Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1953, Page 187

i meira háttar mænusóttarfaraldri
smitast venjulega flestir, sem næmir eru,
bótt ekki lamist nema einn og einn.
Smitefni berst um munninn. Mænu-
sóttarveiran eykur kyn sitt í melt-
ingarfærunum i nokkra daga og geng-
ur niður með saur. Stundum fylgir
einhver hiti og lasleiki, en oft eru
engin sjúkdómseinkenni. Veiran getur
^orizt inn i blóðið, og i einni sýkingu
nf hundrað, eSa i einni af fimm
luindruð, berst hún inn i miðtauga-
kerfi og veldur lömun. Ókunnugt er,
bvað veldur, en þegar svo fer, getur
Þessi sjúkdómur, sem venjulega er
dauðmeinlaus, haft hörmulegustu af-
leiðingar, svo sem alkunnugt er.
Mænusóttarsýking skilur eftir sig
onaemi, einnig mild sýking. Hinir ó-
npemu hafa í blóði sinu efni, sem eyða
sýkingarverkun mænusóttarveiru, og
ef til vill eiga þeir þessu mótefni ó-
næmi sitt að þakka. Þess er þó að
8'eta, að mænusóttarveira er þrenns
konar, týpa I, týpa II og týpa III.
Þessar þrjár týpur eru svo ólíkar hver
annarri, að mótefni og ónæmi gegn
einni þeirra er óvirkt gegn hinum
tveimur.
Rannsóknir á mótefni í blóði fólks
nafa reynzt mikilvægar til að kynnast
t*l nokkurrar hlítar sóttarfari mænu-
sóttar og til að komast að raun um
onæmisástand fólks á tilteknu svæði
°g á tilteknum tíma. Leitað er að mót-
etni í blóði með því að blanda blóð-
vara (serum), sem skoða á, saman við
vökva, sem i er hæfilegt magn mænu-
sóttarveiru. Blandan er látin standa
litla stund og henni siðan dælt i dýr
eða vefjargróður úr dýrum, sem eru
**æm fyrir mænusóttarveiru. Ef mænu-
sottarveira vex úr blöndunni og veld-
Ur venjulegum skemmdum í dýri eða
vefjargróðri, hefur varinn ekki inni-
lialdið mótefni. Komi hins vegar engin
einkenni i ljós, táknar það, að i blóð-
inu hefur verið mótefni, sem tortímdi
veirunni.
A síðastliðnu ári var í Tilrauna-
stöðinni á Keldum mælt mótefni í
blóði nokkurra eldri og yngri barna
úr Reykjavík. Tafla I sýnir útkomuna.
Ekkert þeirra 13 barna yngri en 9 ára,
sem rannsökuð voru, höfðu i sér mót-
efni gegn týpu I, en 12 af 14 börnum
á aldrinum 10 til 13 ára höfðu það.
Tafla I.
Mótefni gegn mænusóttarveiru í blóði
Reykjavíkurbarna í janúar 1955. Nefn-
ari brotisins í töflunni sýnir, hve mörg
börn voru prófuð, teljari, hve mörg
þeirra höfðu í sér mótefni.
Mótefni gegn
týpu I týpu II týpu III
Börn 3— 8 ára 0/13 3/12 11/13
_ 10—13 — 12/14 5/14 9/14
Af þessu verður að ætla, að mænu-
sóttarveirutýpa I hafi ekki verið á
ferð í Reykjavík, að minnsta kosti
ekki svo að neinu nemi, undanfarin ár
og e. t. v. ekki, eftir að 8 ára börnin
fæddust, þ. e. a. s. síðan um það bil
1947—1948. Hins vegar hlýtur mikið
af týpu I að hafa verið í umferð, eftir
að 10—13 ára börnin fæddust, úr því
að 12 af 14 þeirra hafa í sér mótefni
gegn týpu I. Af þessu má ráða, að týpa
I hafi verið hér á ferðinni 1945—1947,
en á þeim árum gekk einmitt mikill
mænusóttarfaraldur hér á landi, sem
kunnugt er. Eftir töflunni að dæma
gegnir allt öðru máli um týpu II og
týpu III. Mótefni gegn þeim týpum
finnast einnig i yngri börnunum, svo
að þær hljóta báðar að hafa verið á
24