast sama
sem gagnslaus, af því að þau eru ekki lagarheld.
Skipaskagahérað: Þrifnaður er stöðugt að aukast samfara hentugri og betri húsa-
kynnum, bæði hér í plássi og upp til sveita. Þó má því miður enn sjá óþrifaheimili,
þar sem kláði og annar óþrifnaður þrífst vel.
Borgarfiarðarhérað: Ég hef í fyrri skýrslum mínum talið ýmislegt, sem mér
þykir ábótavant frá heilsufræðislegu sjónarmiði, en rótin til þess margs, sem aflaga
fer í þeim efnum, liggur mest í fátækt bændalýðsins. Er þar fyrst til að nefna, hvernig
húsakynnin eru. Þau eru svo víða, að uin verulegt hreinlæti getur varla verið að ræða,
og þó að byggingar fari batnandi og timburhús komi upp víða hjá þeirn, sem efnaðri
eru, hafa þau flest svo stórkostlega galla, að varla er viðunandi. Timburhúsin þarf
að hita upp, ef þau eiga að endast nokkuð eða vera byggileg, en það þykjast bændur
ekki hafa efni á að gera, og mjög er það óvíða gert svo, að í lagi sé. í mörgum bæj-
um hér er ekki til önnur eldstó en hlóðin gömlu, sem fylla bæina af reyk og ryki,
svo að ólíft er í þessum húsakynnum af loftleysi og' raka og kulda og óhreinindum.
Gluggar eru víða svo litlir, að rökkur er um hádegi í sumum húsunum. En því fer