Andvari

Volume

Andvari - 01.01.2017, Page 112

Andvari - 01.01.2017, Page 112
ANDVARI ÍSLENDINGASÖGUR Í MÓTUN 111 Þessi fyrsta íslenska prentun Íslendingasagna er þannig skýr vísbending um að bókmenntasmekkurinn á miðri 18. öld hafi verið talsvert frábrugðinn því sem tíðkaðist á dögum „íslenska skólans“ í fræðimennsku sem mest áhrif hafði allt frá upphafi 20. aldar fram undir 1980.12 Það eru „unglegu sögurnar“ sem njóta mestrar hylli: rómantískar sögur, ævintýrasögur, lygisögur, en takmarkaðan smekk má greina fyrir hinu ímyndaða raunsæi Íslendingasagnanna eða gildi þeirra sem sögulegra heimilda. Þannig varð það enn um sinn: umtalsverður áhugi var þannig í upphafi 19. aldar á sögum sem ekki gerðust á Íslandi, s.s. konungasögum og fornaldarsögum Norðurlanda. Það er ekki fyrr en með vaxandi pólitískri þjóðernishyggju 19. aldar að Íslendingasögur fá aukið vægi. Íslendingasögur á prent á 19. öld Tveggja binda útgáfa Björns Markússonar var sannarlega ekki heildarútgáfa Íslendingasagna; aðeins tólf sögur voru þar prentaðar en Íslendingasögur eru iðulega taldar um 40 í nútímaútgáfum og yfirlitsritum.13 Raunar varð all- nokkur bið á að Íslendingasögur væru gefnar út í heild sinni, það beið loka 19. aldar og aðalpersónu þessarar ritgerðar, Sigurðar Kristjánssonar bóksala og bókaútgefanda (1854–1952). Ein afleiðing þess er að útgefendur þurftu ekki endilega að taka afstöðu til þess hve fjölmennur sagnaflokkurinn væri og nákvæmlega hvaða textar teldust til Íslendingasagna. Á 19. öld komu aftur á móti flestar Íslendingasögur á prent í fyrsta sinn í ýmsum ágætum útgáfum sem voru þó langt frá því að vera heildarútgáf- ur þessa sagnaflokks. Þar ber einna hæst útgáfu Hins konunglega norræna fornfræðafélags í Kaupmannahöfn í tveimur bindum (Íslendínga sögur) sem Þorgeir Guðmundsson (1794–1871) og Þorsteinn Helgason (1806–1839) sáu um (1829–30) en þar voru gefnar út sex sögur (flestar norðlenskar) auk Landnámabókar sem hafði verið gefin út strax á 17. öld. Einnig komu út sex sögur (flestar af Vesturlandi) auk Landnámu í fjögurra binda útgáfu sama félags 1843–1889 (Íslendinga sögur) sem Jón Sigurðsson (1811–1879), Konráð Gíslason (1808–1891) og Eiríkur Jónsson (1822–1899) höfðu veg og vanda af, tvö bindi þar af voru hin kunna Njáluútgáfa Konráðs. Á þessum tíma blómstraði einnig ritröðin Nordiske Oldskrifter þar sem Konráð, Halldór Kr. Friðriksson (1819–1902) og fleiri voru meðal útgefenda og ýmsar Íslendingasögur komu út í henni, jafnan ein í einu. Árin 1880–83 kom síðan út vegleg þriggja binda útgáfa á vegum Hins íslenska bókmenntafélags í Kaupmannahöfn, Íslenzkar fornsögur, sem Guðmundur Þorláksson (1852– 1910) og Finnur Jónsson (1858–1934) stóðu fyrir. Alls voru þar gefnar fimm sögur (allar norðlenskar) og einn þáttur. Íslendingasagnaútgáfan var þannig
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.