Morgunblaðið - 03.06.2021, Blaðsíða 46

46 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 2021
Skeifunni 8 | Kringlunni | Glerártorgi | Sími 588 0640 | casa.is
GRAND CRU
TÍMALAUS KLASSÍK
Nú gefst sjálfstæð-
ismönnum í Reykjavík
kostur á að velja sitt
forystulið úr hópi sér-
staklega góðra fram-
bjóðenda. Áslaug
Arna Sigurbjörns-
dóttir dóms-
málaráðherra er frá-
bært ungstirni en
Guðlaugur Þór Þórð-
arson utanrík-
isráðherra er einfald-
lega betri og reyndari. Með
hæfileika og reynslu Guðlaugs Þórs
getur Sjálfstæðisflokkurinn, sem
ítrekað hefur gefið ungu fólki tæki-
færi til að spreyta sig, leitt þjóðina
út úr þeim ógöngum sem heimsfar-
aldur hefur haft í för með sér fyrir
efnahag heimsins. Reynsla af upp-
byggingu skiptir máli og skilar sér
skjótt þegar á reynir. Guðlaugur
Þór er vel fær um að leiða Sjálf-
stæðisflokkinn í Reykjavík og
Reykjavík alla út úr
kófi heimsfaraldurs.
Þannig mun Guðlaugur
Þór, auk þeirra góðu
frambjóðenda sem
valdir verða með hon-
um til forystu Sjálf-
stæðisflokksins í
Reykjavík, vinna með
hagsmuni landsmanna
allra fyrir augum. Veit-
um Guðlaugi Þór góðan
stuðning í fyrsta sæti í
prófkjöri Sjálfstæð-
isflokksins í Reykjavík.
Eftir Arnljót
Bjarka Bergsson
Arnljótur Bjarki
Bergsson
» Guðlaugur Þór er
vel fær um að leiða
Sjálfstæðisflokkinn
í Reykjavík og
Reykjavík alla út úr
kófi heimsfaraldurs.
Höfundur er sjálfstæðismaður
með meiru.
Prófkjör í Reykjavík
Síðustu misseri hef-
ur farið fram mikil
umræða í fjölmiðlum
og meðal almennings
og fagaðila um áætl-
anir í skipulags- og
samgöngumálum á
höfuðborgarsvæðinu.
Töluverð gagnrýni
hefur verið sett fram á
stefnu skipulags-
yfirvalda um þéttingu
byggðar og borgarlínu. Lítil við-
brögð hafa verið við þeirri gagnrýni
og ekki hefur verið leitað álits hjá
almenningi og hagsmunaaðilum.
Tilgangur þessarar greinar er að
kynna helstu niðurstöður nýrrar
viðhorfskönnunar meðal íbúa höfuð-
borgarsvæðisins um samgöngumál
á höfuðborgarsvæðinu sem MMR
vann fyrir áhugahópinn Samgöngur
fyrir alla (ÁS) um miðjan maí sl.
Áhugahópurinn (ÁS) saman-
stendur af fagfólki í skipulags- og
umferðarmálum sem og almennum
borgurum sem hafa miklar áhyggj-
ur af kostnaði við borgarlínu auk
þess sem borgarlínan leysir ekki
þann mikla umferðarvanda og þær
umferðartafir sem nú eru á svæð-
inu. Bent hefur verið á að ýmsar
forsendur sem gengið hefur verið út
frá standist ekki og má þar nefna að
mannfjöldaaukning verður líklega
minni en gert hefur verið ráð fyrir,
aukin heimavinna og netverslun
munu draga úr umferð, auk þess
sem notkun á rafhjólum og raf-
skutlum dregur úr notkun einka-
bílsins. Þá mun hröð öldrun íbúa á
svæðinu verða til þess að dragi úr
ferðum fólks því eldri borgarar eru
minna á faraldsfæti en þeir sem
yngri eru. Þá hafa fulltrúar hópsins
bent á að mengun frá umferð bíla
fer hrað minnkandi með rafvæðingu
bílaflotans. Hraðar breytingar í um-
ferðartækni svo sem sjálfkeyrandi
ökutæki gætu gert borgalínu að
mestu óþarfa eftir ekki svo langan
tíma.
