Saga - 2017, Page 57

sín. Ljóst var að slík ráðstöfun næði tæplega fram að ganga fyrir
síðustu skipasiglingar frá landinu um haustið. Gottorp áttaði sig á
óliðlegheitum sínum og virtist eiginlega fela sig á bak við prestana,
sagði þá hafa komið þessu á framfæri ásamt íbúunum. Að lokum
óskaði Gottorp vinsamlegast eftir nánari útlistun frá Fuhrmann um
hversu margar fjölskyldur hann vildi úr hverri sýslu fyrir sig og
upplýsingar um hvert hann gæti beint bréfi sínu til kaupmanna -
hafnar ef hann næði að senda lista yfir fólk með síðasta skipi frá
Snæfellsnesi.41 Í stuttu máli sagt féllu þessar málalyktir í grýttan
jarðveg hjá Fuhrmann amtmanni er sagði bréf Gottorps ekkert hafa
að geyma nema eintómt þvaður. Fuhrmann sagði útilokað að segja
til um fjölda þeirra sem færu úr hverri sýslu og aftók að Gottorp
sendi lista fram hjá sér og beint út til kaupmannahafnar. Ef ekki
fyndust sjálfboðaliðar til að flytja til Grænlands þá mætti alveg grípa
til annarra ráða eins og þvingana. Að lokum minnti hann sýslu -
mann á að hann upplýsi um allt sem eigi sér stað, sem verður ekki
skilið öðruvísi en svo að hann hóti að klaga sýslumann fyrir æðri
valdhöfum.42
Af Snæfellsnesi buðu alls 48 einstaklingar sig fram til að flytja til
Grænlands og var það ekki slæm útkoma í samanburði við hinar
sýslurnar. Gottorp sendi listann ekki fyrr en 29. ágúst. Með fylgdu
nokkrar óskir þeirra sem buðu sig fram. Þeir vildu peninga, skip og
veiðarfæri, fá að koma aftur heim ef búreksturinn gengi ekki upp í
nýju landi, að þeir sem yfirgæfu ábýlisjarðir sínar á komandi vori
fengju jörð að búa á þangað til þeir yrðu sóttir „so þeir fara ecke á
vonar völ“, þeir óskuðu eftir að fá að taka allt sitt hafurtask með sér
og að lokum kom fram sú ósk að skipið sigldi vestur á Snæfellsnes
þar sem þeir treystu sér ekki til að ferðast suður með konur og
börn.43 Skammarbréf voru þá ókomin frá Fuhrmann sem ekki vissi
um þessa viljugu einstaklinga sem höfðu boðið sig fram til farar. En
samskiptin voru nú komin í hnút þegar ekki gafst tími til að bíða
eftir svari eða viðbrögðum hins aðilans.
Það var svo þann 19. september 1729 sem Fuhrmann sendi stift-
amtmanni lista yfir þá einstaklinga sem höfðu boðið sig fram hér á
landi til að flytja til Grænlands en stiftamtmaður átti að koma þeim
lista yfir til Grænlandsnefndarinnar. Alls má finna 172 einstaklinga
manntalið 1729 og fyrirætlanir … 55
41 Sama heimild.
42 ÞÍ. Amt. I. 5. bd. — Bréfabækur amtmanna 1718–1769, bls. 266–267.
43 ÞÍ. Amt. II. 88 — Skjöl um Grænlandsferðir 1729–1730, 29.8.1729.
Saga vor 2017.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 18.5.2017 11:01 Page 55