Rit Mógilsár - 2013, Blaðsíða 73

Aðferðir
Gagnaöflun
Upplýsingar voru fengnar úr bókhaldi
LHV með úrtaki jarða sem voru í
framkvæmdum á hverju ári, alls 695
jarðir á árunum 2001 til 2010 um
allt land. Allar skógarjarðir með
þinglýsta samninga við LHV voru
teknar með í úrtak að undanskildum
þeim jörðum sem eingöngu voru í
skjólbeltarækt. Fjöldi þeirra jarða
sem lentu í úrtaki í hverju LHV réðist
af hlutfalli viðkomandi verkefnis af
heildarfjölda samninga á landsvísu.
Skráð var gróðursetning, fjöldi
plantna, bakkagerð, áburðargjöf,
flutningur plantna, umsýsla, hand-
flekking og önnur störf sem tengjast
gróðursetningu. Einnig voru skráðar
aðrar upplýsingar um skógræktar-
vinnu svo sem vinna við skjólbelti á
skógræktarjörðum, jarðvinnsla,
slóðagerð og umhirða og grisjun
skóganna.
Til að finna heildarupplýsingar um
vinnu og verkþætti í jarðvinnslu var
flett upp í gagnagrunnum LHV yfir
jarðvinnu á hverju ári. Teknar voru
allar jarðir þar sem framkvæmdir
höfðu verið og allir verkþættir
skráðir svo sem vélflekking, tæting,
vegagerð, ræsagerð og grisjun. Í
gagnagrunnum LHV var stundum
aðeins að finna upplýsingar um
krónutölu framkvæmdar og því þurfti
að fletta upp fylgiskjölum hverrar
framkvæmdar og skoða reikninga til
að fá upplýsingar um hversu margir
klukkutímar lægju á bak við upp-
hæðina. Sumir reikningar voru
greiddir eftir fjölda hektara sem
unninn var eða fjölda kílómetra í
slóðalagningu.
Sum LHV greiddu girðingarvinnu
eftir upplýsingum um árlegan
stofnkostnað og viðhald hjá hverjum
bónda fyrir sig samkvæmt fram-
lögðum reikningum eða vinnu-
skýrslum. Hjá öðrum LHV var
girðingarframlag greitt eftir gróður-
setningarhlutfalli á hverju ári, bæði
stofn- og viðhaldskostnaður. Hjá
sumum LHV var hægt að taka með í
útreikninga girðingar á öllum jörðum
viðkomandi verkefnis en í öðrum var
girðingarkostnaður skráður á þeim
jörðum sem lentu í úrtaki og sá
kostnaður notaður sem forsendur
fyrir útreikningi á vinnu.
Upplýsingar um vinnu starfsmanna
LHV voru fengnar úr ársskýrslum
LHV fyrir árin 2001 til 2010.
Forsendur fyrir útreikningum
Við upphaf rannsóknarinnar kom í
ljós að mjög takmarkaðar upp-
lýsingar voru aðgengilegar um út-
reikning og ákvörðun taxta við
gróðursetningu og önnur störf við
skógrækt frá upphafsárum LHV. Þeir
upphaflegu útreikningar sem voru
aðgengilegir voru gögn frá Skógrækt
ríkisins, unnin af Arnóri Snorrasyni
(óbirt gögn, 1992) sem sýndu
útreikninga á kostnaði við gróður-
setningu trjáplantna með fimm
manna vinnuhópi, flokksstjóra og
ráðskonu. Þeir útreikningar höfðu
verið notaðir til að áætla kostnað
Skógræktar ríkisins við bænda-
skógrækt á sínum tíma en upplýstu
jafnframt um vinnutíma og afköst
hópsins sem miðað var við.
Einnig kom í ljós að engar tíma-
mælingar voru til frá upphafsárum
LHV og því var ekki ljóst hvernig
taxtar þeirra fyrir mismunandi verk-
þætti höfðu verið ákveðnir. Því varð
að búa til reiknireglu til að ákvarða
hlutföll á vinnutíma milli verkþátta til
að hægt væri að reikna út unnar
vinnustundir. Ákveðið var að fast-
setja taxta fyrir gróðursetningu á
plöntu úr 40 gata bakka (fp 40), 100
cm3, sem 100% viðmið og að aðrir
taxtar væru hlutfall af þeim taxta til