Rauðka : úrval úr Speglinum

Árgangur
Tölublað

Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Blaðsíða 11

Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Blaðsíða 11
úr vasa vorum skrautprentað samverkamannsskírteini. „Ritstjórarnir þorðu ekki sjálfir", bæt- um vjer við, til frekari skýringar. „Nú, það var was anders; djeskotans sómasamlegt blað, Spegillinn. Það er þá í stuttu máli sagt, að þetta fjárans bölv og ragn er orðið hreinasti þjóðarlöstur hjá okkur Islendingum, ekki síst hjer á Landsbókasafninu. Það mun vera eina listin, fyrir utan Grænlandsrövl, sem vjer stöndum framarlega í, á alþjóða-mælikvarða. Með þessum fyrirlestri mínum vildi jeg reyna að kenna þessum horngrýtis þorskhausum að bölva vísindalega, en fyrsta ráðið til þess er að útskýra fyrir þeim uppruna alls þess fjölskrúðuga orðasafns, sem vjer eigum í þessari grein málsins. Jeg hef tekið öll nöfnin á gamla bakaranum til athugunar, og komist að þeirri niðurstöðu, að af þeim sje aðeins þrjú, sem mega teljast officíel, það er að segja, sem myndu verða tekin í Stjórnartíðindi, firmaskrár og önn- ur lögformleg dókúment. En öll hin eru meira eða minna gælunöfn, sem menn nota, þegar þeir vilja svo sem eins og hafa kauða góðan. Uppruna þessara nafna hef jeg fundið af skarpleik mínum — þó jeg segi sjálfur frá —, og hef ekki hikað við að grafa fyrir rætur þeirra í ýmsum málum, sem hjer munu lítt kunn, svo sem miðalda-esperantó og forn-há-volapiik, ennfremur bantú-negrínsku og standard-búsk- mennsku, auk vitanlega gjörvallra Evrópumála, eldri sem yngri. Þó er eitt nafnið þannig, að jeg þori ekki að fullyrða um uppruna þess með vísindalegri vissu, enn sem komið er, en það er nafnið Kölski, eða, rjettara sagt, er það í þrem myndum: Kolli-Kölli-Kölski. Guðbrandur Vigfússon meinar, að það standi í sambandi við kol, en þá tilgátu álít jeg ótæka; maður þarf ekki annað en líta á núverandi kolaleysi, því gamli maðurinn þekkir sína, og myndi aldrei látaslíkt viðgangast, ,ef hannrjeðinokkruumþávöru. Nei, orðið giska jeg á, að sje skylt orðinu kollur, sbr. þegar Leirulækjar-Fúsi segir „blessaður glókoll- urinn“ um þann hornótta". „En hvað er þá um þjóðnýtinguna á bölvinu?" spyrjum vjer. „Skiljið þjer það ekki, bjevans þöngulhausinn, að bölv og ragn eru framleiðslutæki? (Vjer skiljum ekki). Það fram- leiðir bölvun yfir náungann. Og þess vegna vil jeg stinga uppá því, ef þjóðnýting fer að verða almenn, að bölvið sje þjóðnýtt líka, á þann hátt, að skipaðir sjeu sjerstakir ríkisbölvarar, sem bölvi fyrir alla hina, en prívatmönnum sje bannað að bölva fyrir eigin reikning. Þetta er svo ofur einfalt, bara ef lög- unum er hlýtt“. „Væri þá ekki ráð að fela þetta prestum landsins, nú þegar þeir eru alveg hættir að hóta mönnum helvíti og kvölunum?" spyrjum vjer. „Því ekki það“, segir doktorinn, „ekki er þeirra of mikið, þó þeir fái einhverja smá-aukagetu“. „Jæja, þakka yður nú fyrir þægilegheitin, herra doktor“, segjum vjer, „og verið þjer nú sælir“. „0, farið þjer í galopið, sjóðbullandi, kolsvart, gapandi, hurðar- laust ....“. (Lengra var doktorinn ekki kominn, þegar hurðin skall á hælum vorum). Ragnar. (Tilv. Ríkisbölvari). Snjóbíllinn. (n 2) Meður því að Spegillinn er eitt veðurheftugt blað, sem allir vilja lesa, bið jeg hann fyrir línur þessar, til þess sem flestir viti, hversu langt á leið verkfræði er komin á voru landi og virðist vera að komast fram úr kúnstum og kunnáttu Ameríkumanna. Eftir að jeg heyrði að snjóbíllinn var tekinn til starfa í vetur, fór að glaðna yfir mjer, því austur í Flóa þurfti jeg að komast, því jeg átti þar tvö hangi- kjötskrof, sem jeg þurfti að nálgast. Jeg tók mjer far í bíl austur, var sæmilega nestaður af mat og pinnaverki, þótt jeg byggist við fljótri ferð, góðri færð eftir plóginn eða snjóbílinn, þar sem auk hans voru um 20 manns í vinnu, honum til aðstoðar og að dírígera bákninu. Mjer fór ekki að lítast á, þegar jeg heyrði bílstjór- ann tala um, að nú yrði að fara út af veginum, því nú byrjaði brautin eftir snjóplóginn og væri hún 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Rauðka : úrval úr Speglinum

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Rauðka : úrval úr Speglinum
https://timarit.is/publication/1625

Tengja á þetta tölublað: 1. bindi (01.06.1936)
https://timarit.is/issue/419903

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

1. bindi (01.06.1936)

Aðgerðir: