Úrval - 01.08.1945, Blaðsíða 65

„DIMMIR GEISLAR" 1 ÞJÖNUSTU MANNKYNSINS
63
utan við enda rauðu litanna,
hækkaði kvikasilfrið skyndi-
lega. Þannig uppgötvaði hann,
að til eru geislar, sem eru of
ölduíangir til að sjást, — hita-
geislar, sem eru rétt utan við
hina sýnilegu, rauðu geisla lit-
rófsins.
Hvort sem hita er geislað út
frá raflampa, opnum eldi eða
ofni, eru sendir út inn-rauðir
geislar. En geislar frá mismun-
andi hitauppsprettum eru mjög
mismunandi að verkunum. Hita-
geislar frá ofni, gasloga eða raf-
hitunartæki verka lítið inn fyrir
yfirborð þeirra efna, sem þeir
falla á. Hins vegar ná verkanir
inn-rauðra geisla, sem eru ná-
lægt rauðu geislunum í litróf-
inu, dýpra. Þessir geislar eru
framleiddir af raflömpum með
glóþræði úr wolfram eða kol-
efni. Þessir lampar líkjast
venjulegum raflömpum, og að
vísu senda þeir frá sér dauft
Ijós, en það hefir enga hernað-
arlega þýðingu.
Vegna þess, að þeir inn-rauðu
geislar, sem næstir eru rauðu
geislunum í litrófinu smjúga
dýpra inn í efni, geta þeir
þurrkað málningu á fáum mín-
útum. Jafnvel hin þynnsta
málningarhúð er samsett af
ótölulegum f jölda af örþunnum
himnum, sem ekki verða greind-
ar í smásjá. Þegar nýmálaður
hlutur er látinn bakast við ofn-
hita, þornar yzta himnan fyrst
og myndar skán yfir innri himn-
unum, sem enn eru votar, og
tefur rnjög fyrir þurrkun þeirra.
Inn-rauðir geislar ná til allra
himnanna samtímis.
Þegar matvæli eru þurrkuð
í stórum stíl, verður að ná miklu
vatni úr ávöxíum, grænmeti og
kjöti, og að sama skapi sem
þurrkunin tekur skemmri tíma,
verður fjörefnatap og bragð-
tap minna. Prófessor F. M. Till-
er við Vanderbilt háskólann hef-
ir, ásamt fleirum, smíðað þurrk-
ofn, sem er „fóðraður“ innan
með raflömpum. Þar má þurrka
gulrætur, kartöflur, flesk og
nautakjöt til fullnustu á fimm
til þrjátíu mínútum, í stað þess
að það tekur margar klukku-
stundir í gufuhituðum ofnum.
Brauðbakarofn, sem er hit-
aður með inn-rauðmn geislum,
hefir verið smíðaður. Brauðin
hreyfast hægt á færiborði gegn-
um lokaða rennu, sem er alsett
lömpum innanvert. Með því
sparast um þriðjungur þess
tíma, sem útheimtist í venjuleg-
um bökunarofnum, en auk þess