Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Page 49

Frídagur verslunarmanna Spegilsins.
„Það er holl hreyfing að keyra í bíl“, segir einn stabíll íhaldsfrömuður þjóðar vorrar einhvers-
staðar í spakmælasafni sínu, sem mun eiga að gefa út að honum látnum, til ágóða fyrir líkið. Þar eð jeg
er eindregið á sama máli og spekingur þessi, var jeg ekki lengi að skoða huga minn um, hvort jeg skyldi
taka þátt í þessu móti á Álafossi — svo vel hafa þau Álafossmót, sem á undan eru gengin, farið úr
hendi, og verið dásömuð í blöðum vorum, og í besta blaðinu — Speglinum auðvitað — meira að segja
í ljóðum. Að vísu er jeg nú ekki verslunarmaður í þessa orðs bestu merkingu, því þegar jeg gef vit-
laust til baka, er það altaf sjálfum mjer í óhag, og yfirleitt fæst jeg ekki við kaupsýslu, nema þá sjald-
an jeg er að prakka inn á Spegilinn afurðum anda míns, og synd er að segja, að jeg snuði á þeim —
blaðið sjer fyrir því, og er nógu glögt að sjá út á hvaða stigi blankheitanna jeg sje og haga prísunum
eftir lítilþægni minni í það og það skiftið. Jæja, jeg greip kjaftatólið og pantaði mjer far hjá bifreiða-
stöðinni Kollhnís, sem er þekkt fyrir fljótar ferðir niður Kamba, og brennir jarðolíu. Samferðafólkið
var kaupsýslumaður einn, sem kallar sig direktör, síðan hann stiklaði á útskefjum laganna gegnum um síð-
asta gjaldþrotið, en áður var hann bara kaupmaður, ennfremur tveir sprúttþefarar með pólitískilti í buxna-
klaufum og svardagaslefju í munnvikum, og tvær púðurskessur, óágiskanlegar að aldri, starfi og siðferðis-
gráðu. Loks voru smábörn til að stoppa með það pláss, sem þá var eftir í fimm manna trogi. Skamt er
frá að segja, að ekkert gerðist kraftaverka á leiðinni annað en það, að allur þessi söfnuður komst lif-
andi og til þess að gera ómeiddur að Álafossi, og var alt fánum skreytt, fjelaginu og Álfyssingum til hins
mesta sóma. Hátíðin skyldi hefjast kl. 2 og stóð það alt saman heima, að kl. 3 stundvíslega stje Erlend-
ur Pjetursson, sem útivindillinn er kendur við og Skuggasvein ljek, í pontuna og setti mótið, bjóðandi
rjettláta og rangláta velkomna. Var það vel, að Erlendur hafði fengið þá raddar- og dramatúrgíu-
æfingu, sem Skuggasveinn hafði honum ljent, annars hefði aldrei orðið sú ánægja að heyra í honum,
sem raun varð hjer á. Jón Þorláksson verkfræðingur mælti fyrir minni verslunarstjettarinnar og sagð-
ist vel. Hefði jeg aldrei getað trúað því, að andi Jóns gæti hafið sig jafn rösklega hátt upp yfir alt þak-
járn, sement, hnjerör, miðstöðvarofna, skrúflykla og vatnsklósett, sem hjer gerði hann. Gerðust þeir
fjelagar — andinn og Jón — svo skáldlegir, að óblandin unun var á að heyra, er Jón mintist þess, að
verslunarstjettin væri blóð þjóðarinnar og fleira því um líkt. Persónulega finst mjer fjandinn mega
þakka henni, þó svo sje; það lengi er hún búin að sjúga blóðið úr landsmönnum, að hún ætti ekki að
þurfa að drekka Fersól frá Thorarensen nje jeta skeifnajárn frá Hemco sjer til blóðstyrkingar. Var
gerður hinn mesti rómur að máli Jóns, „og var auðheyrt, að Framsókn átti engin ítök á fundinum",
eins og stundum stendur í Ihaldsblöðunum. Á eftir söng kór af rukkurum hið ágæta kvæði: „Þú unga
stjett ....“. Fanst mjer það orð í tíma talað, að ef þeir væru þar að tala um sína eigin stjett, væri
engu spilt, þótt hún yrði ekki gömul, en annars var þetta einna ánægjulegasta atriðið á skemtiskránni
að sjá þá svona marga samankomna í jafn friðsamlegum tilgangi.
Einnig hjelt Sigurður Eggerz ræðu og tókst vel að vanda, enda var hjer enginn Jón í Kompaní-
inu til að keppa við hann, eins og daginn, sem Ingólfur var afslöraður á Arnarhóli, en þar hefir Sig-
urður verið einna hættast kominn í folahlaupi mælskunnar. Þá fór og fram sund og hnefaleikur og
mátti sjá ánægju í svip áhorfenda, að þeim íþróttum loknum. Álafosshlaupið var í þetta sinn þreytt
upp í mót, þ. e. a. s. frá Reykjavík, og tapaði Magnús Álafossmarathonshafnarfjarðarægissíðucarnegie-
hlaupari því með snild, en maður úr Kjósinni vann. Er þar enn ein sönnun á notagildi og vítamíninni-
hald Kjósarostsins, sem lengi hefir verið Evrópufrægur og ku eiga að taka þátt í næstu ólympíuleikum.
Enn er ógetið um glansnúmerið, sem sje Njálufilmuna, sem mun eiga að endurtaka 1930. Gekk
Sigurjón-Skarphjeðinn þar á fund Þorkels Háks (sem var útbúinn sem katólskur dýrlingur), og skip-
aði honum með all-hæðilegum orðum að slíðra sverð sitt, ella klyfi hann hann bara í herðar niður.
Varð Keli auðvitað skíthræddur — og gerði sem fyrir hann var lagt. Litlar breytingar höfðu orðið á
leiknum frá því er jeg sá hann á ungmennafjelagsskemtun fyrir 15—20 árum, nema hvað málið hjá
Skarphjeðni hafði verið fært lítillega í nýtískuhorf, til þess að hjálpa við eftirtekt og skilningi unga
kynslóðans, og eins hafði öxin Rimmugýgur verið eldborin og skerpt upp með hófrasp Sigurjóns. Á und-
an sýningunni hjelt settur fræðslumálastjóri, Helgi Salómonsson Hjörvar, kennari og rithöfundur, stutt
erindi til skýringar fyrir Njáluófróða menn, og var klappað stíft, er hann hætti. Var fróðlegt að sjá
þarna samtímis Sigurjón sem fornmann, alinn á súrsmjeri og tuddaketi, sterklegan og glæsilegan, og
45