Rökkur - 01.06.1931, Blaðsíða 36

130
R O K K U R
nema þann, sem kemur fram í
bókalánum frá ríkisbókasafn-
inu og yfirstjórn og leiðbein-
ingum og hvatningum þaðan. T.
d. sendir ríkisbókasafnið ræðu-
menn út um alt rikið til að
hvetja til stofnunar bókasafna,
þar sem þau eru ekki. Danir
veittu sér miklu léttara að
koma skipulagi á bókasöfnin.
Þeir lofuðu hverju smá-bóka-
safni ofurlitlum ríkisstyrk, ef
þau fullnægðu visstim skilyrð-
um. Þeim kemur vel að fá þenn-
an styrk, og þau vilja ekki
missa liann. Þetta gerir þeim
Ijúft að uppfylla þær kröfur,
sem bókasafnsstjórnin gerir til
þeirra, fyrst og fremst ]iá kröfu,
að balda bókasafninu við, en
selja ])að ekki eða láta það gufa
upp, eins og sum lestrarfélög
liafa gert, og það gerir miklu
auðveldara en ella að stofna
bókasöfn, þar sem þau eru ekki
áður. Það er varla ofsagt, að
Danir liafa stjórnað bókasöfn-
um sinum mest með ])essum
styrk. Vegna þessa styrks er
bað, að þótt bókasafnakerfi
Dana sé að ýmsu levti ekki eins
fullkomið eins og kerfi Cali-
forniumanna, þá er það víðtæk-
ara, því það nær vfir alla Dan-
mörku. Eftir því, sem næst
verður komist*), eru bókasöfn
*) Skýrslur, sem Pétur G. GuS-
mundsson hefir safnað.
í rúmlega % sveita hér á Iandi.
Þau eru auðvitað víðast fremur
ófullkomin, einkum vegna þess,
að þau vantar fé. Þó hafa þau
vafalaust gerf mjög mikið gagn
og þau eru ekki allskostar
slæmur grundvöllur að byggja
á bókasafnakerfi. Þau sýna þó
að minsta kosti, að í flestum
sveitum er þörfin viðurkend,
og ])að er fyrsta og stærsta at-
riðið. Það væri liægt að um-
mynda þau á fám árum með
styrk, sem ekki munaði ríkið
mikln að veita, og gagnið, sem
þau gerðu, mundi margfaldast.
Víða, og ekki síst í Ameríku,
hefir verið kvartað um, að
landbúnaðurinn ætti örðugt
uppdráttar í samkepninni við
aðra atvinnuvegi. Landbúnað-
urinn hefir orðið á eftir öðr-
um atvinnuvegum að afla sér
tækja, sníða sér skipulag og
berja út styrk og stuðning frá
ríkisvaldinu til samkepninnar.
Englendingar segja, að djöfull-
inn taki þann aftasta. 1 Ame-
ríku hefir landbúnaðurinn nú
á siðari árum verið álíka langt
á eftir öðrum atvinnuvegum,
eins og sveitirnar hafa verið á
eftir borgunum í bókasafna-
málum. Það er líklegast engin
tilviljun, að í Californíu er bú-
skapurinn blómJegastur. Skvldi
það ekki vera ávöxtur af þeirri
menningu, því víðsýni og þeirri