Hópurinn er fylgjandi almenn-
ingssamgöngum en leggur áherslu á
að hugað verði jafnt að öllum sam-
göngumátum. Hann telur að tillög-
urnar um borgarlínu þrengi um of
að almennri umferð einkabíla (um
80% af öllum ferðum)
með þeim afleiðingum
að umferðartafir munu
aukast. Hópurinn hef-
ur því lagt fram tillögu
um „létta borgarlínu“
sem kostar mun minna
og skilar jafn góðum
árangri, ef ekki betri
því umferðartafir yrðu
minni. Markmið hóps-
ins er að veita skipu-
lagsyfirvöldum ráðgjöf
og faglegt aðhald. Í
þeim tilgangi réðst
hópurinn í að láta vinna viðhorfs-
könnun meðal almennings um sam-
göngur og borgarlínu.
Könnun MMR
Könnun MMR fór fram 7. til 12.
maí 2021. Þátttakendur í könn-
uninni voru íbúar höfuðborgarsvæð-
isins 18 ára og eldri og voru þeir
valdir handahófskennt úr hópi álits-
gjafa MMR (spurningavagn). Úr-
takið var vegið eftir aldri, kyni, bú-
setu og menntun. Rúmlega 600
íbúar höfuðborgarsvæðisins svör-
uðu könnuninni. Í könnuninni eru
yfir 40 bakgrunnsbreytur þannig að
greina má svör við einstökum
spurningum t.d. eftir, aldri, kyni,
búsetu, menntun, starfsgreinum,
tekjum og bílaeign.
Í könnuninni var spurt 14 spurn-
inga. M.a. var spurt um ferðamáta
og ferðavenjur og um álit svarenda
á umferðarástandi og umferð-
artöfum á höfuðborgarsvæðinu. Þá
var leitað eftir áliti þátttakenda á
borgarlínu og einstökum þáttum
tengdum henni. Einnig var spurt
hvort þeir teldu að borgarlína eða
umbætur á stofnbrautakerfinu
væru líklegri til að draga úr um-
ferðartöfum. Spurt var um hraða-
hindranir og hvort svarendur reikn-
uðu með því að nota borgarlínuna
o.fl. atriði.
Nokkrar niðurstöður
um borgarlínu
Ekki er hægt að fjalla ítarlega
um helstu niðurstöður könnunar-
innar í stuttri blaðagrein. Enda er
markmiðið fyrst og fremst að benda
áhugasömum á að kynna sér grein-
ingarskýrslu MMR sem er aðgengi-
leg á heimasíðu samtakanna Sam-
göngur fyrir alla (samgongurfyrir-
alla.com). Hér verður einungis vikið
að nokkrum athyglisverðum niður-
stöðum um borgarlínu sem lesa má
úr svörunum og birtast í talnaefni
MMR.
- Fram kemur að 51% svarenda
taldi að umbætur á stofnbrautakerf-
inu væru líklegri til að draga úr um-
ferðartöfum (61% þeirra sem tóku
afstöðu), en 33% töldu að borgarlína
væri líklegri til þess. 16% tóku ekki
afstöðu.
- Þá töldu 44% svarenda (76%
þeirra sem tóku afstöðu) að til væru
hagkvæmari leiðir (líkt og tillögur
ÁS) til að ná jafn góðum eða betri
árangri til að bæta almennings-
samgöngur en fram komnar tillögur
um borgarlínu.
- 66% svarenda voru andvíg því
að fækka akreinum úr fjórum í tvær
á Suðurlandsbraut vegna borgar-
línu. Aðeins 18% voru hlynnt þeim
breytingum og 16% tóku ekki af-
stöðu.
