Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.2017, Side 30

Andvari - 01.01.2017, Side 30
ANDVARI BJÖRN ÞORSTEINSSON 29 til þess að tengja með fullum myndugleika forna atburði íslenzkrar sögu við atburði 15. aldar“. Hann virðist í fyrstu hafa verið sannfærður um að kortið væri ófalsað: „Yale-kortið staðfestir óvefengjanlega, að hin íslenzk-norska landfræðiþekking er orðin alþjóðleg í Evrópu um miðja 15. öld. ... Yale-kortið ætti að vera þeim mönnum áminning, sem gjarnt er að vefengja fornar og góðar heimildir, íslenzkar og erlend- ar.“63 Björn tók yfirleitt fagnandi nýjum hugmyndum og kenningum í fræðigrein sinni en aðhylltist jafnframt strangt mat á „svonefndum staðreyndum“. Honum þótti því mikið til um náttúrunafnakenningu Þórhalls Vilmundarsonar en hafði ekki mikla trú á heimildagildi Íslendingasagna.64 Að þessu sinni varð hann þó að draga í land. Vínlandskortið reyndist ekki sá happafengur sem hann hafði gert sér vonir um. Fljótlega fóru að heyrast efasemdaraddir, og hefur rökföst og yfirveguð grein Haralds Sigurðssonar bókavarðar um Vínlandskortið í tímaritinu Sögu tveimur árum síðar líklega kveðið endanlega niður sannfæringu Björns um trúverðugleika þess.65 Árið 1970 kom út bókin Enska öldin í sögu Íslendinga. Þar dró Björn saman í eina heild helstu niðurstöður rannsókna sinna á umliðnum árum og lýsti þeim frá víðara sjónarhorni en hann hafði áður gert. Rit þetta var samþykkt til doktorsvarnar, og fór hún fram laugardaginn 26. júní 1971 í Hátíðasal Háskóla Íslands. Doktorsritið var ætlað almennum lesendum ekkert síður en fræðasamfélaginu, og sá höfundur ástæðu til að biðja þá velvirðingar á því að hafa ekki skrifað „skemmtilegri bók um jafnhugtækt efni“. Hann heldur áfram aðfinnslum sínum við eigið verk: „Hún [bókin] er að nokkru á milli vita eins og við Íslendingar, fullnægir hvorki kröfum um frjálsa efnismeðferð né sparðatíning og rígskoðun [svo] við heimildir.“66 Ritdómari Morgunblaðsins tók undir þessi orð, því að texti bókarinnar væri „fræðilegur, þurr og hreint eng- inn afþreyingarlestur“.67 Annar andmælenda við doktorsvörnina, Lars Hamre prófessor frá Ósló, var hins vegar á öndverðum meiði, sagði að Björn skrifaði léttan og góðan stíl, svo að hann hefði haft gaman af því að lesa bókina.68 Víst er að Birni var ekki tamt að flækja mál sitt, hann skrifaði hraðan og snarpan stíl og var djarfari á fullyrðingar en búast mætti við í fræðiriti sem þessu, enda þótti honum „úrdráttarstíll þreytandi og leiðinlegur“, eins og hann komst sjálfur að orði.69 Hann gerði sér skýra grein fyrir annmörkum sagnfræðinnar en sagði að þeir yrðu ekki leystir með smásmygli og sparðatíningi úr heimildum:
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.