Morgunblaðið - 03.06.2021, Blaðsíða 43

43
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 2021
Leifsstöð Erlendum ferðamönnum fjölgar hratt sem heimsækja landið þessa dagana. Hér hefur einn komið sér vel fyrir með bók í hönd í Leifsstöð þegar beðið var eftir flugi í vikunni.
Eggert
Lengi vel var litið
svo á að alþjóða-
viðskipti hefðu ekkert
með jafnréttismál að
gera. Tollar væru bara
tollar og alþjóða-
viðskiptakerfið án kyn-
greiningar. Ísland hef-
ur síðustu ár unnið
markvisst að því að
færa jafnréttisumræð-
una inn í þennan mála-
flokk og hefur góður
árangur náðst.
Nú þegar hillir undir lok fríversl-
unarviðræðna við Breta er ljóst að
blað verður brotið við gerð samn-
ingsins að þessu leyti. Ein helsta
áhersla Íslands í viðræðunum um
kaflann um sjálfbæra þróun og við-
skipti var að kynjajafnrétti yrði gert
hátt undir höfði, í takt
við áherslur rík-
isstjórnarinnar. Það er
því gleðiefni að nú þeg-
ar viðræðum um þann
kafla er lokið liggur
fyrir að samningurinn
við Breta mun inni-
halda sérstakan und-
irkafla um efnahags-
lega valdeflingu
kvenna þar sem mik-
ilvægi jafnréttismála
og kynjasjónarmiða við
framkvæmd samnings-
ins er undirstrikað.
Einnig eru þar talin upp ýmis verk-
efni um hvernig ríkin geti unnið
saman að því að efla þátttöku
kvenna í fjárfestingum og við-
skiptum milli landanna og alþjóð-
legar skuldbindingar á sviði jafn-
réttismála eru áréttaðar. Þá er
einnig lagalega bindandi ákvæði um
að ekki megi mismuna kynjunum
þegar kemur að leyfisveitingum til
handa þjónustuveitendum og fjár-
festum.
Fríverslunarsamningurinn við
Breta verður sá fyrsti sem Ísland
gerir þar sem sérstaklega er fjallað
um kynjasjónarmið og jafnréttismál.
Við höfum á undanförnum árum lagt
mikla áherslu á jafnréttismál í al-
þjóðaviðskiptum. Var það meðal
annars að frumkvæði Íslands sem
slík ákvæði voru tekin upp í samn-
ingsmódel EFTA árið 2019. Jafn-
rétti er einn af hornsteinum utanrík-
isstefnunnar og er unnið að því að
efla jafnrétti kynjanna þverlægt í
öllum málaflokkum ráðuneytisins.
Líka hvað varðar utanríkisviðskipti.
Á alþjóðavettvangi hefur Ísland
leitt sérstakt átak hvað þetta varðar
ásamt Síerra Leóne og síðar Botsv-
ana, í samstarfi við Alþjóða-
viðskiptamiðstöðina (ITC) í Genf.
Það leiddi til þess að á ráðherrafundi
Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar
(WTO) í desember 2017 var sam-
þykkt yfirlýsing um viðskipti og
efnahagslega valdeflingu kvenna
sem um 130 ríki styðja nú. Síðasta
haust var málið fært á dagskrá WTO
með stofnun vinnuhóps þar sem Ís-
land er í formennsku ásamt Botsv-
ana og ITC. Árangur starfsins verð-
ur kynntur á næsta ráðherrafundi
WTO á haustdögum og nýtur vinnu-
hópurinn mikils stuðnings frá nýjum
framkvæmdastjóra stofnunarinnar,
Ngozi Okonjo-Iweala, fyrstu kon-
unni sem gegnir því embætti. Í takt
við þessar áherslur höfum við fjallað
sérstaklega um jafnréttismálin í
reglulegri úttekt á viðskiptastefnu
Íslands hjá WTO og spyrja fulltrúar
Íslands í Genf önnur ríki ætíð um
stöðu kvenna í alþjóðaviðskiptum
þegar þau gangast undir þá úttekt.
Það er ánægjulegt að sjá þennan
mikla árangur sem orðið hefur frá
því Ísland hafði frumkvæði að því að
hefja samtal ríkja um þessi málefni.
Og það verður spennandi að vinna
með Bretum að verkefnum á þessu
sviði á grundvelli fríverslunarsamn-
ingsins sem nú er nánast tilbúinn.
Það hefur nefnilega sýnt sig að auð-
vitað eiga jafnréttismálin fullt erindi
í umræðu um alþjóðaviðskipti eins
og aðra málaflokka.
Eftir Guðlaug Þór
Þórðarson »Nú þegar hillir undir
lok fríverslunarvið-
ræðna við Breta er ljóst
að blað verður brotið við
gerð samningsins hvað
varðar jafnréttismálin.
Guðlaugur Þór
Þórðarson
Höfundur er utanríkis- og þróunar-
samvinnuráðherra.
Jafnréttismálin eiga alltaf við – líka í fríverslun
Fossvogsskóli er
skólabókardæmi um
vanrækslu. Skólabók-
ardæmi um vanrækt
viðhald. Vanrækta
upplýsingagjöf. Og
vanræktar viðgerðir.
Fram hefur komið að
búið er að þrefalda
framlög til viðhalds
skólabygginga frá
2016. Það segir einmitt
mikla sögu. Það sýnir
svart á hvítu hvað viðhaldið var van-
rækt árum saman.
Borgin ber margfalda ábyrgð.