- Rúmlega helmingur svarenda
taldi að hann myndi aldrei eða
sjaldan nota borgarlínu og aðeins
30% töldu að þau myndu nota borg-
arlínuna vikulega eða oftar. 19%
voru óviss.
Yngra fólk (18-34 ára) var al-
mennt jákvæðara fyrir borgarlínu
en eldri svarendur, sérstaklega þeir
sem búa í og nærri miðborginni þar
sem hlutfallslega flestir ganga eða
hjóla til vinnu, svo það er spurning
hvort þetta fólk muni í raun nota
borgarlínu mikið. Stuðningur við
borgarlínu fer minnkandi með aldri
svarenda og aukinni fjarlægð frá
miðborginni. Það vekur athygli hve
margir svarendur í austurhluta
borgarinnar, sérstaklega í Árbæjar-
hverfi, voru vantrúaðir á ágæti
borgarlínu. Sama má segja um íbúa
sveitarfélaga utan Reykjavíkur.
Greinilegt er að nokkuð margir
voru óvissir um eðli borgarlínu,
kosti hennar og galla. Niðurstöð-
urnar sýna jafnframt að stuðningur
og andstaða við borgarlínu fór mik-
ið eftir flokkslínum, sem bendir til
þess að vanda þurfi betur kynningu
á þessari dýru framkvæmd. Ekki er
nægjanlegt að birta fallegar glans-
myndir af borgarlínu heldur þarf að
kynna ítarlega við hvaða forsendur
er miðað við undirbúning þessara
áætlana. Stofn- og rekstrarkostn-
aður þarf að liggja fyrir og ljóst
þarf að vera hver borgar brúsann.
Hver er hlutur ríkisins og hver
hlutur sveitarfélaganna á
höfuðborgarsvæðinu? Ef ríkið
greiðir stærstan hluta kostnaðar
eru íbúar utan höfuðborgarsvæð-
isins að taka verulegan þátt í kostn-
aði við samgöngur innan höfuðborg-
arsvæðisins.
Áhugamannahópurinn Sam-
göngur fyrir alla er að sjálfsögðu
tilbúinn að ræða um samgöngumál
og borgarlínu við þá aðila sem
standa að borgarlínuverkefninu.
Lesa má um tillögur hópsins á
heimasíðu hans (samgongur-
fyriralla.com).
Eftir Bjarna
Reynarsson »Hópurinn hefur því
lagt fram tillögu um
„létta borgarlínu“ sem
kostar mun minna og
skilar jafn góðum
árangri, ef ekki betri
því umferðartafir
yrðu minni.
Dr. Bjarni Reynarsson
Höfundur er skipulagsfræðingur.
Er borgarlína skynsamlegur kostur?
Hvort er líklegra til að draga úr umferðartöfum
borgarlína eða umbætur á stofnbrautakerfi?
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Höfuðborgarsvæðið Vestan Elliðaárvogar Austan Elliðaárvogar Önnur sveitarfélög
Reykjavík
33%
51% 50%
34%
23%
59%
26%
59%
Bætt stofnbrautakerfi Borgarlína
H
e
im
ild
:K
ö
n
n
u
n
M
M
R
Ert þú hlynntur eða andvígur því að fækka
akreinum úr 4 í 2 á Suðurlandsbraut vegna
borgarlínu?
Heimild: Könnun MMR 7.-12.maí
Andvígur Hlutlaus Hlynntur
18%16%66%
24%20%56%
20%11%69%
9%16%75%
16%12%72%
18-34 ára:
35-49 ára:
50-64 ára:
65 ára og eldri:
Allir aldurshópar:
Hversuofttelurþúaðþúmunirnotaborgarlínu?
Aldrei Sjaldnar en
mánaðarlega
Mánaðarlega Vikulega 2 til 3
sinnum í viku
Nær daglega Veit ekki
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
29%
16%
5%
10%
11%
9%
18%
Heimild: Könnun MMR 7.-12. maí