Strandapósturinn - 01.06.2012, Blaðsíða 25

25
ég var barn var hún enn í fullu fjöri og það svo mjög að árum
saman þorði ég ekki að ganga einn í gegn um myrkvað herbergi,
heldur þaut eins og byssubrenndur hurðanna milli, henti mér á
snerilinn og reif upp á gátt, enda var þá engin Landsvirkjun til að
lýsa upp hugskotið. Undur Selkollu felast í því að upphaflega var
hún aðeins nýfætt saklaust barn, óskírt og skilið eftir á víðavangi.
En skyndilega, eins og skrattinn úr sauðarleggnum, er hún orðin
að fullvöxnu ásjálegu glæsikvendi, fær um að líkjast hverjum sem
henni þóknast. Það er því ekki furða þó að Selströndin þyrfti
öðru hverju á ofurmönnum að halda til að halda hlífiskildi yfir
íbúum sínum. Því langar mig nú til að nefna fáeina slíka af
handahófi, sem ég hefi veitt athygli að fram úr hafi skarað á
ýmsum sviðum gegn um tíðina á síðustu tímum.
1.
Vil ég þá fyrstan nefna af seinni alda ofurmennum á Selströnd
Gísla Sigurðsson, sem kallaður var ríki, bóndi í Bæ á Selströnd
frá 1824 til dánardægurs 20. júní 1862. Gísli var fæddur í janúar
1783 og því 79 ára þegar hann lést. Hann var talinn „Ráðsvinnur
reglumaður, frábærlega að sér eftir standi.“ Fátækur í fyrstu,
en aflamaður mikill, átti hákarlaskip gott, „var sem tvö höfuð
væri á hverju kvikindi hans.“ Gerðist mjög auðugur að lausafé
og jarðeignum. Hann var hreppstjóri frá 1810 og ritaði lýsingu
Kaldrananessóknar fyrir Hið íslenska bókmenntafélag 1847, sem
prentuð var í Reykjavík 1952. Kona hans var Solveig Jónsdóttir
frá Kaldbak og áttu þau 10 börn sem upp komust.2 Snæbjörn í
Hergilsey segir frá því að um 1854 hafi fyrst verið smíðuð tíræð
skip bæði í Strandasýslu og við Breiðafjörð og man ég ekki betur
en þar hafi Gísli ríki í Bæ verið í spilinu.3
2.
Jón Guðmundsson bóndi á Hellu frá 1858–1882 var fæddur 1.
nóv. 1828, d. 10. nóv. 1882. Hann var mikilhæfur maður, hrepp-
stjóri, oddviti, og sýslunefndarmaður. Fékkst mikið við lækningar
og þótti takast vel. Sótt var um styrk til ríkissjóðs vegna þess, en var
2 Strandamenn. Æviskrár, bls. 386.
3 Saga Snæbjarnar í Hergilsey, bls. 63.