Strandapósturinn - 01.06.2012, Page 81

81
gang ar. Trachyt hér algengt í fjörunum. – Fátækt svo mikil hér
í kring að kvenfólk verður oft að lána tvinna og nálar ef bæta
á bót. – Indversk pípa rak í hittiðfyrra á Munaðarnesi, með
löngum reyrlegg og öðrum þvers sem kóngurinn var settur á og
stilkurinn. Hún var tálguð sundur og brennd.142
Fór kl. 11 og þeir feðgar fylgdu oss. Með hlíð að Melum. Á
leiðinni gangar (standar, stapar),143 hálf-slæmur vegur fyrir
Urðarnesið í Norðurfjörð. Riðum svo lausir út með hlíð þaðan að
Krossnesi. Ei mjög slæmt þar, mýrar víða. Terrass kemur fram út
undir Krossnesi. Þar niður við sjó hús í hellir innan í gangbroti.144
– Hákarlahjallar hér í sveit svo að þar eru fjórir steinstöplar, flatt
þak, tyrft yfir rekavið, rær undir með hákarli. – Spottakorn fyrir
utan Krossnes laugar við mýrarveiturönd;145 tvær til þrjár laugar,
hiti 60–70°, hafði ei hita mælir. Svolítið af hrúðri á steinum. Stapi
utar, Þrjátíudalastapi. Ætluðum að skoða trachyt sem mér var sagt
til en þar var ei, aðeins grágult móberg.146 Töluvert af grænjörð
kring, hálf-hvítt basaltið utan af forvittring.147
Komum aftur að Norðurfirði kl. 3. Þar skildu þeir feðgar við
okkur. Við fórum yfir Eiðið svokallað yfir í Ingólfsfjörð, það er
lágt en illt yfirferðar, eink um næst Norðurfirði, vegna mýra.
142 Minnisgrein (III, bls. 109): „Fátækt svo mikil hér í Trékyllisvík að fólk á ei garma
á sig, enga skyrtu, lánar hvert af öðru spjör ef það fer burt af bænum. Norðurfjörður
er 31/3 (áður 6) hundruð og fjórir ábúendur. – Af Kirkjubóli flúðu karl og kerling
fyrir nokkrum árum fyrir reimleika enda var það ekki furða þar sem var að brotna
af kirkjugarði og beinin að detta út. Síðan í eyði. Rekaviður kemur hér úr
árbökkunum í Árnesi.“ – Samkvæmt Strandamannabók Jóns Guðnasonar (bls.
514–515) voru bændur í Norðurfirði 1886 Gísli Gíslason, Ólafur Ólafs son og Jón
Magnússon. Á manntalsþingi þá um sumarið eru taldir þrír sömu bændur í
Norður firði (Hreppsbók Árneshrepps 1886). Þorvaldur hefur greinilega bætt
einum við sem gæti hafa verið húsmaður þar. Önnur skýring er að hann hafi talið
bóndann á Steinstúni með en hann hét Jón Guðmundsson. – Þau sem flúðu af
Kirkjubóli hljóta að hafa verið síðustu ábúendurnir, Hermann Hermannsson og
Steinunn Jónsdóttir, en þau fara 1883 frá Kirkjubóli að Sæbóli þar skammt frá.
Hermann drukknaði árið 1885.
143 Hér er átt við Kirkjuklett og Hundshálsstapa sem eru við Hvalvík.
144 Egilsgjóta. Þar er sagt að Egill Bjarnason sá er brenndur var í september 1654 hafi
falist áð ur hann varð tekinn.
145 Krossneshverar eða Krossneslaugar. Mýrin nefnist Hveramýri eða Laugarmýri.
146 Þetta grágula móberg er fornt líparítöskulag sem sést í Vogsbotni innan við Litla-
fell.
147 Veðrun.