Morgunblaðið - 03.06.2021, Side 40

40 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 2021
www.gilbert.is
Hjá Gilbert úrsmið sérhæfum
við okkur í úrsmíði, hönnun
og framleiðslu úra
Urður Egilsdóttir
urdur@mbl.is
Yair Lapid, leiðtogi stjórnarandstöð-
unnar í Ísrael, náði að mynda nýja
samsteypustjórn á elleftu stundu í
gær, en hann tilkynnti Reuven Rivl-
in, forseta landsins, um myndun
stjórnarinnar skömmu fyrir mið-
nætti að ísraelskum tíma, en þá átti
að renna út sá tímafrestur sem flokk-
arnir höfðu til þess að mynda stjórn.
Stjórnin mun binda enda á stjórn-
artíð Benjamíns Netanjahús, sem
verið hefur forsætisráðherra undan-
farin tólf ár. Lapid fékk umboð í
byrjun maí til að reyna að mynda
stjórn en Netanjahú hafði þá skilað
því eftir fjögurra vikna árangurs-
lausar tilraunir.
Eiga fátt sameiginlegt
Lapid myndaði stjórnina með Naf-
tali Bennett, fyrrverandi varnar-
málaráðherra og flokki hans, Nýja
hægriflokknum, en einnig sitja í
henni ísraelskir þingmenn af arab-
ískum uppruna. Nýja stjórnin
spannar því pólitískt litróf Ísraels frá
hægri til vinstri, en flokkar Bennetts
og Lapids eiga fátt annað sameigin-
legt en að vilja koma Netanjahú frá
völdum.
Bennett mun verða forsætisráð-
herra á undan Lapid samkvæmt
samkomulagi þeirra á milli, og verð-
ur hann í tvö ár, áður en Lapid tekur
við seinni tvö árin af kjörtímabilinu.
Stjórnarkreppa hefur ríkt í Ísrael
um árabil þar sem fernar kosningar
hafa verið haldnar á síðustu tveimur
árum en flokkunum ekki tekist að
mynda ríkisstjórn, þar sem ekki lágu
fyrir skýr úrslit um sigurvegara eða
hreinn meirihluti.
Herzog nýr forseti
Þá var Isaac Herzog kjörinn for-
seti Ísraels í gær og verður hann ell-
efti forseti landsins.
Herzog tekur við af Reuven Rivlin
sem hefur verið við völd frá 2014. At-
kvæðagreiðsla var haldin á meðal
120 meðlima ísraelska þingsins og
hafði Herzog betur gegn andstæð-
ingi sínum, Miriam Peretz.
Herzog er 60 ára gamall og til-
heyrir þekktri fjölskyldu. Faðir
hans, Chaim Herzog, var forseti Ísr-
aels á árunum 1983 til 1993 og frændi
hans, Abba Eban, var fyrsti utanrík-
isráðherra Ísraels. Þá var afi Her-
zogs fyrsti æðsti rabbíni landsins.
Herzog var formaður Verkalýðs-
flokks Ísraels og leiðtogi stjórnar-
andstöðunnar en hann bauð sig fram
gegn Netanjahú í þingkosningum ár-
ið 2015. Herzog tekur formlega við
embættinu 9. júlí og er kjörtímabilið
sjö ár.
AFP
Ísrael Netanjahú, fráfarandi forsætisráðherra (t.h.), og Herzog, nýr forseti.
Stjórn Netanjahús fellur
- Stjórnarandstæðingar hafa náð að mynda samsteypustjórn - Flokkarnir eiga
fátt annað sameiginlegt en að vilja koma Netanjahú af forsætisráðherrastóli
Danmörk hefur átt gott samtal við
bandalagsþjóðir sínar í Evrópu og
ekki er þörf á því að tjasla saman
sambandi ríkisins við Frakkland og
Þýskaland.
Þetta sagði Mette Frederiksen,
forsætisráðherra Danmerkur, í gær
um uppljóstranir danska ríkisút-
varpsins DR um helgina þess efnis
að leyniþjónusta danska hersins,
FE, hefði haft milligöngu um njósnir
Bandaríkjamanna um leiðtoga nokk-
urra Evrópuríkja á árunum 2012-
2014, en hún hafði ekki tjáð sig um
málið áður.
Hún tjáði sig ekki beint um ásak-
anirnar sem lagðar voru fram um
helgina, en sagði að almennt séð
ættu ekki að tíðkast kerfisbundnar
njósnir um bandamenn.
Meðal þeirra sem njósnað var um
voru Angela Merkel Þýskalands-
kanslari og háttsettir ráðamenn í
Noregi, Svíþjóð og Frakklandi.
„Mér finnst ekki rétt að segja að
það þurfi að laga samband okkar við
Frakka eða Þjóðverja. Við höfum átt
í góðu samtali við þessar þjóðir, þar á
meðal um njósnastarf,“ sagði Mette
Frederiksen.
Enn er ekki vitað hvaða vitneskju
dönsk stjórnvöld höfðu um samstarf
FE við bandarísku þjóðaröryggis-
stofnunina NSA, en stofnunin nýtti
sér aðgang að dönskum sæstrengj-
um til þess að fá aðgang að samskipt-
um ráðamanna í Frakklandi, Þýska-
landi, Svíþjóð og Noregi.
Talsmenn stjórnarandstöðuflokk-
anna gagnrýndu afstöðu Fredriksen
í samtali við DR, og sögðu ummæli
hennar benda til að ríkisstjórnin
tæki málinu ekki af þeirri alvöru sem
viðbrögð bandamanna hefðu gefið
tilefni til. oddur@mbl.is
Hefur ekki skað-
að bandalögin
- Fredriksen tjáir sig um njósnamálið
AFP
Danmörk Fredriksen segir málið
ekki hafa skaðað bandalög Dana.
Malasía hefur kallað eftir fundi
með sendiherra Kína eftir að 16
kínverskar herflugvélar flugu yfir
umdeilt loftsvæði í Suður-Kínahafi.
Yfirvöld í Malasíu sökuðu Kínverja
um að hafa brotið gegn fullveldi
landsins en yfirvöld í Kína segja að
vélarnar hafi verið í reglubundinni
þjálfun og að öllum alþjóðalögum
um lofthelgi hafi verið fylgt.
Kína hefur gert tilkall til loft-
helginnar um nær allt Suður-
Kínahaf sem Malasía, Filippseyjar,
Brúnei, Taívan og Víetnam hafa
mótmælt. Krafan hefur leitt til
nokkurrar spennu í samskiptum
Kínverja við nágranna sína á Suð-
ur-Kínahafi.
MALASÍA
AFP
Lofthelgi Flogið var nærri Malasíu.
Kalla sendiherra
Kína á teppið
Afríku-
sambandið hefur
vísað Malí úr
sambandinu eftir
annað valdarán
landsins á níu
mánuðum. Þá
hefur sambandið
hótað að beita
landið við-
skiptaþving-
unum.
ECOWAS, efnhagssamband Vest-
ur-Afríkuríkja, hefur einnig vísað
Malí úr sambandinu. Mikill óstöð-
ugleiki hefur verið í ríkinu vegna
uppgangs íslamista. Herinn hefur
nú rænt völdum í annað sinn á tæpu
ári undir stjórn hershöfðingjans
Assimi Goita. Malí er eitt af fátæk-
ustu ríkjum heims og hafa refsiað-
gerðir vegna fyrra valdaránsins
haft mikil áhrif á landið.
MALÍ
Vísað brott úr
Afríkusambandinu
Assimi Goita
Joe Biden, forseti Bandaríkjanna,
var viðstaddur minningarathöfn til
heiðurs fórnarlömbum fjöldamorð-
anna í Tulsa í Oklahoma árið 1921 en
þetta er í fyrsta skipti sem forseti
Bandaríkjanna er viðstaddur minn-
ingarathöfn um atburðina.
Hundrað ár eru frá því hvítir íbú-
ar bæjarins beindu spjótum sínum
að þeldökkum íbúum og réðust inn í
Greenwood-hverfið. Að minnsta
kosti þrjú hundruð létu lífið en átök-
in hófust í kjölfar þess að svartur
maður var ásakaður um að hafa mis-
notað hvíta konu.
Lítið hefur verið minnst á at-
burðina opinberlega síðan þeir gerð-
ust en Biden sagði að nú væri komin
tími til að fylla í þá þögn og að fjölda-
morðin hefðu gleymst of lengi.
Meðal þeirra sem hlýddu á ræðu
Bidens voru þau þrjú fórnarlömb
sem lifðu árásina af en þau eru á
aldrinum 101-107 ára. Biden sagði
að nú væri kominn tími til að þess að
einblína á sögu þeirra. Lessie
Randle var aðeins sex ára gömul
þegar hún varð vitni að morðunum.
Hún segist enn muna eftir að hafa
séð brennandi hús og stafla af líkum.
Minntist fórnarlamba kynþáttaóeirða
- Biden er fyrsti forseti Bandaríkj-
anna til að minnast fjöldamorðanna
AFP
Ræða Biden hélt ræðu á minningarathöfninni og minntist fórnarlambanna.