Studia Islandica - 01.06.1983, Síða 94

92
komi upp úr eldgrófinni, vanur vítiseldum. 1 Þorsteins
þætti skelks segir frá púka sem „kom upp“ í salemi og
steyptist niður í gólfið við klukknahringingu, og mátti
lengi heyra yminn niður í jörðina.
11.4. „svá fór jafnan um vetrinn, at allir fyrirhurðir
óttuðusk mest Kjartan“. (E 147). Svo segir í sögunni
þegar Kjartan hefur rekið niður selinn, og þó er ekki
sagt frá ótta fleiri fyrirburða við hann. Enda þótt Kjartan
væri þegar þetta gerðist aðeins þrettán vetra eða fjórtán
skv. V, fimmtán vetra skv. W, M, var hann „bæði mikill
vexti ok skQruligr at sjá“. (E 139). Kjartani tókst að
koma selshöfðinu niðiu-. Áður hafði heimakona ein og
síðan húskarl barið sehnn, en hann gengið upp við hvert
högg.
Það er athyglisvert, að alls ekkert segir frá virkri bar-
áttu við fyrirburði fyrr en þama, þegar Þóroddur er
farinn burt fyrr um daginn í þá ferð, sem hann komst
ekki lifandi úr. Þóroddur skattkaupandi, sem fyrir slíkri
baráttu ætti að standa sem höfuð heimilisins, vill að vísu
fylgja fyrirmælum Þórgunnu um rekkjubúnaðinn, - þótt
hann láti undan Þuríði, - og lætur að ósk hennar flytja
lík hennar til Sbálholts, en hann spyr Þórgunnu um
merkingu blóðregnsins, og Þóri viðlegg um merkingu
urðarmána. Þóroddur kemur því þama fram sem heldur
ráð- og dáðlítil persóna eins og áður í skiptum þeirra
Bjöms Breiðvíkingakappa. Seinna, eftir að Þóroddur
fórst, buðu þau Kjartan og Þuriður til erfisins, en þegar
Kjartan hafði formlega tekið við forystu heimilisins í
erfinu er hann ótvírætt höfuð þess. Og þá er tekið til
virkrar baráttu við myrkraöflin. Kjartan gefur það ráð
mn fyrirkomulag eldanna, sem loks dugir til að heima-
menn njóti elds. Ekki er von að unglingurinn ráði við
það einn að taka af þessi einstæðu undur, til þess þarf
hann hollráð eins alvitrasta manns á landinu, Snorra
goða, en það er Kjartan sem brennir ársahnn Þórgunnu