Studia Islandica - 01.06.1983, Page 51

49
Orsakirnar gætu legið í rekkjubúnaðinum sjálfum, að
hann sé í eðli sínu ógæfugripur, eða í einhverjum sér-
stökum atvikiun sem tengjast honum. Yel getur verið að
frá þessu hafi verið sagt í munnmælmn, þótt Eyrbyggju-
höfundur þegi yfir því, sbr. 6.3. Við getum ekki vitað
meira en það, að einhver ill öfl, kannski illir andar, hafa
fylgt rekkjubúnaðinmn.
6.3. Þórgunnu er svo iýst í Eyrbyggju, að hún hafi
verið kona vel kristin. Hún „kom til kirkju hvem dag,
áðr hon fœri til verks síns“. (E 139). Hún vill láta flytja
sig til Skálholts, bæði af því hún þykist vita að þar muni
verða höfuðstöðvar kristinnar kirkju, og einnig af því að
þar mxmi vera kennimenn að veita henni yfirsöngva, sjá
8.2. (E 141). Þessi trúrækni Þórgunnu er í andstöðu við
nafnkristni innfæddra. (E 148).
Vésteinn Ólason (1971, 23) telur reyndar, að kristni
Þórgurmu gegni stóru hlutverki í sambandi við rekkju-
búnaðinn: „Það er bersýnilegt í frásögninni af gripum
Þórgunnu suðureysku að þeim fylgir — vafalaust vegna
einhverra liðinna atvika sem þeim hafa verið tengdir
[sic!] — mikil ógæfa og beinn sálarháski. Þessi illu öfl
fá þó ekki náð tökrnn á þeim sem vel heldur kristni
sína“. Þetta er eflaust í aðalatriðum rétt miðað við frá-
sögn Eyrbyggju.
Hins vegar er gmnnt á nominni í Þórgunnu, eins og
drepið var á, ýmis atriði í lýsingu hennar minna á galdra-
kindur annars staðar í fomsögunum. Persóna Þórgunnu
er þannig mótsagnakennd, eins og bent hefur verið á
(Hollander í Schach 1959, xvi), og hún hefur jafnvel
verið talin hrein nom á borð við Geirríði og Kötlu framar
í sögunni (Niedner 1920, 7-8).12)
Þórgunna er suðureysk eins og ýmsir galdramenn og
illþýði. Einnig Kotkell og Grima og synir þeirra, Hall-
bjöm slíkisteinsauga og Stígandi, voru suðureysk og öll
„mjok fjolkunnig ok inir mestu seiðmenn“. (Laxd. s., 95).
4