Rit Mógilsár - 2013, Blaðsíða 97

Rit Mógilsár 27/2012 97

sumarfrostum.
Rússalerki
 Mest notað: Til timburframleiðslu
á rýru landi á N- og A-landi, til
uppgræðslu rofins lands og sem
fóstra fyrir greni á rýru landi.
 Bestu kvæmi: Sænsk og finnsk
frægarðskvæmi.
 Helstu kostir: Hraður vöxtur í
æsku, vex vel á rýru landi, verð-
mætur viður, bætir frjósemi lands.
 Helstu gallar: Lágt hlutfall bein-
vaxinna trjáa vegna haustkals,
vorkal dregur úr vexti.
 Land: Hentar vel í rýru mólendi og
til uppgræðslu á rofnu landi á N-
og A-landi, síður í frjósömu landi
og ekki í lágsveitum á S- og V-
landi.
 Niðurstaða: Rússalerki er enn
„besta“ tegundin í skógrækt á rýru
landi norðan- og austanlands.
Þrátt fyrir tiltölulega algengar vor
og haustskemmdir vex það samt
betur á slíku landi en nokkur
önnur tegund. Miðað við framboð
á landgerðum, markaðsatriði og
markmið (bæði framleiðslu og
landgræðslu) er sá samdráttur
sem orðið hefur nýlega á
gróðursetningu lerkis ekki eðli-
legur. Auk þess ætti rússalerki að
vera aðaltegundin í skógrækt í
200-400 m h.y.s.
Stafafura
 Mest notuð: Til timburframleiðslu
á mólendi, sem fóstra með greni
og í jólatrjáarækt.
 Bestu kvæmi: Skagway, norð-
vesturhorn Bresku kólumbíu
(Bennet Lake, Tutshi Lake),
suðvestur Yukon (Carcross),
Klettafjöll í suðurhluta Alberta og
sunnar.
 Helstu kostir: Öruggur vöxtur á
fremur rýru landi, frostþol að
sumri, mikil kolefnisbinding.
 Helstu gallar: rótarsnúningur og
tilheyrandi óstöðugleiki gróður-
settra plantna, lágt hlutfall bein-
vaxinna trjáa (Skagway), sviðnun
nála (sum önnur kvæmi).
 Land: Gerir ekki sérkröfur til skóg-
ræktarskilyrða, vex vel í öllum
landshlutum og mörgum land-
gerðum en e.t.v. best í næst-
rýrasta landinu (bláberjalyngs-,
gras- og fjalldrapamóum).
 Niðurstaða: Stafafura er yfirleitt
„besta“ tegundin á frostlendum
svæðum (flatlendi), nema e.t.v.
þeim frjósömustu, best á rýrlendi
á S- og V-landi og best í
frjósamara mólendi um land allt.
Stafafura er góður lífmassa-
framleiðandi, hægvaxnari en lerki
í æsku en nær því á 30-50 árum
og er síst lakari en lerki sem
fóstra fyrir greni. Miðað við
markmið, framboð á landi og
markaði ætti gróðursetning stafa-
furu að vera mun meiri en hún
hefur verið hingað til og er hún sú
tegund sem mest ætti að auka
ræktun á. Innan við 1% af allri
stafafuru endar sem jólatré og því
á vonin um jólatré ekki að ráða
kvæmavali, eins og hingað til
hefur nánast alfarið verið raunin.
Alaskaösp
 Mest notuð: Til lífmassafram-
leiðslu, sem skjólgjafi og fóstra
með greni.
 Bestu klónar: Hallormur, Pinni,
Keisari, Grund o.fl.
 Helstu kostir: Hraður vöxtur og
mikil framleiðsla.
 Helstu gallar: Afföll í æsku vegna
sumarkals, lágt hlutfall bein-
vaxinna trjáa
 Land: vex best í frjósömu landi en
einnig ágætlega í sendnu landi og
á áreyrum, einkum með aðstoð