Rauðka : úrval úr Speglinum - 01.06.1936, Side 67

Fallið vígi. (v.
Á Austfjörðum var fyrir eina tíð stundað hvaladráp mikið. Munu það hafa verið Norðmenn
„frændur“ vorir, sem aðallega stóðu fyrir því, þ. e. hirtu af því ágóðann, en sennilega hafa þeir að
einhverju leyti lofað Islendingum að vinna að hvalskurði og bræðslu. Einu minnismerkin um veru
Norðmanna hjer í þeim tilgangi — fyrir utan kanski einhverja fólksaukningu í landinu — voru til
skamms tíma forsætisráðherrabústaðurinn í
Tjarnargötu, svo og reykháfur mikill, aust-
ur á Fjörðum, er Sveinn hinn gamli í Firði
mun hafa tilprangað sjer fyrir slikk, eftir
að hafa stökkt Norðmönnum á flótta af
Austfjörðum. Hefir reykháfur þessi hingað
til staðið þar, sem sorglegt minnismerki um
burgeisa og kapítalista, og verið öllum góð-
um Tímamönnum þyrnir í auga. Þótti því
Sveini sem ekki væri úr vegi, að vígi þetta
fjelli fyrir 1930, og var það vel hugsað. En
reykháfurinn var hinn rambyggilegasti, svo
Sveinn treystist ekki til að ráða niðurlög-
um hans af eigin ramleik, sem ekki var að
furða, því Sveinn er töluvert eldri en reyk-
háfurinn, þótt báðir væru farnir að láta á
sjá. Hvort Sveinn hefir sjálfur átt hugmyndina, eða fengið hana lánaða, vitum vjer eigi, en nokkuð
var um það, að hið góða skip Ægir, sem hafði lítið að gera um þær mundir, þar eð togarar voru í
jólahugleiðingum miklum og því friðsamir, var kallaður á vettvang, til að ráða niðurlögum íhalds-
vígisins. Stóð svo vel á, að fyrir Ægi er sá maður, sem er búinn að sýna það fyrir löngu, að hann
gefur að skotfimi ekkert eftir Wilhelm sáluga Tell, sem forðum skaut eplið af höfði sonar síns, þó
ekki með fallstykki, að vísu, heldur með boga. Hjer var því alt í lagi, og hófst skothríðin þegar er
skipið var komið á vettvang. Voru fallstykki steytt og reykháfnum gefin breiðsíða, og höfum vjer
fyrir satt, að eitthvað af skotunum hafi hitt, enda hlýtur reykháfurinn að hafa verið auðveldara
skotmark en kaskeiti á þýskum vjelstjóra. En í staðinn fyrir að falla, stóð háfurinn eftir sem áð-
ur, en sem sönnun fyrir ágæti skotfæranna voru á honum göt allmörg. Þetta líkaði Sveini ekki, og
færði sig því úr kjallara þeim, er hann
hafði leitað skjóls í, meðan skothríðin dundi
yfir kaupstaðinn. Fór hann á fund skip-
herra og kom þeim saman um það, eftir
nokkrar bollaleggingar, að nú væri góð ráð
dýr. En þar eð ríkis- eða landhelgissjóður
átti að borga, gerði það ekki svo mjög til,
og var því tekið það ráðið, sem vænlegast
þótti, og snöru mikilli brugðið um háfinn
og hinum enda spottans hnýtt aftan í skip-
ið. Var þá ekki nein þörf á að stíma minna
en sex mílur, sem er minnsti hraði her-
skipsins á höfnum inni og í hafís, enda
þaut það þegar á fleygiferð, með reykháf-
inn í togi. Fjell hann með braki og brest-
um, en antikapítalistar Austfjarða tóku of-
an og gerðu bæn sína, sem eðlilegt var. Hve lengi hið góða skip hefir haft íhaldsreykháfinn í eftir-
dragi vitum vjer ei, en er hann var fallinn, mun eitthvað hafa verið farið að hugsa til ferða norður
fyrir land, til þess að vera við stranduppboð eftir Þór sáluga, og teljum vjer líklegt að síðustu mol-
arnir af þessum illræmda reykháf liggi á mararbotni einhversstaðar á Húnaflóa, ef hann þá er
ekki notaður til þess að regúlera ferðina á Ægi, þegar hann fer um grunnan sjó.

63