Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Page 45

1918 — 1. des. — 1928.
10 ára afmæli fullveldis Islands . (III. 23.)
SPEGILLINN, sem allir skynbærir menn telja langbesta blað landsins, trúir eins og vonlegt er,
sjálfum sjer best fyrir því vandaverki, að minnast 10 ára afmælis fullveldis Islands, ef fullveldi skyldi
kalla, þar eð danir, oss til mikils sóma, fara með utanríkismál vor enn þann dag í dag. Eins og allir vita,
höfum vjer íslendingar um langan aldur átt því láni að fagna, að hafa danskan kóng, ef svo mætti að
orði komast. Vjer munum ekki gjörla hvort það var hann Kristján, sem vóð í reyk, eða bara einhver
annar Kristján, sem fyrstur var danskur kóngur yfir íslandi, enda skiftir það engu máli. En að öllum
líkindum hefir hann heitið Kristján, því þótt einstöku sinnum hafi slæðst Friðrekar inn á milli, þá spill-
ir það engu. Jæja, sem sagt, danir hafa auðsýnt oss þá vinsemd og greiðvikni að lofa oss að hafa afnot
af kóngi sínum í mörg hundruð ár fyrir sama og ekki neitt. Það er hætt við því, að margur hefði látið
það vera. Sömuleiðis hafa þeir ljeð oss marga sinna ágætustu manna til þess að gegna ýmsum embættum
hjer á landi, t. d. Jón Gerreksson, Ljenharð fógeta, Diðrik af Minden, Kláus frá Mervits, Kristján skrif-
ara o. fl. Þeir hafa og látið sjer mjög ant um að hjálpa oss áleiðis á menningarbrautinni, sjer í lagi með
því að brenna fyrir okkur eina dobíu af eldgömlum horngrýtis skruddum frá pápisku tímonum, en þær
hefðu annars orðið til þess að draga úr framförum vorum og halda oss fastara við bjeaða forneskjuna.
Og margt orðið hafa þeir ljeð oss úr málinu sínu, þótt þar sje ekki um auðugan garð að gresja, og þeir
vildu meira að segja um tíma, lána oss það alt. En þótt þeir hafi enn ekki, vegna höfðinglundar sinnar,
gengið eftir þessum lánsorðum, þá ættum vjer að sjá sóma vorn í því að fara að skila aftur því, sem þeir
eiga hjá oss með öllum rjetti, enda hafa þeir skilað aftur einhverju hrafli af skjölum þeim og fornminj-
um, sem þeir stálu frá oss. Mætti því ekki minna vera fyrir alt þetta, en Spegillinn í nafni alþjóðar (eða
Alþýðublaðsins), skáldaði eitt lítið kvæðiskorn, sem þakklætisvott til dana, einkum og sjer í lagi þar eð
samvistum vorum er nú vonandi bráðum lokið.
Eirn Líjíur býr við Eyrarsund,
sem ertur borðar strángar.
Ávaxtað hefur okkar nund,
okrað á því og prángað.
Mjúklega hefur oss meðhöndlað,
mentaS oss bæði’ og forsorgað
um ár og allder lángar.
Miskunnsamir vort „MorgunbIað“
mjög leingi hafa skrifað.
Og Jón Baldvinsson besorgað,
svo bolsarner gjætu lifað.
Verður á þeirra velgjörðum,
víst því sem næst óforþjentum,
aldrei of mikið klifa'ð.
Aðeins fáeiner frómer menn
fynnast á voru lande,
þeir, sem höfðingja elska enn
eins og Gvendur á Sande.
Jæja, það er nú jafnvel von
að Jón biskup hjerna Helgason
díngli á dönsku bande.
Danskurenn sendi oss sáttmálann,
sem oss leyste úr áþján,
enda skrifaðe undir hann
okkar síjðaste Christján.
Þjóðar fullvelldi þágum vjer,
það bar til fyrsta desember
nítján hundruð og átján.
Heill sje þeim líjð, sem Ijenti kóng
lande voru til þrifa;
kveðum vjer um hann kvæðen laung
og hiðjum hann leingi lifa.
Þvílíkur altjend gjerdi gagn,
gressilegt er hans velldi og magn.
Margt þar um mætti skrifa.
Af öðrum danskan kendi keim,
Knútur trú’ jeg hann hjeti.
Jeg meina líka að játist þeim
Jóhannes býfógeti.
Sagt er enn fleiri sjeu hjer
sannkristner menn og blessaðer,
sem danska mikils meti.
Danskurenn hefur drifið mörg
dáða strik hjer á lande;
Hörmángarerner buðu björg
bændum og líjð þarfande.
Sem helgar minjar höfum við
Hoeffner og „Gránu“-fjelagið
og feitan Fenger í stande.
Kóngurinn heitir Christíán
— hvað er að því að finna —
sjer hann um þjóðar sæmd og lán,
sitt hefur kvur að inna.
Stjómarskrána hann skeinkti oss,
vjer skeinktum honum aftur hross;
mjög skal til mikils vinna.
Innan skamms verða áren laung
og stunder mæðusamar;
þjóð vor kirjar þann sorgarsaung:
„Við sjáumst alldrei framar!“
Jeti þeir það, sem úti frýs,
langt fyrir utan Paradís.
Hafi þá tröll og tramar.
Utanríkismálaráðh. Spegilsins.
41