Förum aðeins yfir það.
Heilbrigðiseftirlitið heyrir undir
borgina. Skóla- og frístundasvið
heyrir undir borgina. Skólahúsnæði
heyrir undir borgina. Viðhald Foss-
vogsskóla heyrir undir borgina.
Heilbrigði barna og kennara heyrir
undir borgina. Framkvæmdir heyra
undir borgarstjóra sem er fram-
kvæmdastjóri borgarinnar sam-
kvæmt lögum. Hann ber ábyrgð á
þessari vanrækslu sem var ákveðin í
fjárhagsáætlunum Samfylkingar-
innar árum saman.
Frestun á viðhaldi er
dýrkeypt lán. Senni-
lega dýrustu lán sem
borgin tekur. Og er þó
nóg annað tekið að
láni.
Hvenær verður
Fossvogsskóli í
lagi?
Eftir stendur spurn-
ingin: Hvenær geta
nemendur Fossvogs-
skóla stundað nám á
ný í hverfinu sínu? Og hvernig er
ákvörðun tekin um að flytja kennsl-
una annað? Börnin voru flutt í
Laugardalshöll, Korpuskóla, Foss-
vogsskóla og aftur í Korpuskóla.
Fyrirvaralítið.
Og er Korpuskóli eina lausnin
fyrir börn í Fossvogi árið 2022 eftir
þriggja ára umræðu um málið? Lið-
in eru þrjú ár þar sem foreldrar
hafa þurft að berjast fyrir upplýs-
ingum. Foreldrar fengu afar litlar
upplýsingar. Kjörnir fulltrúar litlar
upplýsingar. Gagnsæið var lítið.
Myglan mikil. Og asbest sem enginn
vissi um, eða er það asbest sem eng-
inn fékk að vita um? Foreldrar
þurftu að sækja rétt sinn og barna
sinna. Knýja á um úttektir sem
borgin trassaði að gera.
Enn er verið að fegra málið
Nú er talað um að „nútímavæða“
þegar hér þarf einfaldlega að
tryggja heilnæmt húsnæði eins og
börnin eiga kröfu um.
Það er ekki nútímavæðing að
koma í veg fyrir leka, raka, myglu
og asbest. Það eru einfaldlega kröf-
ur um heilnæmi. Borgin sinnti ekki
viðhaldinu en talar fjálglega um lýð-
heilsustefnu. Annað húsnæði borg-
arinnar hefur líka liðið fyrir lélegt
viðhald. Leikskólar og frístunda-
húsnæði. Meira að segja Korpuskóli
sem nú er notaður sem varaskeifa.
Húsnæði í Gufunesi reyndist
asbestmengað. Félagsbústaðir búa
við of lítið viðhald. Og er einhver
búinn að gleyma höfuðstöðvum
Orkuveitu Reykjavíkur? Báran er
ekki stök. Hún er það sjaldnast.
Milljörðum sóað,
en viðhaldið sparað
Á sama tíma og milljarðar hafa
farið í miðlæga stjórnsýslu var við-
haldi frestað. Viljandi. Borgin hefur
handvalið eigin félög í viðskiptum
og þverneitað að bjóða út þjónustu
fyrir milljarða króna þvert á lög.
Fjórir nýir úrskurðir hafa fallið um
lögbrot borgarinnar í innkaupum.
Samtök iðnaðarins kærðu ólögmæt
margra milljarða LED-kaup borg-
arinnar af ON, dótturfélagi Orku-
veitunnar, sem gerð voru án útboðs.
Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins
vildu bjóða út raforkukaup borg-
arinnar en því var hafnað. Nú liggur
fyrir úrskurður um að þessi kaup
voru ólögmæt. Sama er að segja um
ólögleg útboð vegna ljósastýringar
(sem klárlega er í lamasessi). Þessi
innkaup hafa kostað borgina gríð-
arlegt tjón þar sem keypt er á of
háu verði. Hvernig getur borgin
réttlætt það að vanrækja viðhald á
skólahúsnæði á sama tíma og sóun
viðgengst gegndarlaust? Svo ekki sé
meira sagt þegar sóunin er að hluta
ólögleg þjónustukaup, en allt að
25% verðmunur er á raforku, svo
dæmi séu tekin. Bragginn er víða
þegar vel er að gáð.
Hvar er afsökunarbeiðnin?
Borgin skuldar mikið. Hún skuld-
ar börnum betra húsnæði. Og hún
skuldar öllum sem málið varðar
skýringar. Og hún skuldar einlæga
afsökunarbeiðni. Og hvar er borgar-
stjóri?
Hann er ekki á mælendaskrá þeg-
ar vandamálin eru rædd í borgar-
stjórn. Fjallar um lýðheilsustefnu í
löngu máli. En ekkert heyrist í hon-
um þegar mál eru erfið. Það væri
við hæfi að afsökunarbeiðni kæmi
frá borgarstjóra á hvernig komið er
fyrir Fossvogsskóla. Biðja foreldra,
kennara og nemendur afsökunar.
Það væri góð byrjun, nú þegar mál
Fossvogsskóla eru komin á byrj-
unarreit.
Eftir Eyþór Arnalds »Nú er talað um að
„nútímavæða“ þegar
hér þarf einfaldlega
að tryggja heilnæmt
húsnæði eins og
börnin eiga kröfu um.
Eyþór Arnalds
Höfundur er oddviti sjálfstæð-
ismanna í borgarstjórn.
Skólabókardæmi