Úrval - 01.08.1945, Blaðsíða 99

RITVÉLIN SEM KENNSLUTÆKI
97
ýtrasta af ákafa eftir að gera
rétt og vel. Þegar það er búið
að skrifa belginn, hefir það
gleymt hvernig neðri hluti
stafsins lítur út, og verður að
athuga forskriftina. Þegar það
loks hefir lokið við allan staf-
inn, eru aðrir stafir í orðinu
gleymdir. Setjum svo, að barn-
ið eigi að skrifa setninguna:
„Góðan dag, lambið mitt.“
Þegar það er búið að skrifa
„góðan dag“, er sennilegt, að
„lambið mitt“ sé gleymt.
Oss skilst því, að skriftar-
byrjandinn verður oftast að
samhæfa algerlega vöðva,
athygli og skynfæri til þess
eins, að rnynda stafina rétt, svo
algerlega, að hann gleymir
vegna þess efninu, hugsuninni,
sem hann ætlaði í upphafi að
skrifa. Efni setningarinnar er
viðfangsefni heilans, erfiðleik-
arnir við að skrifa hana rétt er
bæði andlegt og líkamlegt við-
f angsefni; barnið verður að
glíma við tvær eða þrjár þraut-
ir í einu.
Berum þetta nú saman við
það, að vélritaða orðið „góður“.
Þegar búið er að slá „g“-ið á
Ieturborðinu, er stafurinn full-
gerður og því sem næst full-
kominn og gallalaus á blaðinu.
Barnið þarf ekki að margskipta
athyglinni, hugsanaþráður þess
rofnar ekki, hinsvegar finnur
það gjarnan til sigurgleði yfir
árangrinum, og getur með
fulkominni vissu sagt, að sinn
stafur sé alveg eins og for-
skriftin. Sálfræðingar vita, að
vissan um að viðleitnin beri
góðan árangur, fæðir af sér
löngun til að gera enn betur.
Barn, sem er sér meðvitandi
um klaufaskap, og vanheppnun
viðleitni sinnar, hlýtur að fara
alveg á mis við slíka örvun.
Þetta gefur nokkra skýringu
á treglæti flestra eða allra til
að skrifa hugsanir sínar. Senni-
lega á það rætur sínar að rekja
til óþægindatilfimiingarinnar,
sem fylgdi skriftarnáminu þeg-
ar við vorum böm. Það kostar
okkur mjög litla áreynslu að
tjá hugsanir okkar munnlega,
en ef við eigum að fara að
skrifa þær með blýanti eða
bleki, kemur annað hljóð í
strokkinn. Það má með fullum
rétti segja, að blýantur milli
gómanna á litlu barni hindri
það í að láta í ljósi hugsanir sín-
ar. En ef við fáum því ritvél,
verður tjáningarstarfsemin því
nærri eins létt og ef það notaði
talfærin. Svo auðveld tjáningar-